احمد ربانی خواه

احمد ربانی خواه

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۰ مورد از کل ۱۰ مورد.
۱.

ارزیابی کودک همسری در آیینه فرهنگ قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کودک همسری آمادگی ازدواج لوازم قرآنی ازدواج روایات تاریخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۲۷۵
بنای سعادتمندی و تکامل در اسلام از مسیر خانواده می گذرد به گونه ای که در فرهنگ اسلامی برای امر ازدواج احکام و توصیه های فراوانی وجود دارد.یکی از مسائل چالش برانگیز در حوزه خانواده پدیده کودک همسری است یعنی دختر و پسری که به بلوغ کامل نرسیده-اند، ازدواج می کنند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری کتابخانه ای- استنادی و سطح تحلیلِ تحلیل محتوا به دنبال پاسخ به این سؤال است که کودک همسری در آیینه قرآن، روایات و تاریخ چگونه ارزیابی می شود؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که از منظر قرآن، آیه 4 سوره طلاق و آیه 32 سوره نور دلالت بر کودک همسری ندارد و براساس سیاق مراد آیات، امر ازدواج افردای است که شایستگی و آمادگی ازدواج دارند و رشید هستند. همچنین این مقوله با لوازم قرآنی نکاح در تعارض است. در روایات به مفسده کودک همسری اشاره شده است و روایاتِ کودک همسری براساس اصول فقه الحدیث با قاعده لا ضرر و لا حرج که هر دو ناظر بر احکام اولیه است حتی به فرض صحت و دلالت احادیث، در این مسئله محدود می شود. سن عایشه را باید در گفتمانِ افتخار قیبله ای، رقابتِ بین همسران فهمید که باز تولید عناصر فرهنگ جاهلی در حوزه خانواده و نگاه به زن است.
۲.

التحلیل اللغوی للدعاء فی نهج البلاغه من منظور علم اللغه الاجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اللغه العرفیه اللغه المجازیه الأدعیه المأثوره نهج البلاغه علم اللغه الاجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۱۴۰
إن التعالیم العقائدیه لنهج البلاغه هی مفاهیم معرفیه قیّمه وعمیقه من هذا الکتاب. ویمکن أن یساعد تحلیل هذه المفاهیم والمقولات وشرح أوجه التشابه والتعبیر عن الاختلافات اللغویه بینها وبین غیرها من مفاهیم نهج البلاغه للحصول على فهم مؤثر للتعالیم العلویه. فتقدم هذه الدراسه من خلال النظر فی أنواع اللغات المختلفه من منظور اللسانیات الاجتماعیه، تعریفًا شاملًا "للغه العرفیه" و "اللغه المجازیه" محاوله الإجابه على هذا السؤال: "هل لغه الدعاء فی نهج البلاغه عرفیه أم مجازیه؟" من خلال استخدام منهج البحث الوصفی التحلیلی واستخدام موارد المکتبات فی مجال اللغویات والاستشهاد بتعالیم أمیر المؤمنین (ع) فی نهج البلاغه لنثبت أن لغه الدعاء فی نهج البلاغه مجازیه. ومع الوصف الصحیح للغه نهج البلاغه فی الدعاء المناجاه فنلاحظ أن "الیقین والحقیقه" و"التعبیر الفطری" و"التعبیر عن المشاعر والعواطف" و"نقاء اللغه وانسجامها" و"المتعه والسرور" هی من المیزات البارزه للغه الدعاء فی نهج البلاغه .
۴.

مبانی علامه طباطبایی در انتخاب آیات نظیر در تفسیر صد آیه نخست سوره بقره(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
تفسیر قرآن به قرآن، که برآمده از سیره تفسیری پیشوایان دین است، در نگاه علامه طباطبایی دقیق ترین راه رسیدن به مفاهیم و مقاصد قرآنی است. به کار بستن این شیوه، نیازمند سازوکار مناسب و توجه به مبانی علمی و رعایت اصول و قواعدی برای انتخاب آیات همگون در شرح و تفسیر است. در این پژوهش با تمرکز بر صد آیه نخست سوره بقره در تفسیر المیزان از رهگذر تحلیل متن، به بررسی روابط میان آیات با نظایرشان پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که علامه برای 34 آیه در محدوده صد آیه نخست سوره بقره، آیات نظیر می آورد. در مجموع، ده مبنا برای انتخاب آیات نظیر از سوی علامه در محدوده تحقیق به دست آمد. از این میان، استفاده از سه مبنای "مشابهت لفظی مفهومی تک واژه ای"، "مشابهت لفظی مفهومی بیش از یک واژه" و "مرجعیّت آیات غرر" به ترتیب بیشترین فراوانی را دارد. کلیدواژه: تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر المیزان، مشابهت لفظی مفهومی، آیات غرر.
۵.

