حامد صادقی

طی دو دهه گذشته مطالعات گسترده ای در زمینه رابطه بین منابع طبیعی و رشد اقتصادی صورت گرفته است. با توجه به اهمیت منابع طبیعی در مسیر رشد اقتصادی و با لحاظ اثرات مثبت و منفی آن بر اقتصاد کشورها، هدف مقاله ی حاضر بررسی اثر وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی دو کشور ایران و نروژ طی دوره 2008-1970 می باشد. نتایج نشان می دهد منابع طبیعی در ذات خود در کوتاه مدت و بلندمدت مانعی برای رشد اقتصادی این کشورها نیست. هم چنین آزادی اقتصادی و سرمایه انسانی نیز در هر دو کشور ایران و نروژ در کوتاه مدت و بلندمدت، اثر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی دارند.

طی سالیان گذشته همواره بین پژوهشگران اقتصادی در زمینه ارتباط بین وفور منابع طبیعی با رشد اقتصادی اختلاف نظر وجود داشته است. عده ای براساس شواهد تجربی به بازدارنده بودن وفور منابع در مسیر دستیابی به تولید ناخالص داخلی اعتقاد داشته اند، در حالیکه برخی دیگر از محققین با ارائه شواهدی بر این باورند منابع طبیعی در ذات خود اثر مثبت بر تولید ناخالص داخلی دارد، ولی اثر غیرمستقیم و متقاطع آن منفی است. هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین وفور منابع طبیعی و تولید ناخالص داخلی سرانه با لحاظ اثر متقاطع در دو گروه از کشورهای عضو اوپک و غیر عضو اوپک طی دوره 2012-1995 است. برای این منظور از متغیرهایی همچون وفور منابع طبیعی، بیماری هلندی، آزادی اقتصادی و سرمایه مالی و نیز تأثیر فراوانی منابع طبیعی بر درجه آزادی اقتصادی بعنوان اثر متقاطع استفاده شده است. نتایج برآوردها نشان می دهد در هر دو گروه از کشورهای مورد مطالعه وفور منابع طبیعی اثر مثبت و معناداری بر تولید ناخالص داخلی سرانه دارد، در حالیکه اثر متقاطع آزادی اقتصادی با فراوانی منابع طبیعی در کشورهای عضو اوپک بعنوان عامل بازدارنده و در گروه دیگر بعنوان عامل بسط دهنده تولید ناخالص داخلی عمل می کند.

اهمیت رشد اقتصادی مستمر و باثبات، دولتمردان را بر آن داشته تا به شناسایی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی به ویژه در کشورهای غنی از وفور منابع طبیعی بپردازند؛ چرا که این منابع به عنوان نقش تعیین کننده در ظرفیت تولید، علاوه بر کانال مستقیم، از کانال غیرمستقیم نیز بر رشد اقتصادی تأثیر دارند. از این رو پژوهش حاضر به بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی از کانال انباشت هزینه تحقیق و توسعه داخلی، سرمایه انسانی، انباشت سرمایه فیزیکی، توسعه مالی و آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب غنی از منابع طبیعی با رهیافت پانل دیتا و مدل معادلات همزمان، طی دوره 1996-2014 می پردازد. نتایج برآورد نشان می دهد، متغیرهای مذکور تأثیر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی دارد و اثر کل ناشی از مجموع اثرات مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر رشد اقتصادی نیز مثبت است.

