علی نیازی

در این مقاله، ابتدا مقدمه ای در خصوص اهمیت تصمیم گیری و نقش آن در پیروزی و شکست فرماندهان، تغییر فن آوری و روش های جمع آوری و پردازش اطلاعات جهت تصمیم گیری بیان شده و در ادامه مطالبی در زمینه ی تصمیم گیری در سازمان ها و سازمان های نظامی، طرح ریزی، برآورد اطلاعاتی و جنگ ناهمتراز عنوان شده است و در پایان، در نقش افسر اطلاعات نیروی خودی، اطلاعات یک وضعیت فرضی مربوط به مشخصات منطقه عملیات، وضعیت دشمن و خودی با استفاده از چهار روش (لکسیکوگراف، تخصیص خطی، حذف و تاپسیس) از روش های مختلف تصمیم گیری چند شاخصه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و محور یا محورهای احتمالی تک دشمن و همچنین ترتیب تقدم آن ها مشخص شده است.

گردان های پدافند هوایی در شرایط رزم و تمرینات صحرایی (آزمایش نوع سوم) بایستی با مسئولیت عمل کلی، در تیپ های مستقل نزاجا سازمان دهی و مأموریت های محوله را انجام دهند. ازاین رو هدف اصلی پژوهش بررسی چگونگی ارتقاء بهره وری تمرینات صحرایی گردان های پدافند هوایی نزاجا است. با توجه به ماهیت موضوع، این پژوهش از نوع کاربردی و روش اجرای آن توصیفی با رویکرد آمیخته است. جمع آوری اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه محقق-ساخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش برابر با 200 نفر است، که با استفاده از فرمول کوکران، حجم جامعه نمونه تعداد 130 نفر محاسبه شد. یافته های تحقیق در سطح خطای پنج درصد نشان داد که برگزاری آزمون دانش نظامی، انجام تیراندازی سلاح های انفرادی و اجرای آزمون نیرومندسازی  قبل از اجرای آزمایش گردان در پادگان سرزمینی، باعث ارتقاء بهره وری تمرینات تاکتیکی گردان های پدافند هوایی نزاجا می شود. همچنین، انتخاب توانمند ستاد طرح ریزی، رعایت تقدم در تهیه طرح ها، اختصاص و اجرای اهداف آموزشی به برنامه زمان بندی، اختصاص دادن منابع از طریق تأمین نمودن منابع آمادی قبل از مرحله اجرا و اجرای تیراندازی سلاح های پدافندی در هنگام اجرای تاکتیک عملی،  موجب ارتقاء بهره وری تمرینات تاکتیکی گردان های پدافند هوایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران می شود.

در این مقاله ابتدا مقدمه ای در خصوص استفاده بشر از ابزار جنگ برای کسب منافع بیشتر و یا دفاع از خود ذکر شده است. در ادامه به طور مختصر به موقعیت ژئوپلتیکی کشور جمهوری اسلامی ایران و تهدیدات موجود اشاره شده است. پس از مقدمه، ویژگی های جنگ آینده از منظر دشمن فرامنطقه ای (آمریکا) با توجه به چشم انداز آن کشور، تفاوت های جنگ های آینده و اندازه، شکل و الگوی میدان نبرد در قرن بیست و یکم تشریح شده است. سپس اصول، سازمان و ملاحظات جنگ ناهمتراز تشریح شده است. در پایان، پس از تعریف الگوی جدید مقابله زیگزاگی، انواع و محاسن مقابله زیگزاگی، نقاط ضعف پدافند لایه به لایه (موزائیکی) و مرحله مقابله در جنگ ناهمتراز از دیدگاه نویسنده مقاله تشریح شده و نتیجه گیری به عمل آمده است.