توانمندی های بومگردی در روستاهای تاریخی ایران؛ مطالعه موردی روستای چِشام در استان خراسان رضوی

کلید واژه ها: روستای چشام بوم گردی تاریخ فرهنگ مردم شناسی طبیعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۷
روستای چشام در استان خراسان رضوی و از توابع شهرستان نوپای داورزن در حوزه سبزوار بزرگ، یکی از کهن ترین روستاهای تاریخی ایران است که ضمن برخورداری از روایتهای تاریخی در تایید هویت و جغرافیای فعلی، بافتاری پیوسته، زنده و قابل بازشناسی و بهره وری امروزی از معماری سنتی ایرانی دارد که نمونه هایی از آن به ثبت میراث فرهنگی ایران رسیده و نمونه های دیگری نیازمند معرفی، ثبت، احیاء و بهره وری جامع تر است. این روستا با قرار داشتن در حاشیه کویر مرکزی ایران، دارای جاذبه های طبیعی و با زنده ماندن حیات روستایی تاریخی خود، دارای جنبه های ارزشمندی از مردم شناسی خراسان دیروز است. شناخت و معرفی صحیح و کارشناسانه این توانمندی های منحصر بفرد، افزون بر اینکه می تواند در بسیاری از ماه های سال، گردشگران علاقمند به ایران شناسی، طبیعت گردی و مردم شناسی را جذب نماید و به رونق پایدار اقتصاد محلی و منطقه ای خراسان یاری شایانی نماید، موجب آن خواهد بود تا بخشی مهم از تاریخ فرهنگ و تمدن ایران به در سطحی ملّی و حتی جهانی بازشناسی و معرفی شود. این پژوهش می کوشد تا مهم ترین سرمایه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی روستای چشام را در راه این هدف با رویکردی تاریخی، مردم شناسانه، آماری و توصیفی معرفی نماید.
۶.

The wisdom and results of individual differences based on verses and traditions(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۸۳
Individual differences are one of the most fundamental facts of human life. Knowing the differences, wisdom and their results is very important in building the human worldview and his social interactions. On the other hand, answering the questions and resolving the ambiguities surrounding an important issue such as divine justice depends on knowing the wisdom and results of individual differences. By differentiating between wisdom (philosophy of existence) and result (result of presence) of individual differences, this research examines verses and narrations related to the subject. The research method is descriptive-analytical in such a way that after collecting verses and narrations with library search tools, it analyzes their content. The results of the research show that: divine will, knowledge of God, employment of people, consistency of human life, creation of different positions and different duties, mutual recognition, divine test and display of divine justice are among the most important wisdoms of individual differences in the verses and traditions. Also, the most important results and consequences of these differences are: difference in responsibilities, not judging each other, consulting, avoiding fault-finding and blaming others, pardoning and accepting excuses, and respecting capacity for duty.
۷.

نگاه روایی ملاصدرا در موضوع حدوث و قدم نفس در کتاب النفس اسفار اربعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حدوث و قدم نفس کتاب النفس حدیث شناسی ملاصدرا شواهد نقلی اعتبارسنجی روایات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۸۸
موضوع حدوث و قدم نفس از مباحث پربسامد اندیشه فلسفی است که بیشینه فیلسوفان مسلمان بدان پرداخته اند. اندیشه وران اسلامی به رسم دیرین و با باور به درستی گزاره های دینی منقول در سنت روایی پیشوایان، در مواردی پرشمار، «استشهاد نقلی» را به عنوان دلیل یا شاهد مدعای فلسفی خویش برگرفته اند. ملاصدرا در نگاه به مباحث فلسفی از زاویه دید حکمت متعالیه می کوشد با توجه ویژه به روایات منقول، موازنه ای میان استدلال عقلی و شواهد نقلی برقرار نماید. این نوشتار با تمرکز بر نگاه روایی ملاصدرا در موضوع «حدوث و قدم نفس» در کتاب النفس اسفار اربعه بر آن است تا با بررسی اعتبار سندی روایات این موضوع و تحلیل مضمونی آنها در آن کتاب، تصویری روشن از نگاه روایی این حکیم متأله ارائه دهد و با تحلیل موارد قوت و ضعف استدلال های روایی وی در حدوث و قدم نفس به داوری علمی در این باره بنشیند.
۸.

