روح الله رحمانی

به جز مفاهیم بنیادین و نمادین عَلم، موضوع سیر تکامل ساختار آن از تعداد تیغه ها و تندیس ها تا هنرهای سنتی بکار رفته، از موضوعات کم تر پرداخته شده است. آفرینش نوع خاصی از آثار دست ساز با پشتوانه اعتقادی که بیشتر آن را تندیس ها تشکیل می دهند، در محدوده یک کشور استثنایی است. هدف، تعیین سیر تکامل عَلم در ایران، بررسی نوع و شکل تندیس ها و مفاهیم نمادین آن ها در دوران صفوی، قاجار و معاصر است. پرسش هایی که پژوهش حاضر تلاش دارد به آن ها پاسخ دهد عبارت اند از: 1. ساختار عَلم، نوع تندیس ها و مفاهیم نمادین آن ها در دوران صفوی، قاجار و معاصر شامل چه مواردی است؟ 2. مبنای گونه شناسی تندیس ها در ادوار یادشده بر چه اساسی استوار است و چه جزئیاتی را شامل می شود؟ روش تحقیق، توصیفی –تحلیلی و شیوه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است که با بررسی بیش از 200 عَلم و تندیس مرتبط با آن به سرانجام رسید. از این تعداد، 30، 60 و 110 نمونه به ترتیب به دوران صفوی، قاجار و معاصر تعلق دارد. نتایج اثبات کرد ساختار عَلم در دوره صفویه تک تیغه و بدنه بادامی شکل است و تنها تندیس آن سر اژدهاست که ریشه در فرهنگ های شرقی دارد. در عهد قاجار، عَلم سه و پنج تیغه و تندیس طاووس، کبوتر، مرغ رُخ و شیر به آن افزوده شد که پرندگان، اغلب دُم افراشته دارند. در عصر معاصر، به ویژه در چهار دهه اخیر ساختار عَلم عریض تر شده و در ساختار آن از تندیس حیوانات چهارپا چرنده نیز استفاده می شود. گونه شناسی تندیس ها نیز بر مبنای هنرهای سنتی و فنون بکار رفته در ساخت آن ها و نیز کالبد ظاهری، اجزاء تشکیل دهنده پیکره و تزئینات استوار است.

در طول تاریخ، سرزمین ایران همواره پذیرای اقوام و ادیان گوناگون بوده است. این مجاورت در خصوص مسیحیان ارمنی به ویژه از دوره صفویه به این سو، به خوبی در هنر حجّاری آن ها نمودار گشته و سبب آفرینش عناصر هنری مشترک گردیده است. شاهد این مطلب، سنگ قبور تصویری و نگاره دار تاریخی ارامنه روستای خویگان علیای فریدون شهر اصفهان است. گنجینه نقوش بکر چهار آرامستان تاریخی ارامنه این روستا به دودسته تصویرنگار و کتیبه نگار قابل تقسیم است. هدف، شناخت انواع نشانه ها، نمادها و نمودهای روزگار وقت است که در قالب نقوش حکاکی شده بر سنگ قبور، حاوی ناگفته هایی از عمق تاریخ است. این پژوهش تلاشی است برای یافتن پاسخ هایی به این پرسش ها: 1. نشانه های تصویری سنگ مزار ارامنه گورستان های خویگان علیای فریدون شهر شامل چه گونه هایی می شود؟ 2. سنگ مزارهای ارامنه خویگان علیا از منظر فنی، زیبایی شناختی و مفهومی از چه ویژگی های برخوردارند؟ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، ترکیبی از منابع میدانی و کتابخانه ای- اسنادی است و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات، کیفی است. نتایج تحقیق نشان داد نقوش این مزارها شامل انواع نقوش انسانی، حیوانی، گیاهی، نمادین و ابزار معاش مردمان روزگار است که در فضایی معماری گونه احاطه شده اند. نقش زوج (مرد و همسرش) و نقش مشاغلی مانند قالی بافی نیز به وفور یافت می شود. از منظر فنی، سنگ قبور حجیم و یکپارچه با ارتفاع گاه نیم متر بر سطح خاک و به صورت افقی مشاهده می شود. عنوان پرتره های سنگی برای تصاویر قبور منطقه بدون اغراق است و مفاهیم در نگاره های سنگ مزارها، از پیرامون زندگی متوفی الهام گرفته و درواقع بازتابی از زندگی دنیوی و اخروی فرد است. 