از اواخر قرن بیستم پدیده جدیدی ناشی از انقلاب در امور نظامی(RMAs)[1] به نام جنگ اطلاعات(IW)[2] در وزارت دفاع و ستاد نیروهای مسلح به ویژه کشورهای پیشرفته نظامی مطرح شده، و امروزه یکی از مباحث مهم در حوزه دفاعی و غیر دفاعی کشورها است. شاید بتوان گفت ظهور این تفکر با تحول اطلاعات و گسترش این باور که این تحول می تواند چهره جدیدی از جنگ مدرن باشد، ارتباط مستقیم داشته باشد. توسعه روز افزون فناوری ارتباطات و اطلاعات، و استفاده گسترده از آن در امور روزمره عمومی و نظامی، فضایی به وجود آورده که می تواند منابع ملی یک کشور که به طورعمده خارج از میدان های نبرد نظامی قرار دارند را به شدت به خطر اندازد. این مقاله به اهمیت جنگ اطلاعات، موج های مختلف جنگ،عوامل مؤثر،تعاریف و اهداف جنگ اطلاعات، و در پایان به تقسیم بندی حوزه های هفت گانه جنگ اطلاعات می پردازد.

از بین بردن قرارگاه فرماندهی یک نیروی رزمی  و یا به بیانی دیگر  انهدام کانون تصمیم گیری و تفکر یک نیروی نظامی، از شگردهای دیرینه ی انسان در جنگ بوده است. هدف اصلی جنگ فرماندهی و کنترل، جداسازی ساختار مرکز فرماندهی دشمن از بدنه ی نیروهای آن می باشد. چنانچه تهاجم علیه قرارگاه فرماندهی به هنگام اجرا شود، درصورتی که منجر به کشته شدن فرمانده یگان هم نشود، دشمن را برای شروع  و اجرای عملیات دچار تردید می کند. در عصر فناوری جدید در فرایند جنگ فرماندهی و  کنترل پنج عنصر اصلی شناخته شده است: امنیت عملیات، عملیات روانی ، فریب نظامی، جنگ الکترونیک و تخریب فیزیکی . این مقاله به طور فشرده برای آگاهی و افزایش دانش نظامی طراحان و فرماندهان صحنه نبرد که در سامانه امنیت دفاعی نیروهای مسلح کشور گام بر می دارند، تدوین شده است.

تانک ها اصلی ترین سیستم ها در اجرای مأموریت های آتش مستقیم محسوب می شوند. وظیفه اصلی تانک ها نزدیک شدن به دشمن و نابودسازی وی است. سرعت و قدرت جابه جایی تانک، کنترل پذیری، خودکفایی، طراحی و ترکیب بندی و حفاظت تانک فاکتورهایی تأییدکننده برای این سیستم ها در میادین نبرد مدرن محسوب می شوند. لذا در این مقاله با استفاده از تکنیک تصمیم گیری تاپسیس تانک های مدل Tرا با توجه به معیارهای ذکر شده ارزیابی و مناسب ترین تانک را مشخص کرده ایم. نتایج نشان می دهد، تانک T_80به علت اینکه همزمان به معیارهای مثبت نزدیک و از معیارهای منفی دور می باشد، به عنوان مناسب ترین تانک مشخص شده است.

تجزیه و تحلیل منطقه ای بار رسوب رودخانه ها بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک و ارتباط آن به خصوصیات حوضه های آبخیز در برآورد میزان فرسایش و رسوب از اهمیت بسزایی برخوردار است. لذا هدف از مطالعه حاضر مدل سازی رابطه ی بین میزان بار رسوب معلق با ویژگی های هیدرولوژیکی و محیط حوضه سد دز است. برای این منظور از اطلاعات 16 ایستگاه رسوب سنجی برای توسعه مدل های برآورد رسوبات معلق استفاده شد. سپس مدل های توسعه یافته با اطلاعات 6 ایستگاه رسوب سنجی دیگر اعتبارسنجی شد. پانزده ویژگی مختلف فیزیوگرافی، اقلیمی، هیدرولوژیکی و زمین شناسی به عنوان پارامترهای ورودی در مدل سازی برآورد رسوبات معلق استفاده شد. از روش تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) برای انتخاب مهمترین پارامترها استفاده شد. سپس ایستگاه ها بر اساس پارامترهای انتخاب شده و با استفاده از روش تجزیه و تحلیل خوشه ای به دو گروه همگن تقسیم شدند. در نهایت مدل ها با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره گام به گام توسعه یافتند. از معیارهایR2، درصد خطا (RE) و میانگین خطا (ME) برای ارزیابی مدل ها استفاده شد. نتایج نشان داد چهار عامل دبی سالانه، متوسط بارندگی سالانه، ضریب هورتون و ارتفاع متوسط حوضه مهمترین پارمترها در برآورد رسوبات معلق بودند و مدل های رگرسیونی بر اساس این عوامل ایجاد شدند. نتایج ارزیابی مدل ها نشان داد که مدل توسعه یافته با استفاده از همه چهار عامل با 8% = RE،t ya-1 25375 = MEو 93/0 = R2 بهترین کارآیی و کمترین درصد خطای برآورد را داشت. نتایچ همچنین نشان داد که دبی سالانه تاثیرگذارترین پارامتر در مدل های برآورد رسوبات معلق بود.  

الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان فرآیند بسیار پیچیده، حساس و دارای جایگاه ویژه در ستاد آجا برای نیل به اهداف عالیه دارد. هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و روش تحقیق توصیفی و از نوع کاربردی توسعه ای است. جامعه آماری برای بخش کیفی شامل خبرگان، فرماندهان و مدیران سطوح راهبردی آجا به تعداد 10 نفر و در بخش کمی تعداد 41 نفر هستند. برای تعیین جامعه نمونه در بخش کیفی از روش تمام شمار و در بخش کمی از روش تخمین فاصله ای میانگین استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها کتابخانه ای و مطالعه میدانی ست. برای روایی اسناد و مدارک، مصاحبه و پرسشنامه از تجربیات اساتید و جامعه خبره استفاده شده و برای سنجش اعتبار از نرم افزار اس پی اس اس و محاسبه آلفای کرانباخ استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده های کیفی از نرم افزار مکس کیودا استفاده و الگوی مدنظر استخراج شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ارزشیابی عملکرد یکی از مؤثرترین ابزارهای نظارتی برای کارآمدی، توانمندی و توسعه و بهبود و بهسازی عملکرد فردی و سازمانی است و ملازم با شایسته خواهی و شایسته گزینی، شایسته پروری، شایسته داری و به تبع آن شایسته سالاری و ایجاد طبقات سالم و مناسبات عادلانه، موجب انگیزش و سخت کوشی و تلاش مدیران و کارکنان در اجرای اثربخشی وظایف شغلی و نیل به اهداف سازمانی می گردد.

مقاله حاضر، حاصل کار پژوهشی و از دسته تحقیقات کاربردی است که با هدف تبیین چالش های تدوین آئین نامه های عملیات مشترک و راه های برون رفت از آن ها نگارش شده، جامعه آماری شامل اسناد و مدارک و 15 تن از خبرگان ارتش و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بوده که به روش تمام شمار نمونه گیری شده اند. روش تحقیق؛ توصیفی – موردی و داده های آن با ترکیبی از روش های کتابخانه ای و میدانی و با ابزارهای فیش برداری از اسناد و مدارک، مصاحبه با صاحب نظران و توزیع پرسشنامه گردآوری شده است. داده های کیفی با روش کیفی و داده های کمی با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تجزیه و تحلیل شده اند. برخی از مهم ترین یافته های تحقیق شامل: عدم فهم و درک معنایی، مفاهیم و تعاریف مشترک از آئین نامه و حدود آن و رابطه بین آئین نامه، رهنامه، استراتژی (راهبرد)، دستورالعمل، بخشنامه، اساسنامه، سیاست و تدبیر؛ نبود رهنامه راهبردی و عملیاتی نیرویی؛ فقر منابع در حوزه عملیات مشترک؛ عدم وجود دانش کافی در خصوص نیروی مشترک و عملیات مشترک بین تدوین گران؛ عدم وجود دکترین بالادستی؛ وجود چالش های تدوین آئین نامه های نیرویی؛ کمبود نیروی انسانی مسلط و توانمند در حوزه نیروی مشترک و عملیات مشترک؛ فرهنگ سازمانی ضعیف در کار گروهی و مشترک؛ تعارض سازمانی به جای فرصت، تهدید است؛ انحصاری بودن تدوین آئین نامه در معاونت تربیت و آموزش؛ عدم استفاده کامل از خرد جمعی؛ تعصب نیرویی و ... هستند. در پایان، برای رفع چالش ها 12 پیشنهاد ارائه شده است.