گونه شناسی کاربست آیات قرآن در کتاب شرح چهل حدیث امام خمینی(ره)

کلید واژه ها: امام خمینی (ره) چهل حدیث آیات قرآن شرح حدیث گونه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۶
پس از قرآن، احادیث پیامبر اعظم (ص) و امامان شیعه (عل) چراغ هدایت بشریت بوده اند. حدیث، مانند قرآن دارای ابعاد گوناگون و جنبه های متعدد است و محکم و متشابه، مطلق و مقید و عام و خاص و ... دارد که تمامی این جنبه ها در سه حوزه شرح الحدیث، نقدالحدیث و حل اختلاف اخبار بررسی می شود. در طول تاریخ شارحان حدیث از روش های مختلفی برای شرح احادیث استفاده کرده که مهم ترین آن ها بهره گیری از آیات قرآن کریم است. در این میان امام خمینی(ره) به عنوان فقیه جامع علوم فقه، اصول، عرفان، فلسفه و حدیث، چنین نگاهی را در آثار مکتوب خود به یادگار گذاشته اند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه کتابخانه ای، به بررسی روش امام خمینی(ره) در شرح روایات با بهره گیری از آیات قرآن کریم در کتاب شرح چهل حدیث پرداخته است. بیان اندیشه های قرآن شناختی امام خمینی(ره) با تمرکز بر مسئله فهم قرآن از نگاه امام و ترسیم ابعاد مختلف آن از اهداف اساسی این پژوهش است. روش امام خمینی(ره) در بهره گیری از آیات قرآن در شرح روایات، چراغ روشنی فرا راه نویسندگان، اندیشمندان دینی و حدیث پژوهان است. یافته های پژوهش نشان می دهد، مجموع آیاتی که در شرح روایات چهل حدیث به کار رفته است، در حدود 140 آیه است که بعضی تکراری است. در این میان، 76 آیه برای استشهاد به قرآن، تعداد 30 آیه جهت استدلال به قرآن، 6 آیه به عنوان نمونه و تمثیل و 5 آیه برای بیان مصداق استفاده شده که تفصیل هر یک از این موارد در متن مقاله بیان شده است.
۹.

بررسی سندی و متنی روایت «لاتجتمع امتی علی الضلاله»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عدم اجماع ضلالت امت جعل و تحریف تحلیل تاریخی مجادلات کلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
روایت «لاتجتمع امتی علی الضلاله» که از طریق جوامع حدیثی اهل سنت نقل و انتشار یافته امروزه به عنوان سند اجماع فقهی در کنار کتاب و سنت و قیاس به کار می رود و از دیرباز سند رسمی مشروعیت عملکرد صحابه، به ویژه خلفای پس از پیامبر (ص) بوده است. دانشمندان اهل سنت در مناقشات کلامی همواره از این روایت برای ابطال احتجاجات دانشمندان شیعی سود برده اند. این روایت به برخی از جوامع حدیثی متاخر شیعه نیز راه یافته است.در این مقاله با بررسی سندی روایت مزبور ضعیف بودن طرق مختلف نقل اثبات شده و با نگاه تاریخی و دلالی متن روایت، نه تنها مفید مفهوم اجماع و حقانیت آن دانسته نشده، که با وجود اضطراب و گونه گونی متن، احتمال تصحیف یا جعل آن با وجود انگیزه های سیاسی برداشت شده است. 
۱۰.

جایگاه کاربست احادیث در نظریه پردازی ملاصدرا؛ مطالعه موردی تجرد نفس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تجرد نفس کتاب النفس روش حدیثی ملا صدرا استشهاد نقلی اعتبارسنجی حدیثی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۲
اثبات تجرد نفس یکی از مباحث کلیدی در حوزه فلسفه اسلامی است. با توجه به آن که دانشمندان مسلمان، عموماً احادیث پیشوایان دینی خود را به عنوان گزاره هایی صادق پذیرفته اند، «استشهادات نقلی» مورد توجه قرار می گیرد. این مسأله در آثار صدرالدین محمد شیرازی پررنگ تر می نماید؛ وی به عنوان حکیمی متأله، سعی داشته «استدلالات عقلی» و «استشهادات نقلی» را در کنار هم مورد توجه قرار دهد. در این مقاله با بررسی اعتباری و تحلیل مضمونی روایات مربوط به اثبات تجرد نفس مندرج در کتاب النفس الاسفار الاربعه، به نوع و نحوه استفاده از روایات موجود در آن و نکات قوت و ضعف شان پرداخته شده است. می توان فهمید که تعداد کمی از روایات دارای قوت سند و اعتبارند. تحلیل مضمونی حاکی از آن است که تنها 25 درصد از این روایات بر تجرد نفس دلالت آشکار دارند؛ در دیگر موارد، نقص دلالت، بی توجهی به معانی لغوی و هم خانواده های حدیثی و صدر و ذیل احادیث دیده می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان