بابک زکی زاده

میزان سازگاری با جو اخلاقی از جنبه های منحصربفرد هویت حرفه ای حسابدارها می باشد . بر این اساس پژوهش حاضر تلاش دارد تا تأثیر ادراکات حسابدارها از جو اخلاقی سازمانی بر نگرش های سازمانی آنان را با استفاده تئوری شناختی-اجتماعی مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی، از نوع همبستگی است. داده های پژوهش حاضر از طریق توزیع پرسش نامه بین 305 حسابدار گردآوری شده است. دوره زمانی پژوهش حاضر بهار سال 1401 است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. براساس یافته های پژوهش حاضر (1) تفاوت های فردی (خودکارآمدی و منبع کنترل) بر سازگاری با جو سازمانی اثر مثبت و معناداری دارد. (2) منبع کنترل بر رضایت شغلی اثر مثبت و معناداری دارد. (3) سازگاری با جو سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی اثر مثبت و معناداری دارد. (4) رضایت شغلی بر تعهد سازمانی اثر مثبت و معناداری دارد. همچنین در پژوهش حاضر تأثیر چهار متغیر کنترلی (تعداد دفعه تغییر شغلی، تعداد دفعه تغییر کارفرما، پست سازمانی و روحیه سازگاری) بر روی سه متغیر سازگاری با جو اخلاقی سازمان، رضایت شغلی و تعهد سازمانی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. برای نمونه روحیه سازگاری بر روی هر سه متغیر مذکور اثر مثبت و معناداری دارد. در نهایت، نگرش و باورهای حسابداران نسبت به مدیران ارشد به شدت متأثر از جو اخلاقی سازمانی است.

علاوه بر عوامل اقتصادی و مالی، عوامل دیگری همچون عوامل اجتماعی، عاطفی و روانی بر تصمیمات سرمایه گذاران حقیقی اثرگذار است. براین اساس ضرورت دارد موسسات مالی و سرمایه گذاری در هنگام ارائه خدمات مشاوره ای به سرمایه گذاران به تیپ شخصیتی مشتریان خود توجه لازم را داشته باشند. این عامل می تواند تاثیر بسزائی می تواند بر موفقیت آن ها داشته باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد تا رفتار سرمایه گذاران حقیقی را بر اساس تیپ شخصیتی 16 گانه مایرز-بریگز مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی، از نوع همبستگی است. داده های پژوهش حاضر از طریق توزیع پرسش نامه بین 250 سرمایه گذار حقیقی گردآوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های کای اسکوئر و آزمون های تعقیبی (مقایسه های چندگانه) استفاده شده است. بنابر یافته های این پژوهش نحوه توزیع 16 تیپ شخصیتی نمونه مورد مطالعه با توزیع مورد انتظار (سایت مایرز-بریگز) متفاوت است. همچنین بین پروفایل سرمایه گذاران با تیپ شخصیتی درون گرا با برون گرا، منطقی با احساسی، قضاوتی با ادراکی تفاوت معناداری دارد. براساس آزمون مقایسه های چندگانه تفاوت های موجود عمدتاً ناشی از پروفایل تهاجمی است. در مقابل بین پروفایل سرمایه گذاران با تیپ شخصیتی حسی با شهودی تفاوت معناداری مشاهده نشد. درنهایت، موسسات مالی و سرمایه گذاری از طریق تمرکز بر جنبه های رفتاری و روانی سرمایه گذاران که قابل حصول از طریق تیپ شناسی شخصیتی 16 گانه MBTI است، می توانند به نحو مناسبی علایق و انتظارات مشتریان را شناسایی کنند.

از جمله الزامات توسعه بازار سرمایه، تحلیل رفتار سرمایه گذاران حقیقی از جنبه های مختلف است. در این پژوهش رفتار سرمایه گذاران حقیقی براساس تئوری رفتار برنامه ریزی شد بسط یافته (شامل دو متغیر خوش بینی-بدبینی و سواد مالی) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. داده های این پژوهش از طریق توزیع پرسش نامه بین 266 سرمایه گذار حقیقی فعال در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شده است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای اسمارت پی ال اس نسخه 3 و اس پی اس اس نسخه 26 انجام گرفته است. بنابر یافته های این پژوهش، هر 10 فرضیه پژوهش تایید شدند. از 10 فرضیه، 7 مورد مربوط به اثرات مستقیم و 3 مورد نیز مربوط به اثرات غیرمستقیم است. بدین معنی متغیرهای نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده، خوش بینی-بدبینی بر قصد سرمایه گذاری افراد اثر مثبت و معناداری دارد. به علاوه متغیر خوش بینی-بدبینی بر نگرش و متغیر سواد مالی بر متغیرهای نگرش و کنترل رفتاری ادراک شده اثر مثبت و معناداری دارند. همچنین متغیرهای نگرش و کنترل رفتاری ادراک شده بر روابط بین متغیرهای خوش بینی-بدبینی و سواد مالی با قصد سرمایه گذاری افراد اثر میانجی دارند. درنهایت، طبق نتایج این پژوهش به کارگیری مدل تئوری رفتار برنامه ریزی شده بسط یافته در بازار سرمایه می تواند به رشد و توسعه این بازار کمک نماید.