در ایران نیز بر اساس مواد برنامه های چهارم و پنجم توسعه اقتصادی و مفاد سند چشم انداز 20 ساله، توجه خاصی به مفهوم و راه های رقابت پذیری کشور مبذول شده است. در مطالعه حاضر، ارزیابی مقایسه ای از موقعیت فعلی رقابت پذیری ایران در بین کشورهای سند چشم انداز با استفاده از گزارش رقابت پذیری جهانی 2011 مجمع جهانی اقتصادصورت پذیرفته است. یافته های این مطالعه نشان می دهد جایگاه فعلی ایران در زمینه رقابت پذیری بین کشورهای منطقه چندان مناسب نیست و دستیابی به رتبه نخست منطقه متضمن تلاش و پیگیری های مستمر و روزافزون است. ناکارایی بازارهای مختلف به ویژه بازار نیروی کار و بازار مالی، در کنار کوچکی بازار، مولفه های دانش و استفاه اندک از فرایندهای نوین تولیدی، از جمله مواع ایران به شمار می روند.

پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که آیا بین سوگیری رفتاری سرمایه گذاران و بازده عرضه اولیه در کوتاه مدت رابطه وجود دارد یا خیر و در ادامه آیا این رابطه تحت تأثیر کیفیت حسابرسی (اندازه مؤسسه حسابرسی) و رشد شرکت تعدیل می شود یا خیر. در این پژوهش از داده های 172 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1399- 1388 استفاده شده است. برای اندازه گیری علاقه به بخت آزمایی سرمایه گذاران از طریق معیار چولگی مورد انتظار آنان و همچنین بازده تجمعی کوتاه مدت، در طی 10 روز کاری پس از عرضه محاسبه شده است. آزمون تحلیل داده ها بر اساس تحلیل داده های مقطعی انجام گرفت. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر اثر مثبت چولگی مورد انتظار سرمایه گذاران بر بازده عرضه اولیه در کوتاه مدت است وکیفیت حسابرسی بیشتر (اندازه مؤسسه حسابرسی)، میزان اثر مذکور را تقلیل می دهد. همچنین شدت این اثر در شرکت هایی که فرصت های رشد کمتری نسبت به میانگین دارند کمتر از شرکت هایی است که فرصت های رشد بیشتری نسبت به میانگین دارند.

تصمیم گیری در سطح کلان برای حل مسائل و مشکلات کلان توسط دولت ها برای رسیدن به مصالح و منافع عامه مردم را خط مشی گذاری می گویند که فرآیند آن به طور کلی بعد از احساس مشکل و ادراک مشکل شامل تدوین خط مشی، اجرای خط مشی و ارزیابی خط مشی می شود. باید توجه داشت که علم خط مشی گذاری عمر چندانی نداشته، اما به دلیل تاثیرات عمیق آن در یرطرف کردن مشکلات و مسائل عامه جامعه در زمینه های مختلف از جمله خط مشی گذاری فرهنگی، خط مشی گذاری فضای مجازی و خط مشی گذاری اقتصادی و غیره، از اهمیت ویژه ای برخوردار شده و مورد توجه و اقبال ویژه ای قرار گرفته است. یکی از حوزه های خط مشی گذاری، فرهنگ است. در این مقاله به بررسی تاثیر فرهنگ بر خط مشی گذاری عمومی پرداخته می شود.

السّخریه عند الشاعر العراقی أحمد الصافی النجفی الملخص تمثل السخریه فنّا من الفنون الإنسانیه التی تعبّر عن تطوّر المجتمعات البشریه عبر التاریخ. والسخریه هی نمط من أنماط الکومیدیا والتی تنقسم إلی أنماط عدّه مثل: الهجاء أوالدراما الهجائیه (Stair) التی تهاجم العادات والأخلاقیات والأفکار والموسّسات الاجتماعیه بشکل یتّسم بخفه الدّم (الظرف) والسخریه أو التهکم(Sarcasm). تحاول هذه المقاله دراسه السخریه عند الشاعر العراقی الکبیر أحمد الصافی النجفی الذی یعدّ من روّاد الشعر الساخر العراقی عامه والنجفی خاصه، ولقد تحدثنا عن السّخریه ومدلولها والتقسیمات التی وردت من قِبل النقّاد الغربیین وبعد ذلک جئنا بنبذه عن حیاه الشاعر ثمّ تطرقنا إلی سخریه الشاعر بشتّی أغراضها.