در طول تاریخ، تخت همواره مظهر قدرت و نشان مشروعیت حاکم وقت بوده که بازتاب بصری آن در نسخ خطی مصور؛ از جمله شاهنامه تهماسبی، به خوبی هویداست. هدف، شناسایی انواع تخت و سایر عناصر جلوس تصویر شده در شاهنامه تهماسبی عهد صفویه است. این جستار کوششی است برای پاسخ به این پرسش: آرایه های تخت و وسایل نشستن در شاهنامه تهماسبی از منظر نوع، ساختار، فراوانی و شخصیت های جلوس کرده بر آن ها، شامل چه مواردی می شود؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطّلاعات کتابخانه ای- اسنادی است. تعداد نمونه های آماری 86 نگاره ای از شاهنامه تهماسبی است که حاوی دست کم، یک آرایه از عناصر جلوس است. نتایج حاکی است؛ تخت، صندلی، چهارپایه و کجاوه از انواع عناصر جلوس در اثر یاد شده اند که نگارگران اغلب، با کاربست جنبه های خیالی در تجسم ساختار آن ها و با بکارگیری رنگ طلایی، جنس فلز را تداعی نموده اند. در این بین، بیشترین فراوانی با 73 مورد مختص انواع آرایه تخت است که از منظر تنوع در تزئینات و ساختار، در رتبه نخست عناصر جلوس قرار دارند. از منظر شخصیت ها نیز تخت فریدون به عنوان یک پادشاه اساطیری، بیشتر از سایرین تکرار شده است.

موضوع این پژوهش، تبیین بهزیستی اجتماعی به روش مدل معادلات ساختاری براساس عوامل جامعه شناختی در بین دانش آموزان شهر جهرم است؛ بنابراین تلاش می کند به این سؤالات پاسخ دهد که بهزیستی اجتماعی دانش آموزان شهر جهرم در چه وضعیتی است؟ متغیرهای جامعه شناسی به چه میزان می توانند تبیین کننده بهزیستی اجتماعی دانش آموزان باشند؟ رویکرد مطالعه حاضر کمّی و روش آن پیمایش بود. نمونه پژوهش، 359 نفر از دانش آموزان متوسطه دوم شهر جهرم در سال 1401 بودند که از طریق فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود. برای اعتبار پژوهش، از اعتبار صوری و برای بررسی پایایی از آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی (CR) استفاده شد. داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی از طریق نرم افزار SPSS و PLS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که بین اعتماد اجتماعی، حمایت اجتماعی و هویت طبقاتی با بهزیستی اجتماعی رابطه مستقیم، مثبت و معنا داری وجود دارد، اما بین جنسیت و بهزیستی اجتماعی رابطه ای یافت نشد. همچنین دین داری به صورت غیرمستقیم، از طریق تأثیر بر اعتماد اجتماعی بر بهزیستی اجتماعی اثرگذار است. روش حداقل مربعات جزئی الگوی کلی پژوهش نشان داد که متغیرهای مستقل پژوهش توانسته اند 41 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند. از بین متغیرهای اثرگذار، اعتماد اجتماعی دارای بیشترین میزان اثر مستقیم (543/0) بر متغیر بهزیستی اجتماعی بود. اعتماد اجتماعی علاوه بر اثر مستقیم، نقش میانجیگر کامل را در رابطه بین دین داری و بهزیستی اجتماعی ایفا کرد. با توجه به تأثیر متغیرهای ذکرشده بر بهزیستی اجتماعی، تقویت آن در جامعه به ویژه برای دانش آموزان پیشنهاد می شود. 

اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت سلامت اجتماعی دانش آموزان و رابطه آن با اعتماد خاص، اعتماد تعمیم یافته و اعتماد نهادی است. روش مطالعه: پژوهش حاضر کمی و از نوع پیمایش است. 359 نفر از دانش آموزان از طریق فرمول کوکران و با روش تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه استاندارد سلامت اجتماعی کییز (1998) و پرسش نامه محقق ساخته اعتماد اجتماعی بود که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و شاخص پایایی ترکیبی (CR) و روایی آن از طریق میانگین واریانس استخراج شده (AVE) و روایی تشخیصی برآورد گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی از طریق نرم افزار SPSS و استنباطی از طریق روش حداقل مربعات جزئی (PLS) انجام شد. یافته ها: یافته های توصیفی نشان دادند که وضعیت سلامت اجتماعی دانش آموزان در حد متوسط قرار دارد. یافته های استنباطی نشان داد هر سه متغیر با سلامت اجتماعی رابطه مثبت و معنی داری دارند؛ اما اعتماد تعمیم یافته تأثیر قوی تری نسبت به دو متغیر دیگر دارد. علاوه بر این اعتماد نهادی اثر اعتماد خاص و تعمیم یافته بر سلامت اجتماعی را میانجی گری می کند. نتیجه گیری: نتایج بر اهمیت پرورش اعتماد در سطوح مختلف برای افزایش سلامت اجتماعی تأکید می کند. مؤسسات آموزشی و سیاست گذاران باید در جهت پرورش محیط هایی که اعتماد را در همه سطوح ترویج می کنند، تلاش نمایند.