هدف: استفاده از پوشش های بیمه ای درمان تکمیلی، خدمات درمانی را مقرون به صرفه نموده و به بیمه شدگان کمک می کند تا به نحو مناسبی ازاین گونه خدمات استفاده کنند. پژوهش حاضر تلاش دارد تا اثرات نگرش و ادراک شاغلین بخش های عمومی و خصوصی بر رفتار بیمه درمان تکمیلی آنان را موردمطالعه و بررسی قرار دهد. روش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی، از نوع همبستگی و داده های پژوهش به کمک پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش، شاغلین بخش عمومی و بخش خصوصی شهر تهران هستند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شده است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش حاضر متغیرهای نگرش و ادراک بر رفتار بیمه ای شاغلین (شامل متغیرهای احساس ضرورت خرید بیمه های تکمیلی درمان، بررسی و انتخاب طرح های بیمه ای موجود، خرید طرح بیمه ای انتخاب شده و استفاده از طرح بیمه ای خریداری شده) اثر مثبت و معناداری دارند. همچنین اثرات 7 متغیر جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تحصیلات، سازمان محل خدمت، درآمد، وضعیت تأهل و اندازه خانوار) بر ضرورت خرید بیمه های درمان تکمیلی و میزان رضایت مندی افراد از این نوع بیمه ها موردمطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر اثرگذاری برخی از این متغیرها همچون سن بود. نتیجه: بنا بر یافته های این پژوهش، هرچه نگرش و ادراک افراد نسبت به بیمه های درمان تکمیلی بهبود و تقویت شود، به همان میزان می توان شاهد رشد و توسعه این قبیل بیمه ها در سطح جامعه هستیم.      

هدف: حرفه حسابرسی در بهبود فرایند گزارشگری مالی و ارتقای کارایی بازار سرمایه نقش مهمی دارد. تحقق این هدف نیازمند ارتقای مداوم کیفیت کار حسابرسان است؛ بنابراین شناسایی عامل های کاهنده کیفیت حسابرسی، اهمیت بسیار زیادی دارد. در همین راستا، این پژوهش تلاش دارد تا تأثیر فشار زمانی، تعارض کار خانواده و ابهام نقش بر رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی با میانجیگری استرس شغلی را بررسی کند. روش: داده های این پژوهش از طریق توزیع پرسش نامه بین 273 حسابرس گرد آوری شده و دوره زمانی گردآوری داده ها، بهار سال 1401 بوده است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای اسمارت پی ال اس نسخه3 و اس پی اس اس نسخه 26 انجام گرفته است. یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش، هر سه متغیر مستقل (فشار زمانی، ابهام نقش و تعارض کار خانواده) بر استرس شغلی اثر مثبت و معناداری می گذارند. همچنین متغیرهای فشار زمانی و استرس شغلی، باعث بروز رفتارهای کاهنده کیفیت حسابرسی شده است؛ اما در مقابل، متغیرهای ابهام نقش و تعارض کار خانواده، تأثیر مستقیمی بر کیفیت حسابرسی ندارند. با لحاظ کردن متغیر استرس شغلی به عنوان متغیر میانجی، مشاهده شد که متغیر فشار زمانی اثر میانجی جزئی (اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم) و متغیرهای ابهام نقش و تعارض کار خانواده اثر میانجی کامل (اثرگذاری غیرمستقیم) داشتند. نتیجه گیری: هر سه متغیر مستقل بر استرس شغلی و کیفیت حسابرسی اثرگذارند؛ از این رو در مؤسسه های حسابرسی، مدیریت این سه متغیر به همراه استرس شغلی، می تواند در بهبود کیفیت حسابرسی نقش مهمی ایفا کند. همچنین اجرای صحیح اصول حسابرسی از سوی حسابرسان، باعث می شود که تأثیر عامل های کاهنده کیفیت حسابرسی به حداقل برسد.

