حمید علوی مجد

اهداف اختلالات روانی پس از زایمان طیف وسیعی دارند و یکی از شایع ترین آن ها، غم واندوه مادری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین پیشگویی کننده های غم و اندوه مادری در دوره پس از زایمان بر اساس تعیین کننده های اجتماعی سلامت مدل سازمان بهداشت جهانی با استفاده از تحلیل مسیر انجام شد. مواد و روش ها مطالعه کمی آینده نگر بر روی 449 زن زایمان کرده مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به منظور تعیین عوامل پیشگویی کننده مرتبط با غم و اندوه مادری با استفاده از تحلیل مسیر در تهران در بازه زمانی از اواخر آبان سال 1399 تا اوایل اردیبهشت 1401 انجام شد. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه مشخصات جمعیت شناختی و زنان و زایمان، پرسش نامه وضعیت اجتماعی اقتصادی، پرسش نامه عوامل روانی اجتماعی، شامل استرس، اضطراب و افسردگی، حمایت اجتماعی درک شده، حوادث و تجارب ناگوار زندگی و پرسش نامه عوامل رفتاری، از جمله پرسش نامه خشونت خانگی و رفتارهای ناسالم، بود. غم و اندوه مادر پس از زایمان هم بر اساس پرسش نامه استین سنجیده شد. برای تحلیل آماری برای سنجش فروانی، میانگین وضریب همبستگی از نرم افزار SPSS نسخه 24 و برای آزمون مدل و نیکویی برازش مدل از نرم افزار لیزرل نسخه 8/8 استفاده شد یافته ها از 449 زن مورد بررسی در دوره پس از زایمان 4/66 درصد از مادران دارای غم و اندوه مادری بودند. میانگین سن زنان 4/46±26/96 و همسرانشان 5/6±32/17 بود . اکثریت افراد (81/5 درصد) از وضعیت اقتصادی اجتماعی متوسط و مطلوب برخوردار بودند و 62/1 درصد مورد خشونت خانگی قرار گرفته بودند. در تحلیل مسیر، وضعیت اقتصادی اجتماعی بیشترین اثر منفی غیر مستقیم (-0/088) را با غم مادری داشت. استرس، افسردگی و اضطراب بیشترین اثر منفی مستقیم (B=-0/19) و حوادث ناگوار بیشترین اثر مثبت (B=0/18) را با غم مادری داشتند. خشونت خانگی بیشترین اثر مثبت مستقیم و غیر مستقیم (B=0/36) را با غم مادری نشان داد. مدل پیشنهادی در تحقیق از برازش مناسب و مطلوبی برخوردار بود (شاخص نیکویی برازش=1، ریشه میانگین مربعات خطای برآورد=0/09). نتیجه گیری با توجه به اهمیت نقش و شیوع بالای غم مادری در سلامت روان زنان پس از زایمان، توجه به این عوامل تأثیر گذار جهت پیشگیری و غربالگری از نظر تشخیص بهنگام و اقدامات لازم ضروری به نظر می رسد.

