زهرا تقی زاده قوام

هر قدر نظام آموزشی بهتر و بیشتر بتواند توانایی های بالقوه کارکنان را به فعل درآورد نه تنها، انسان در خود اعتبار و ارزش والاتری می بیند بلکه جامعه نیز بر او ارج بیشتری می نهد و این خود از هر جهت تقویت کننده ی روح و روان انسان است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی ابعاد و مؤلفه های نظام آموزش اثربخش برای مدیران دوره ی ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران است. پژوهش حاضر از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه داده بنیاد (خودظهور) انجام شده است. جامعه آماری شامل صاحبنظران حوزه ی علوم تربیتی و مدیریت آموزشی، در حوزه ی آموزش و پرورش است که شیوه انتخاب آن ها هدفمند از نوع گلوله برفی بود. در مجموع با 30 نفر متخصص و دست اندرکار حوزه ی آموزش و پرورش، مصاحبه به عمل آمد. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختارمند تا رسیدن به نقطه اشباع نظری و حداکثر اطلاعات ادامه یافت. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا استفاده شده است. که در قالب الگوی مفهومی بدین صورت شکل گرفت: شرایط علی (رهبری و خط مشی گذاری، ساختار مدیریتی)، مقوله اصلی (آموزش اثربخش)، شرایط زمینه-ای (مدیریت اجرایی)، شرایط مداخله گر (الزامات اجرایی)، راهبردها (طراحی آموزشی، برنامه ریزی آموزشی) و پیامد (ارزشیابی و پایش) است که به عنوان ابعاد آموزش اثربخش نقش مهمی در تحقق رسالت مدیران مدارس ایفا می کنند. در نهایت نیز بر مبنای یافته ها و نتایج به دست آمده، رهنمودهایی برای عملی شدن برنامه ارائه شده است.

هدف: هدف پژوهش ارائه الگوی نظام آموزش اثربخش برای مدیران دوره ی ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران بود. روش: روش پژوهش حاضر در کلان مطالعه از نظر اهداف کاربردی و مقطعی بود، در این مقاله تمرکز اصلی نتایج بر بخش کمی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران مدارس شهر تهران بودند و نمونه آماری تعداد 269 نفر از آنان که براساس جدول مورگان مشخص شدند. ابزار اصلی گردآوری داده ها در ابتدا مصاحبه با خبرگان این حوزه و سپس تدوین پرسشنامه بود. یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل داده ها الگوی نظام آموزش اثربخش برای مدیران دوره ی ابتدایی ارائه شد که دارای هشت بعد: 1) رهبری و خط مشی گذاری با اعتبار 87/0، 2) ساختار مدیریتی با اعتبار 88/0، 3) آموزش اثربخش با اعتبار 93/0، 4) طراحی آموزشی با اعتبار 89/0، 5) برنامه ریزی آموزشی با اعتبار 90/0، 6) مدیریت اجرایی با عاتبار 89/0، 7) الزامات اجرایی با اعتبار 91/0، 8) ارزشیابی و پایش با اعتبار 93/0 می باشد. نتیجه گیری: در مجموع الگوی آموزش اثربخش با 8 بعد، 36 مؤلفه و 154 شاخص بدست آمد، که این الگو می تواند مددکار مدیران سایر مناطق آموزش و پرورش باشد.

پژوهش حاضر، به شناسایی مؤلفه های سازنده آموزش های مجازی در دوره متوسطه آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران، پرداخته است. این پژوهش یک پژوهش کاربردی و کمی است که از نظر نوع مطالعه از نوع پیمایشی مقطعی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران است. برای انتخاب گروه نمونه معرف و هم چنین، افزایش دقت اندازه گیری، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد که طی آن 181 نفر از کارکنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش این پژوهش شامل پرسش نامه پژوهشگر ساخته است که پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 0/97 بود. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت و پاسخ آزمودنی ها با آزمون تحلیل عاملی اکتشافی با کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی بیانگر آن بود که مؤلفه های سازنده آموزش های مجازی مشتمل بر ده عامل در 141 شاخص به این ترتیب است: عامل اول برنامه ریزی آموزشی با 58 شاخص، عامل دوم یادگیری مطلوب با 21 شاخص، عامل سوم روابط با 14 شاخص، عامل چهارم بهره وری با 11 شاخص، عامل پنجم محیط مجازی با 9 شاخص، عامل ششم بازخورد با 5 شاخص، عامل هفتم تکنولوژی آموزشی با 6 شاخص، عامل هشتم تفکر منطقی با 5 شاخص، عامل نهم برنامه ریزی درسی با 5 شاخص، و عامل دهم عدالت آموزشی با 7 شاخص که در مجموع این شاخص ها و عوامل حدود 45% واریانس کل آموزش های مجازی را تبیین می کنند.