بحران ها می توانند منجر به تغییراتی در رویه های کنترل مدیریتی مخصوصاً کنترل های بودجه ای گردند. ازاین رو پژوهش حاضر تلاش دارد اثرات رفتاری محدودیت های بودجه ای ناشی از بحران ها (مطالعه موردی کووید 19) را مورد مطالعه و بررسی قرار دهد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی -پیمایشی، از نوع همبستگی است. داده های پژوهش حاضر از طریق توزیع پرسش نامه بین 97 مدیر مالی و اداری جمع آوری شده است. دوره زمانی پژوهش حاضر زمستان سال 1400 است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. براساس یافته های پژوهش حاضر (1) بحران ناشی از کووید 19 باعث تشدید محدودیت های بودجه ای می شود. (2) محدودیت های بودجه ای از طریق اثرگذاری بر استرس های شغلی (تعارض نقش و ابهام نقش) باعث خستگی عاطفی مجریان بودجه می گردد. (3) بودجه های کارآمد باعث تعدیل رابطه بین محدودیت های بودجه ای با استرس های شغلی می گردد. (4) انتظارات مدیران ارشد باعث تشدید رابطه بین محدودیت های بودجه ای با استرس های شغلی می گردد. بنابر یافته های این پژوهش، مطالعه و بررسی تغییرات در محدودیت های بودجه ای می تواند باعث درک هرچه بهتر نحوه اثرگذاری رویه های بودجه ریزی بر این تغییرات و همچنین نحوه تأثیرپذیری این رویه ها از واکنش های سازمانی نسبت به یک بحران شود. درنهایت، پیشنهاد می شود سازمان ها بر کنترل های رفتاری همچون کنترل های بودجه ای آن هم با هدف اطمینان از رعایت مداوم اصول بودجه ای در فرایند اجرا تمرکز ویژه ای داشته باشند

هدف: ویژگی های شخصیتی سرمایه گذاران، در میزان موفقیت آنان در بازار سرمایه نقش بسزایی دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد که اثر تعدیلی ویژگی های شخصیتی بر رابطه بین استفاده از خدمات مشاوره مالی و رفتار معاملاتی سرمایه گذاران را بررسی کند. روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی از نوع هم بستگی است. داده های پژوهش حاضر از طریق توزیع پرسش نامه بین 267 سرمایه گذار جمع آوری شده است. دوره زمانی پژوهش حاضر، نیمه اول سال 1400 است. در فرایند تحلیل داده های پژوهش، ابتدا از طریق تحلیل عاملی اکتشافی، ویژگی های شخصیتی سرمایه گذاران با استفاده از مدل پنج عاملی شخصیت شناسایی شد؛ سپس با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی از اندازه گیری صحیح آن ها اطمینان به دست آمد. در ادامه، مدل رگرسیونی پژوهش آزمون شد. یافته ها: طبق نتایج مدل رگرسیونی، علاوه بر متغیر مستقل (مشاوره مالی) متغیرهای جنسیت، وضعیت تأهل، درآمد ماهیانه، تجربه فعالیت در بورس، ریسک گریزی و سواد مالی بر متغیر وابسته (رفتار معاملاتی سرمایه گذاران) تأثیرگذار بودند. در مقابل، متغیرهای سن و تحصیلات بر متغیر وابسته تأثیرگذار نبودند. بعد از این مرحله، اثر تعدیلی ویژگی های شخصیتی سرمایه گذاران بر رابطه بین متغیر مستقل و متغیر وابسته بررسی شد. سه ویژگی تجربه پذیری، وظیفه شناسی و توافق پذیری، باعث تقویت و ویژگی روان رنجوری باعث تضعیف رابطه بین متغیر مستقل و وابسته می شود. ویژگی برون گرایی بر این رابطه تأثیرگذار نبود. در نهایت، از متغیر ابزاری برای رفع مشکل درون زایی متغیر مستقل استفاده شد. این کار با استفاده رگرسیون حداقل مربعات دومرحله ای انجام شد. نتیجه گیری: ویژگی های شخصیتی، از جمله عواملی است که بر رفتار معاملاتی سرمایه گذاران تأثیر می گذارد و نقش آن در استفاده از خدمات مشاوره مالی انکارناپذیر است.

