فاطمه آخوندی

زبان ها و گویش های محلّی، به مثابه بخشی از فرهنگ و تمدّن هر ملّت، به دلایل متعدّدی همچون مهاجرتِ گویشوران بومی، در خطر فراموشی قرار گرفته اند؛ از این رو، این وظیفه بر دوش متخصّصان علم زبان است که با انجام مطالعات علمی درصدد احیاء و ثبت این گویش ها برآیند. در پژوهش پیش رو، واژه بست های لری خرم آبادی معرّفی و به لحاظ جایگاه اتّصالشان به هسته، وابسته یا گروه به دو دسته جایگاه دوم و وند گروهی تقطیع و بررسی زبان شناختی شده اند. روش انجام کار در نوشتار پیش رو، شاملِ تهیه پرسش نامه (215) جمله ای، مصاحبه با گویشوران بومی، استخراج و بررسی واژه بست های این گونه زبانی با الگوگیری از شقاقی (1392) است، البتّه مدل های خارجی نیز در این زمینه بررسی واقع شده است. یافته های حاصل از بررسی داده ها نشان داد، واژه بست ها در این زبان به میزبان خود پی بست می شوند؛ همچنین، تکواژهای کسره اضافه، معرفه گی، نکره گی، تخصیص نکره و ضمایر پی بستی در مقوله پی بست های جایگاه دوم و تکواژهای مفعول معرفه، هم پایگی، تأکید فعلی، قید افزایش و فعلِ پیوستی در مقوله پی بست های وند گروهی جای می گیرند. نتایج برگرفته از یافته ها بیان گر آن است که در این زبان، وندهای گروهی با توجّه به تثبیت جایگاهشان در مقایسه با پی بست های جایگاه دوم، روی پیوستار به وندها نزدیک تر هستند. کلیدواژه ها: لری خرم آبادی، واژه بست، پی بست، جایگاه دوم، وند گروهی. زبان ها و گویش های محلّی، به مثابه بخشی از فرهنگ و تمدّن هر ملّت، به دلایل متعدّدی همچون مهاجرتِ گویشوران بومی، در خطر فراموشی قرار گرفته اند؛ از این رو، این وظیفه بر دوش متخصّصان علم زبان است که با انجام مطالعات علمی درصدد احیاء و ثبت این گویش ها برآیند. در پژوهش پیش رو، واژه بست های لری خرم آبادی معرّفی و به لحاظ جایگاه اتّصالشان به هسته، وابسته یا گروه به دو دسته جایگاه دوم و وند گروهی تقطیع و بررسی زبان شناختی شده اند. روش انجام کار در نوشتار پیش رو، شاملِ تهیه پرسش نامه (215) جمله ای، مصاحبه با گویشوران بومی، استخراج و بررسی واژه بست های این گونه زبانی با الگوگیری از شقاقی (1392) است، البتّه مدل های خارجی نیز در این زمینه بررسی واقع شده است. یافته های حاصل از بررسی داده ها نشان داد، واژه بست ها در این زبان به میزبان خود پی بست می شوند؛ همچنین، تکواژهای کسره اضافه، معرفه گی، نکره گی، تخصیص نکره و ضمایر پی بستی در مقوله پی بست های جایگاه دوم و تکواژهای مفعول معرفه، هم پایگی، تأکید فعلی، قید افزایش و فعلِ پیوستی در مقوله پی بست های وند گروهی جای می گیرند. نتایج برگرفته از یافته ها بیان گر آن است که در این زبان، وندهای گروهی با توجّه به تثبیت جایگاهشان در مقایسه با پی بست های جایگاه دوم، روی پیوستار به وندها نزدیک تر هستند.  

