نرگس صادقی

در سال 1394 وزارت صنعت، معدن و تجارت در قالب «راهبرد توسعه صنعتی» و سازمان مدیریت و برنامه ریزی تحت عنوان «اولویت بندی بخش های کلیدی اقتصاد ایران» بخش های کلیدی را در آستانه تدوین برنامه ششم توسعه کشور پیشنهاد کرده اند. اولی معیارهای کلی مانند سهم ارزش افزوده، اشتغال، صادرات و ... را ملاک تعیین بخش های پیشرو و دومی روش متعارف و سنتی پیوندهای پسین و پیشین را مبنای ارزیابی قرار می دهد. یافته های هر دو نهاد به طور کلی توسعه صنایع سنگین را تجویز می کنند. در تأیید و یا  رد این یافته ها، از سه روش سنتی، بردار ویژه و حذف فرضی حول سه سؤال مشخص زیر استفاده می شود: یک – بخش های کلیدی کدامند؟  و با توجه به ساختار اقتصاد ایران نتایج کدامیک از روش ها تصویر واقع بینانه تری  به دست می دهد؟، دو – نتایج حاصله از سه روش تا چه حد در راستای توصیه های پیشنهادی دو نهاد است؟ و سه –   نتایج طبقه بندی بخش ها برحسب فناوری بالا، پایین و متوسط مستخرج از سه روش تا چه اندازه متفاوت است؟ یافته های کلی مقاله نشان می دهند که یک – نتایج در روش حذف فرضی به علت در نظر گرفتن مبادلات واسطه بین بخشی و اندازه واقعی تقاضای نهایی و ارزش افزوده  بخش ها،  تصویر  واقع بینانه تری  نسبت به  دو  روش دیگر که  فقط متکی به  مبادلات  واسطه ای هستند  نشان می دهد.  به طورکلی در روش حذف فرضی، از تعداد زیربخش های صنعت به عنوان  بخش های کلیدی کاسته شده و زیربخش های خدمات  به ویژه  خدمات توزیعی ""عمده فروشی و خرده فروشی"" و ""حمل و نقل"" در جرگه بخش های کلیدی قرار می گیرند. دو – بر خلاف  دو روش سنتی و بردار ویژه نتایج روش حذف فرضی تصویر متفاوتی نسبت به نتایج گزارش دو نهاد مذکور ارائه می دهد، به طوری که سهم صنعت کاهش و به سهم کشاورزی و خدمات افزوده می شود و سه – طبقه بندی بخش های کلیدی  بر حسب سطوح  فناوری نشان می دهند که""صنایع دارویی"" با فناوری برتر و ""مواد و محصولات شیمیایی"" با فناوری بالاتر از متوسط در هر سه روش مشترک هستند، حال آنکه تفاوت قابل ملاحظه ای در طبقه بندی صنایع با فناوری پایین تر از متوسط و پایین بین سه روش مشاهده می گردد.

در این مقاله نشان می دهیم که به کارگیری هر نوع روش سهم مکانی در حفظ تراز جدول داده   ستانده منطقه ای نیاز به دو نوع پسماند دارد. برای برون رفت از این مسئله، روش ترکیبی جدید FLQ-RAS پیشنهاد می شود. این روش ضمن حفظ داده های رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران در حساب های منطقه ای، فقط صادرات به عنوان پسماند در نظر گرفته می شود. جدول ملی و منطقه ای (استان گیلان) سال 1381 و همچنین حساب های منطقه ای همان سال استان مبنای محاسبه روش سهم مکانی FLQ و روش ترکیبی پیشنهادی قرار می گیرند. یافته ها نشان می دهند که نخست، به منظور حفظ تراز جدول در روش سهم مکانی FLQ نیاز به تعدیل ارزش افزوده بخش های استان بین 9/0 درصد برای بخش کشاورزی تا 55 درصد برای بخش سایر معادن دارد. حال آنکه جدول مستخرج از روش پیشنهادی، این مسئله را برطرف می کند. دوم، پنج روش محاسبه خطاهای آماری مبنای سنجش ماتریس های ضرایب فزاینده مستخرج از دو روش با ماتریس متناظر واقعی استان قرار می گیرند. یافته ها نشان می دهند که اولاً دامنه تعدیل بین حداقل 9% برای بخش کشاورزی و حداکثر 55% برای بخش معدن است. ثانیاً درجه اعتبار بین دو روش نشان می دهد که روش پیشنهادی، عملکرد بهتری نسبت به روش FLQ است. به کارگیری این روش با توجه به آمارهای ملی و منطقه ای موجود در ایران حداقل چهار مزیت دارد. مزیت اول انعطاف پذیری آن در پوشش تعداد بیشتر بخش های منطقه، دوم قابلیت تعمیم به سایر استان های کشور، سوم سنخیت کامل با بنیه های آماری کشور و چهارم انعطاف پذیری در منظور کردن آمارهای برون زا و یا آمارهای برتر در سطح منطقه دارد.

مراکز متعدد درمان نازایی در ایران در حال فعالیت هستند و دسته ای از کودکان در کشور ما حاصل چنین روش های درمانی هستند. هدف از انجام این مطالعه مقایسه ی مهارت های اجتماعی در کودکان 6-5 ساله حاصل از روش های کمک باروری با باروری طبیعی است. این مطالعه از نوع توصیفی- مقایسه ای بود، کودکان 5 و 6 ساله ی پیش دبستانی دختر و پسر که 42 کودک حاصل روش های کمک باروری و 42 کودک حاصل از بارداری طبیعی است. مهارت اجتماعی از طریق پرسش نامه گرشام و الیوت فرم مربی بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد مهارت اجتماعی کودکان متولد شده با استفاده از روش های کمک باروری تفاوت آماری معنی داری با کودکان حاصل از بارداری طبیعی نداشت. مشکلات رفتاری کودکان گروه کمک باروری در بعد رفتارهای درون زا به طور معناداری بیشتر از گروه باروری طبیعی بود. پرستار کودکان با اطلاع رسانی نتایج این پژوهش می تواند مانع نگرانی در زوج های نابارور درباره مهارت اجتماعی کودک حاصل از روش های کمک باروری شود، رفتارهای درون زا در کودکان زوج های نابارور افزایش نشان داد که با غربالگری می توان مشکلات را شناسایی و برنامه ریزی کرد.

حرکت پیاده از قدیمی ترین و ابتدایی ترین اشکال جابه جایی انسان درگذشته بوده است که متأسفانه امروزه با غلبه تدریجی حرکت سواره و توجه به رفع نیازهای سواره موجب افول ارزش های بصری و محیطی گشته است. حرکت پیاده دارای ارزش هایی چون احساس تعلق به محیط، درک هویت فضایی و کیفیت های محیطی است که با حرکت سواره این ادراک حاصل نمی شود. در این پژوهش با بهره گیری از مطالعات میدانی و استفاده از پرسش نامه و با هدف تبدیل خیابان شهری به پیاده راه، عوامل مؤثر بر احداث پیاده راه مطلوب در خیابان بوعلی همدان مورد مطالعه قرارگرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که چهار گروه عوامل شامل سرزندگی، امنیت و ایمنی، انعطاف پذیری و دسترسی و ترافیک بر احداث یک پیاده راه مطلوب شهری مؤثر هستند که در این میان عامل ایمنی و امنیت دارای بیشترین تأثیر از نظر عابران پیاده است.

با فراگیر شدن پاندمی کووید 19، یادگیری الکترونیکی به یکی از مهم ترین روش های آموزش تبدیل شد. یکی از چالش های تدریس برخط، دیده نشدن دانشجو و حواس پرتی آنان است، که از آن تحت عنوان حواس پرتی دیجیتال یاد می شود، لذا شناسایی حواس پرتی دیجیتال دانشجویان و عوامل مؤثر بر آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر باهدف طراحی و اعتبار یابی ابزار سنجش عوامل مؤثر بر حواس پرتی دیجیتال دانشجویان در یادگیری الکترونیکی انجام شد. روش پژوهش توصیفی همبستگی و از نوع کاربردی بود. 160 نفر از دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه بیرجند به شیوه در دسترس انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه حواس پرتی دیجیتال محقق ساخته با 46 گویه بود. برای سنجش روایی سازه، از تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی هفت مؤلفه برای حواس پرتی دیجیتال شناسایی کرد که 62 درصد از واریانس سازه "حواس پرتی دیجیتال" را تبیین می کرد. 1) حواس پرتی دیجیتال؛ 2) درس و استاد؛ 3) نگرش به آموزش الکترونیکی در ایام کووید؛ 4) روش تدریس؛ 5) حواس پرتی متداول؛ 6) فنون مدیریت حواس پرتی؛ 7) تدریس تعاملی؛ عوامل شناسایی شده بودند. پایایی ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای کل ابزار 88% و برای خرده مقیاس های آن بین 69/0 تا 81/0 به دست آمد. نتایج محاسبه ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس های پرسشنامه و نمره کل، ضریب بین 27/0 تا 73/0 را نشان داد. تمامی خرده مقیاس ها به جز «نگرش به آموزش الکترونیکی» با نمره کل مقیاس همبستگی مثبت و بالایی دارند.