بخش های مختلف هر سازمان، به منظور اثربخشی و کارآیی، نیازمند کنترل های اقتضایی مرتبط به خود است. شناخت متقابل کارکردها و اجرای تکنیک های حسابداری مدیریت به واسطه ی کارایی خدمات دولت الکترونیک در راستای تحقق اهداف سازمان، مفید بوده و ارزش افزوده ایجاد می کند. پژوهش حاضر، میانجی گری کارایی خدمات دولت الکترونیک را در اثر تکینک های حسابداری مدیریت بر اهداف نظام اطلاعاتی حسابداری مطالعه کرده است که از نظر تقسیم بندی بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و از نظر روش انجام پژوهش توصیفی-هم بستگی، پیمایشی بوده است. جامعه ی آماری پژوهش،کارکنانِ حسابداری شعب و کارگزاری بیمه ی تأمین اجتماعی مشهد با حداقل مدرک لیسانس در سال شمسی 1400 بوده است. با توجه به تعداد محدود جامعه آماری، کلیه ی مشمولین به روش سرشماری با برآورد 140 نفر، مورد مطالعه است. لذا، پرسشنامه های جمع آوری شده پس از حذف نسخه های مخدوش و ناقص، به تعداد 127 نسخه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. روایی ابزار پژوهش به شیوه ی روایی صوری، محتوایی و تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد محاسبه قرار گرفت. در بخش آمار استنباطی از روش مدل یابی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. نتایج تحلیل اطلاعات، معناداری اثر متغیرها بر یکدیگر را با شدت متفاوت، حکایت کرده است؛ به طوری که مشکلات و محدودیت های حاصل از کاربرد تکنیک های حسابداری مدیریت بر اهداف نظام اطلاعاتی حسابداری اثرگذار با رابطه ی معکوس نتیجه شده و نقش کارایی و خدمات دولت الکترونیک در اثر تکنیک های حسابداری مدیریت بر اهداف نظام اطلاعاتی حسابداری، میانجی گری جزئی استنباط شده است.

شیرسنگی تندیسی است نمادین، تاریخی و بیشتر انتزاعی، بر مزار سلحشوران و بزرگان که ریشه در باورهای آیینی، شیعی و قومی دارد. اغلب این تندیس در مناطق بختیاری نشین مشاهده می شود. هدف بازشناسی و تحلیل فرمی و نمادین پیکره هاست. پرسش این است که آیا این پیکره در مناطق مختلف ایران و در دوره های تاریخی، از منظر زیبایی شناختی و مفاهیم شاهد تفاوت هایی بوده است یا خیر؟ روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطّلاعات، کتابخانه ای و میدانی است. دامنه پراکندگی این تندیس در 10 استان و 40 شهرستان است و حجم نمونه های مورد مطالعه در این مناطق 550 مورد است. در خوزستان و چهارمحال و بختیاری، پیکره ها از فرمی مکعب گونه برخورداند، دارای شیبند و نماد شجاعت محسوب می شوند. در شهر اصفهان، پیکره ها حالتی آرام و بدنی منحنی دارند که بیشتر نماد نگهبان هستند. در لرستان و برخی شهرهای استان اصفهان پیکره ها چهره ای انسان نما دارند، از شیب کمتری برخوردارند و نماد شجاعتند. در یاسوج و استان فارس، پیکره ها کمی انحنا دارند، حرکت را تداعی می کنند و نماد شجاعتند. در شمال غرب کشور خیز و جهش نمونه بختیاری مشاهده نمی شود و نمادی از شجاعت محسوب می شوند.

تجربه های نامطلوب دوران کودکی می تواند تاثیرات طولانی مدتی برعدم قطعیت یا تردید در تصمیم گیری در دوره بزرگسالی داشته باشد. از اینرو هدف اصلی پژوهش بررسی در معرض جنگ قرار گرفتن در دوران کودکی و تاثیر آن بر ریسک پذیری مالی در بزرگسالی است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده گردید. بدین منظور با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 پرسشنامه به صورت الکترونیکی در استان های خراسان، خوزستان، هرمزگان، سیستان-بلوچستان و اصفهان توزیع شد که در نهایت 263 پرسشنامه به صورت تکمیل شده دریافت گردید. نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد بین سن و ریسک پذیری مالی رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. مشخص گردید بین تحصیلات و ریسک پذیری مالی نیز رابطه منفی معناداری برقرار است. همچنین نتایج بیانگر آن است که بین جنسیت و ریسک پذیری مالی رابطه منفی معنادار وجود دارد. بنابراین فرضیه پژوهش مبنی بر اینکه بین قرار گرفتن در معرض جنگ در دوران کودکی و ریسک پذیری مالی در بزرگسالی مورد تایید قرار می گیرد. با توجه به این نتیجه می توان بیان نمود کسانیکه که در دوران کودکی و نوجوانی در معرض جنگ تحمیلی قرار گرفته اند، تجربه های نامطلوب آن می تواند سال ها تصمیمات مالی آن ها را دچار تردید کرده و بر آن تاثیر منفی داشته باشد.