سابقه و ا هداف: امروزه پرستاران بخش های آی سی یو با دیسترس اخلاقی متعددی رو به رو هستند. دیسترس اخلاقی سبب بروز مجموعه یی از پاسخ ها در پرستاران می شود. با شناخت این پاسخ ها می توان راهبردهایی برای رویارویی بهتر پرستاران با آن ها به کار برد. این مطالعه به منظور تبیین پاسخ های مذهبی پرستاران آی سی یو به دیسترس اخلاقی صورت گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه ی کیفی (که بخشی از رساله ی دکترا است) با رویکرد تحلیل محتوا در راستای پاسخ های مذهبی پرستاران به دیسترس اخلاقی صورت گرفت. در این مطالعه، داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته و عمیق با 18 مصاحبه ی انفرادی و دو مصاحبه ی گروهی با پرستاران بالینی شاغل در شهرهای مختلف ایران گردآوری شد. نمونه گیری به صورت هدفمند و تجزیه و تحلیل داده ها با تجزیه و تحلیل محتوای قراردادی انجام شد. یافته ها: در این پژوهش 26 پرستار شرکت کردند. طی فرآیند تحلیل محتوا پنج زیرطبقه و دو طبقه در رابطه با پاسخ های مذهبی پرستاران آی سی یو حاصل گردید. طبقات به دست آمده به صورت «باور های مذهبی» و «تزلزل در باورهای مذهبی» نام گذاری شدند. یافته ها نشان داد ایمان راسخ به خداوند و توکل بر او سبب بروز پاسخ مثبت می گردد و درست است ضعف و تزلزل در ایمان سبب پاسخ منفی پرستاران آی سی یو به دیسترس اخلاقی می شود. درون مایه ی اصلی این پژوهش، «پاسخ های مذهبی» بود. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که پرستاران آی سی یو در رویارویی با دیسترس اخلاقی، پاسخ های گوناگون مثبت و گاه منفی می دهند. مسئولان پرستاری می توانند به پرستاران برای کاهش دیسترس ها، یادگیری باورهای درست مذهبی و پیشگیری از پیامدهای مضر آن کمک نمایند. آموزش باورهای مذهبیِ ضمن دوران تحصیل در دانشگاه و تقویت و ارتقای توانمندی مذهبی از ضروریات مقابله با دیسترس اخلاقی است.

هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی ابزار سوگ مزمن کندال (KCSI) در جمعیت مادران ایرانی دارای کودک مبتلا به سرطان بود. روش: ابزار سوگ مزمن کندال با استفاده از شیوه وایلد به فارسی ترجمه شد و 15 نفر از اعضای هیأت علمی که در زمینه های مختلف پرستاری و روان شناسی تخصص داشتند، روایی محتوایی و صوری آن را تعیین کردند. سپس 264 نفر از مادران دارای کودک مبتلا به سرطان که به یکی از سه بیمارستان مرکز طبی کودکان، مفید، یا حضرت علی اصغر (ع) مراجعه کرده بودند، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و نسخه فارسی پرسشنامه را تکمیل کردند. روایی سازه ابزار با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی بررسی شد. برای بررسی همسانی درونی از تعیین ضریب آلفای کرونباخ و برای بررسی پایایی از آزمون مجدد 20 شرکت کننده، به فاصله 2 هفته، استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی وجود سه عامل را تأیید کرد که 9/49 درصد واریانس نمرات ابزار را تبیین می کردند. ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 84/0 و ضریب همبستگی پیرسون بین دو بار اجرای ابزار 86/0 (001/0>p) بود. میانگین نمره سوگ مزمن شرکت کنندگان 4/76 (با انحراف معیار 8/15) بود. نتیجه گیری: می توان از ﻧﺴﺨﻪ ﻓﺎرﺳ ﯽ ابزار سوگ مزمن کندال (KCSI) ﺑ ﻪﻋﻨ ﻮان ﯾ ﮏ اﺑﺰار روا و ﭘﺎﯾﺎ برای اندازه گیری شدت سوگ مزمن در مادران دارای کودک مبتلا به سرطان استفاده کرد.