کیفیت زندگی از جمله مفاهیم گسترده ای است که با رشد زندگی شهری و همچنین با گسترش فناوری مورد توجه اندیشمندان قرار گرفت. لذا این مقاله با هدف استخراج شاخص های جامع کیفیت زندگی شهری در مقیاس محله ای و اندازه گیری و تبیین کیفیت زندگی در محله های مورد مطالعه، به استخراج مهمترین مولفه های تاثیرگذار بر کیفیت زندگی از بعد ذهنی می پردازد. مقاله حاضر به لحاظ ماهیت تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ روش بررسی، توصیفی-تحلیلی است. جهت گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و اسنادی موجود بهره گرفته شده است. سپس به منظور اندازه گیری متغیرهای کیفیت زندگی در محله های مورد مطالعه از مشاهدات میدانی اعم از مشاهده مستقیم، مصاحبه و ابزار پرسشنامه استفاده گردید؛ در تحلیل داده ها نیز بر اساس انتخاب رویکرد ذهنی در سنجش کیفیت زندگی از روش تحلیل عاملی استفاده شده است. یافته های این مقاله نشان می دهدکه عوامل نهایی کیفیت زندگی در شهر کرج را 16 عامل اصلی تشکیل می دهد. دامنه رضایت کلی ساکنان از کیفیت زندگی در محله های عظیمیه، حصارک بالا و اسلام آباد به ترتیب در حد بسیار خوب، متوسط و پایین می باشد. به طور کلی نتایج این مقاله حاکی از این است که شاخص مسکن به عنوان مهمترین عامل جهت رضایتمندی ساکنان از کیفیت زندگی در محله های شهری مطرح می باشد، که متاسفانه بجز محله عظیمیه، دو محله اسلام آباد و حصارک بالا وضعیت نامطلوبی را در این باره نشان می دهند. بنابراین جهت ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان بایستی گام های موثری در جهت تغییرات اساسی در وضع مسکن و بهبود اقتصاد و معیشت آنان برداشت.

شهر و فضای شهری محل حضور اقشار مختلف مردم است که هر یک از آنها بنا بر ویژگی های خاص فردی، فرهنگی و اجتماعی خود، توقعات متفاوتی از این فضاها داشته و میزان استفاده از فضاهای شهری، بیانگر پاسخ گویی و تناسب آن فضا به نیازهای هرکدام از این گرو هها است. فضاهای شهری باید علاوه بر تأمین نیازهای اجتماعی شهروندان و تأمین خدمات و دسترسیهای لازم برای همه کاربران فضا، تسهیلات و شرایطی را برای ایجاد و القاء حس امنیت فراهم سازند. لذا این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر تأمین امنیت زنان در پارک ساعی تهران با رویکرد جنسیتی از طریق مطالعات میدانی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که سه گروه عوامل کالبدی، اجتماعی و کالبدی-اجتماعی به ویژه شاخص «آشنایی با محیط » بر میزان امنیت زنان در فضاهای شهری مؤثر بوده و در احساس امنیت زنان در فضاهای شهری از اهمیت بیشتری برخوردار است.

مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر به عنوان یک مسئله زیستی، روانی و اجتماعی تمام ابعاد زندگی فرد از جمله کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار می دهد که در این بین، نوجوانان و جوانان در برابر این پدیده خطرناک، بیش از سایر گروهها آسیب پذیرند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین مشخصات زمینه ای و روابط خانوادگی با کیفیت زندگی در نوجوانان و جوانان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد در بدو ورود و دریافت نگهدارنده انجام شده است. روش: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی است که با روش نمونه گیری در دسترس در بین 137 نفر از نوجوانان و جوانان مراجعه کننده در بدو ورود به مراکز ترک اعتیاد در گروه سنی 25-12 سال در سطح شهر اصفهان انجام گرفته است. یافته ها: در میان هشت بعد کیفیت زندگی، میانگین بعد عملکرد اجتماعی از همه ابعاد کیفیت زندگی پایین تر گزارش شد (79/42=M). در مورد ارتباط مشخصات زمینه ای با کیفیت زندگی، مشخص شد که سن، وضعیت اشتغال و درآمد با کیفیت زندگی رابطه ندارد، در حالی که سن شروع اعتیاد، وضعیت تأهل، روابط خانوادگی و مشکلات خانوادگی با کیفیت زندگی رابطه دارد. بحث: افراد وابسته به مواد مخدر در بدو شروع درمان، از سطح کیفیت زندگی پایین، بخصوص در بعد عملکرد اجتماعی برخوردارند. از طرفی، توجه به مشکلات خانوادگی و روابط خانوادگی در نوجوانان و جوانان و ارتباط آن با کیفیت زندگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین، به منظور درمان و کاهش عود مجدد اعتیاد، توجه به ابعاد مختلف کیفیت زندگی به ویژه بعد اجتماعی و ارتباطات خانوادگی از اهمیت زیادی برخوردار است.