چکیده زبان لری خرم آبادی از زبان های جنوب غربی ایران به شمار می رود و مانند دیگر زبان ها دارای ویژگی ها ی دستوری و رده شناختی خاص خود است. . امروزه تأثیر و نفوذ فارسی روی گونه لری موجب شده که به تدریج این زبان به عنوان زبانی در خطر به فراموشی سپرده شود و همین امر ضرورت مطالعه زبان شناختی این گونه محلی را با هدفِ ثبت و تدوینِ قواعد دستوری حاکم بر آن ایجاد می کند. از این رو در مقاله حاضر به مؤلفه های ترتیب واژه در این زبان پرداخته شده است. روش کار در این پژوهش به ترتیب شامل تهیه پرسش نامه، مصاحبه با گویشوران اصیل لر خرم آبادی، آوانویسی داده ها و تحلیل رده شناختی این زبان است. به منظور تحلیل داده ها، ترتیب و توالی واژه ها بر اساس مؤلفه های ترتیب واژه درایر با ارائه نمونه های گویشی محک زده شد. بررسی ها نشان داد که در این زبان برای نمونه، حرف اضافه به صورت پیش اضافه و بند موصولی، مضاف الیه، فعل اسنادی، فعل و فعل اصلی به ترتیب پس از هسته اسمی، مضاف، گزاره (مسند)، قید حالت و فعل کمکی می آیند. در نتیجه این زبان گرایش به سمت فعل میانی قوی دارد. هم چنین، این زبان به لحاظ مؤلفه ترتیب واژه مانند فارسی عمل می کند.

زبان ها و گویش های هر جامعه در شکل گیری هویت و جهان بینی افراد آن جامعه نقش بسزایی ایفا می کنند، اما اخیراً به دلایلی همچون تسلط زبان معیار و بی توجهی گویشوران بومی، زبان ها و گویش های بسیاری در انزوا و خطر فراموشی قرار گرفته اند. ازاین رو، هدف از نگارش مقاله حاضر، ثبت و حفظ یکی از این گونه های محلی در معرض خطر است. در پژوهش پیش رو،  مقولات مطابقه و حالت به عنوان دو رکن اصلی رده شناسی انطباق صرفی در زبان لری خرم آبادی بررسی شدند. روش انجام کار به ترتیب شاملِ تهیه پرسش نامه 340 جمله ای، مصاحبه با 3 گویشور بومی، ثبت و ضبط، توصیف و تحلیل علمی داده ها و در آخر، استخراج الگوی دستوری مطابقه و حالت در زبان مذکور بود. یافته ها وجود الگوی «فاعلی مفعولی» را برای هر دو مقوله دستوری مطابقه و حالت نشان دادند و در نهایت، نظام رده شناسی یکدست «فاعلی مفعولی»  برای ساحت انطباق صرفی  در زبان لری تعیین شد.

شناسایی ابعاد و موُلفه های آموزش شهروند حرفه ای جهانی در دانشگاهفاطمه آخوندی * حمیدرضا آراسته**نادرقلی قورچیان ***پریوش جعفری ****چکیده هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعادو مولفه های آموزش شهروند حرفه ای جهانی در دانشگاه می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، کیفی با تحلیل محتوا می باشد.جامعه نمونه استادان دانشگاه و صاحبنظران این حوزه بودندکه بر اساس قاعده اشباع نظری تعداد 15 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند.ابزار پژوهش مصاحبه های نیمه ساختار یافته و بررسی اسناد و متون تخصصی بود. برای اعتبار ابزار از روایی محتوایی و جهت پایایی نیز از روش کدگذاری مجدد استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون با کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده گردید.یافته ها نشان داد که 5 مولفه (شایستگی های شناختی، شایستگی های علمی و تخصصی، شایستگی های فرهنگی و اجتماعی، شایستگی های اخلاقی و شایستگی های خود بالندگی مستمر) و16 زیرمولفه به عنوان عناصر آموزش شهروند حرفه ای جهانی شناسایی شدند.واژگان کلیدیشهروند جهانی، شهروند حرفه ای، آموزش شهروند حرفه ای جهانی، آموزش عالی