ساناز عینی

زمینه و هدف: فرسودگی تحصیلی به عنوان یکی از شاخص های مهم سلامت روانی در میان افراد در حال تحصیل به شمار می رود و تأثیرات منفی بر بهزیستی روان شناختی دانش آموز و اطرافیان وی دارد. پژوهش حاضر با هدف تبیین فرسودگی تحصیلی دانش آموزان بر اساس خود دلسوزی و حس انسجام انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. نمونه مورد مطالعه شامل 373 دانش آموز شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 96-1395 بود که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فرسودگی تحصیلی (برسو و همکاران، 1997)، پرسشنامه حس انسجام (آنتونوسکی، 1987) و مقیاس خود دلسوزی (نف، 2003) بود. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها: اثر ادراک پذیری (0/067-= β : 0/003> p )، مهربانی به خود (0/167-= β : 0/012> p )، و ذهن آگاهی (0/317-= β : 0/001> p ) بر فرسودگی تحصیلی، مثبت و معنادار؛ و اثر انزوا (0/745= β : 0/001> p ) بر فرسودگی تحصیلی منفی و معنادار بود. همچنین خود دلسوزی 89 درصد و حس انسجام 86 درصد از واریانس نمرات فرسودگی تحصیلی دانش آموزان را پیش بینی می کند (0/001> P ). نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش، خود دلسوزی و حس انسجام با فراهم کردن راهبردهای مقابله ای مؤثر هنگام رویارویی با تنیدگی های تحصیلی و ایجاد انگیزه تحصیلی در موفقیت تحصیلی دانش آموزان و کاهش فرسودگی تحصیلی آنها تأثیر می گذارد.

زمینه و هدف: الگوی رفتار کلاسی و خود ناتوان سازی تحصیلی از متغیر های مهم در افت تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری هستند؛ از این رو هدف از پژوهش حاضر مقایسه الگوی رفتار کلاسی و خود ناتوان سازی تحصیلی دانش آموزان با و بدون ناتوانی یادگیری خاص بود. روش: نوع مطالعه حاضر از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری مراکز ناتوانی یادگیری شهرستان اردبیل در سال تحصیلی 95-94 و دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری همان شهر بود که از بین آنها 90 نفر (45 دانش آموز با ناتوانی یادگیری خاص و 45 دانش آموز بدون ناتوانی یادگیری) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه رفتار کلاسی ( شافر، 1977) و مقیاس خودناتوان سازی تحصیلی )میدگلی و همکاران، 2000) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه در الگوی رفتار کلاسی و خود ناتوان سازی تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد (01/0>p). به عبارت دیگر دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری نسبت به دانش آموزان بدون ناتوانی یادگیری در متغیرهای خود ناتوان سازی تحصیلی و رفتار کلاسی غیرسازشی نمرات بالاتر، و در متغیر رفتار کلاسی سازشی نمرات پایین تری کسب کردند. نتیجه گیری: دانش آموزان با ناتوانی یادگیری خاص در مقایسه با همسالان، رفتار کلاسی سازش یافته کمتری را از خود نشان می دهند و به میزان بیشتری از راهبرد خود ناتوان سازی تحصیلی استفاده می کنند. استلزام های یافته های به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفته است.