هدف: سوت زنی نقش بسزائی در کشف تخلفات و سالم سازی فضای کسب و کار داشته و به مقدار زیادی متاثر از پیشایندهای شخصی است. درهمین راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد اثرات پیشایندهای شخصی بر قصد سوت زنی حسابداران را با توجه به اثرات تعدیلی عوامل سازمانی و فردی مطالعه و بررسی کند. روش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی پیمایشی، از نوع همبستگی است. داده های پژوهش حاضر از طریق توزیع پرسش نامه بین 218 حسابدار جمع آوری شده است. دوره زمانی پژوهش حاضر زمستان سال 1400 است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است. یافته ها: براساس یافته های پژوهش حاضر پیشایندهای شخصی (نگرش نسبت به سوت زنی، کنترل رفتاری ادراک شده، تعهد حرفه ای، مسئولیت پذیری شخصی و هزینه های شخصی) بر سوت زنی درون و برون سازمانی تاثیرگذار هستند. همچنین سه متغیر حمایت سازمانی ادراک شده، هنجارهای گروهی و شدت اخلاقی ادراک شده بر روابط فی مابین هر یک از پیشایندهای شخصی با هر دو نوع سوت زنی دارای اثرات تعدیلی هستند. نتیجه گیری: هر سه متغیر تعدیلی بر روابط فی مابین تمامی پیشایندهای شخصی و هر دو نوع سوت زنی (به استثنای رابطه بین کنترل رفتاری ادراک شده و سوت زنی برون سازمانی) تاثیرگذار هستند. درنهایت از بین پنج متغیر جمعیت شناختی تنها، متغیر سن بر روی هر دو نوع سوت زنی تاثیرگذار است. دانش افزایی: این پژوهش نشان می دهد از طریق توجه و تقویت پیشایندهای شخصی و همچنین مدنظر قرار دادن عوامل سازمانی و فردی می توان شاهد بهبود فرهنگ سوت زنی در سطح سازمان ها بود.

سرمایه گذاری مبتنی بر مسئولیت پذیری اجتماعی به معنای سرمایه گذاری در سهام شرکتهایی است که دارای کارکردهای اجتماعی مثبتی هستند. این نوع سرمایه گذاری مکانیزمی را در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد تا بتوانند تعادلی را بین اعتقادات و ارزشهای شخصی و اهداف سرمایه گذاری شان ایجاد نمایند. بنابراین هدف پژوهش حاضر تحلیل قصد سرمایه-گذاری مبتنی بر مسئولیت پذیری اجتماعی سرمایه گذاران حقیقی با استفاده از تئوری عمل منطقی بسط یافته می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر سرمایه گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران بوده و حجم نمونه نیز 385 نفر است. آزمون مدل مفهومی پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و از طریق نرم افزار آموس نسخه 24 انجام شده است. همچنین از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی برای اطمینان از وجود حداقل های مورد نیاز برای انجام آزمون مدل مفهومی پژوهش استفاده شده است. طبق یافته های پژوهش متغیرهای نگرش، هنجارهای ذهنی، هنجارهای اخلاقی، دغدغه های زیست محیطی، سواد مالی و عملکرد مالی بر متغیر وابسته (نیت سرمایه گذاران نسبت به سرمایه گذاری مبتنی بر مسئولیت پذیری اجتماعی) دارای اثر مثبت و معناداری می باشند. همچنین متغیرهای عملکرد مالی و دغدغه های زیست محیطی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تاثیر بر متغیر وابسته هستند. از میان شش متغیر جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تحصیلات، درآمد ماهیانه، شغل و تجربه بورسی) تنها متغیر سن بر روی متغیر وابسته تاثیرگذار است. بدین معنی که با افزایش سن سرمایه گذاران میزان تمایل آنها به سرمایه گذاری در سهام شرکتهای با مسئولیت اجتماعی افزایش می یابد.

رفتار سرمایه گذاران در بازارهای مالی، از جمله موضوعات مهم در مالی رفتاری است. هدف از این پژوهش بررسی رفتار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران براساس مدل پنج تیپ شخصیتی [معروف به مدل «بایلارد»، «بایل» و «کایزر» ( BB&K )] می باشد. تیپ های شخصیتی این مدل عبارتنداز: سرمایه گذاران ریسک پذیر، سرمایه گذاران دوستدار شهرت، سرمایه گذاران فردگرا، سرمایه گذاران محتاط و سرمایه گذاران اخلاق مدار. فرصت های سرمایه گذاری (محصولات مالی) در بورس اوراق بهادار به پنج دسته جداگانه تقسیم شدند. برای انجام این پژوهش 364 نفر از سرمایه گذاران به عنوان نمونه آماری انتخاب و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و سپس با استفاده از مدل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبق نتایج پژوهش بین تیپ شخصیتی سرمایه گذاران و رفتار آنان در بازار سرمایه رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنی که سرمایه گذاران ریسک پذیر و دوستدار شهرت تمایل به سرمایه گذاری در محصولات مالی نوع اول و دوم داشته و در مقابل سرمایه گذاران محتاط و اخلاق مدار تمایل به سرمایه گذاری در محصولات مالی نوع سوم، چهارم و پنجم دارند. در نهایت سرمایه گذاران فردگرا تمایل به سرمایه گذاری در هر پنج نوع محصول مالی را دارند.