مقدمه: با توجه به چهارچوب مفهومی عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، موقعیت روانی اجتماعی ازجمله استرسورهای روانی اجتماعی و حمایت اجتماعی است. همچنین، از عوامل خطر مؤثر بر پیامد های نامطلوب بارداری، آسیب شناسی های روانی تشخیص داده شده در دوران بارداری است. باوجوداین، اطلاعات اندکی در این زمینه دردسترس است. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط استرس و حمایت اجتماعی با بروز پره اکلامپسی انجام شد. روش: این پژوهش مطالعه ای مورد شاهدی بود. نمونه ها شامل ۱۱۰ زن باردار چندزا، ۵۵ نفر مبتلا به پره اکلامپسی و ۵۵ نفر سالم بود که مشخصات واحدهای پژوهشی را داشتند. روش نمونه گیری در این پژوهش، بر هدف مبتنی بوده و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه استرس درک شده و حمایت اجتماعی وکس بود. از آزمون های آماری مربع کای، تی مستقل، من ویتنی و مدل رگرسیون لجستیک و نسبت شانس برای تحلیل داده هااستفاده شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد در بین دو گروه ازلحاظ استرس (۰٫۰۲=p)، حمایت اجتماعی کل (006/0=p)، سه زیرمقیاس حمایت اجتماعی خانواده (04/0=p)، حمایت اجتماعی دوستان (04/0=p) و حمایت اجتماعی آشنایان (006/0=p)، اختلاف آماری معنی داری وجود داشته است. از میان عوامل مداخله گر، اثر تعداد مراقبت های بارداری و سابقه پره اکلامپسی با ورود به مدل لجستیک کنترل شد. پس از تعدیل عوامل مداخله گر، مشاهده شد اثر تعدیل شده حمایت اجتماعی بر بروز پره اکلامپسی معنی دار است (02/0=p ؛OR 86/0؛ 98/0-76/0: 95/0=p) بحث: با توجه به اختلاف معنی دار دو گروه ازلحاظ استرس و حمایت اجتماعی، توجه ماما و کارکنان بهداشتی به ابعاد روان شناختی مادر در دوران بارداری ازنظر استرس و ارائه راهکارهای حمایتی مناسب به منظور کاهش این عامل، ضرورت بهداشتی مهمی است.

زمینه و هدف: یکی از مباحث بسیار مهم در بهداشت عمومی خشونت است. اگر چه خشونت علیه پرستاران به عنوان یک مشکل شغلی عمده شناخته شده است اما اندازه و وسعت و همچنین عوامل خطر برای این گروه هنوز ناشناخته است. هدف این مطالعه تعیین میزان مواجهه با خشونت حین کارآموزی در بین دانشجویان پرستاری بوده است. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی و روی 180 نفر از دانشجویان پرستاری سال دوم، سوم و چهارم که در زمان انجام مطالعه در دانشکده های پرستاری و مامایی شهید بهشتی، تهران و ایران مشغول به تحصیل و دارای شرایط ورود به مطالعه بودند با نمونه گیری سهمیه ای انجام شد. اطلاعات مربوط به خشونت طی یک سال گذشته از طریق پرسشنامه جمع آوری شد که برای تعیین اعتبار و پایایی پرسشنامه به ترتیب از اعتبار محتوا و آزمون مجدد استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که 7/6% (فاصله اطمینان 95% :3/10 – 1/3) از دانشجویان دچار حمله فیزیکی،3/8% (فاصله اطمینان 95% = 3/12 – 3/4) دچار تهدید فیزیکی و 4/39% (فاصله اطمینان 95% :5/46 – 3/32) دچار بدکلامی طی یک سال گذشته شده بودند. بیشتر موارد حمله فیزیکی(7/66%) توسط بیماران، اکثر تهدید فیزیکی توسط همکاران (3/36%) و در درجه بعد همراهان بیمار (1/18%) و اکثر بدکلامی توسط همکاران (7/33%) و بعد از آن بیماران (31%) اتفاق افتاده بود. بین جنس دانشجویان و سال های مختلف تحصیلی در ایجاد بدکلامی تفاوت معنی دار مشاهده نشد. از نظر علت ایجاد حمله فیزیکی در 6/41% موارد افراد مهاجم تحت تأثیر بیماری بودند. از نظر علت ایجاد تهدید فیزیکی و بدکلامی در اکثر موارد، افراد مهاجم مشکل و بیماری خاصی نداشتند. 7/66% دانشجویان حمله فیزیکی، 6/26% تهدید شغلی و 4/39% بدکلامی را به مربیان خود گزارش کرده بودند. نتیجه گیری: دانشجویان پرستاری به علت سن کم و تجربه ناکافی درمعرض خشونت بیشتری قرار دارند بنابراین تدوین برنامه های آموزشی در مورد خشونت محیط کاری و راه های پیشگیری از آن و ارایه حمایت و مشاوره لازم بعد از خشونت امری ضروری است.