حسین کارسازی

مقدمه: اختلالات اضطرابی رایج ترین اختلالات روانپزشکی هستند که رنج زیادی برای بیماران و هزینه های فراوانی برای جوامع تحمیل می کنند. بنابراین شناسایی عوامل آسیب پذیری این اختلالات ضروری به شمار می رود. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی عوامل آسیب پذیری عام و خاص اختلالات اضطرابی در چارچوب یک مدل ساختاری بود. روش : 420 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به سیاهه شخصیتی پنج عاملی، پرسشنامه کنترل اضطراب تجدیدنظر شده، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی، شاخص حساسیت اضطرابی، مقیاس حساسیت انزجاری، مقیاس ترس از ارزیابی منفی، نسخه چهارم پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر، پرسشنامه وحشت زدگی و هراس آلبانی و جدول زمینه یابی ترس - فرم دوم پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: براساس یافته های این پژوهش روان رنجورخویی به عنوان عامل آسیب پذیری زیستی ( 10/0 ، 05/0، 10/0، 17/0 =β) و فقدان کنترل ادراک شده را به عنوان عامل آسیب پذیری روانشناختی عام ( 16/0 ، 04/0، 10/0، 15/0 =β) تمام اختلالات اضطرابی می توان در نظر گرفت. از سویی برون گرایی را می توان عامل آسیب پذیری زیستی برای اختلال اضطراب اجتماعی تلقی کرد (23/0- =β ). همچنین یافته های این پژوهش منجر به شناسایی عوامل آسیب پذیری خاص هر کدام از اختلالات اضطرابی شد. نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان مدل آسیب پذیری سه گانه را چارچوبی مناسب برای تبیین سبب شناسی اختلالات اضطرابی قلمداد کرد.

مقدمه : رضایت از زندگی مؤلفه ای اساسی برای سلامت روانشناختی دانش آموزان محسوب می شود. از این رو شناسایی عوامل اثرگذار بر رضایت از زندگی دانش آموزان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش نیازهای بنیادین و سبک های دلبستگی در پیش بینی رضایت از زندگی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شد. روش : طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی – همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ بود. ۴۵۹ دانش آموز (۲۹۹ پسر و ۱۶۰ دختر) مقطع دوم متوسطه ناحیه ۲ شهر قم به عنوان نمونه به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه نیازهای بنیادین روا نشناختی، مقیاس سبک های دلبستگی و پرسشنامه رضایت از زندگی بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها : نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نیاز بنیادین خودمختاری و شایستگی به ترتیب با ضریب استاندارد ۰/۲۱ (۰/۰۱ < p ) و ۰/۳۱ (۰/۰۱ < p ) و سبک های دلبستگی ایمن و دوسوگرا به ترتیب با ضریب استاندارد ۰/۱۲ (۰/۰۵ < p ) و ۰/۳۰- (۰/۰۱ < p ) بر رضایت از زندگی دانش آموزان اثر دارند. نیاز بنیادین ارتباط و سبک دلبستگی اجتنابی قادر به پیش بینی رضایت از زندگی نبودند. نتیجه گیری : نتایج پژوهش حاضر بر نقش نیازهای بنیادین روانشناختی و سبک های دلبستگی در پیش بینی رضایت از زندگی دانش آموزان دوره متوسطه صحه گذاشت. از این رو لازم است برای ارتقای رضایت از زندگی دانش آموزان به نقش عوامل نیازهای بنیادین روا نشناختی و سبک های دلبستگی توجه نمود.

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اختلال وسواسی – جبری و هراس خاص با حساسیت انزجاری رابطه دارد. هدف از مطالعه حاضر پیش بینی انواع اختلال وسواسی – جبری و هراس خاص براساس مولفه های حساسیت انزجاری بود. برای این منظور 300 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر تبریز به شکل نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به پرسش نامه وسواسی – جبری مادزلی، فرم دوم زمینه یابی ترس و مقیاس حساسیت انزجاری پاسخ دادند. نتایج به دست آمده از 280 نفر از شرکت کنندگان که پاسخ هایشان قابل تحلیل بود نشان داد که مولفه های حساسیت انزجاری توان قابل توجهی در پیش بینی علائم اختلالات وسواس و انواع هراس دارد. وسواس شستشو، ترس حیوان و ترس خون – تزریق – جراحت بهتر از سایر اختلالات توسط مولفه های حساسیت انزجاری تبیین شدند. انزجار مرکزی و انزجار یادآور حیوان بیشترین نقش را در پیش بینی این اختلالات داشتند. یافته های این پژوهش حاکی از آن بود که حساسیت انزجاری می تواند نقش مهمی در علت شناسی اختلال وسواس – جبری و ترس ها ایفا می کند.

هدفاین پژوهش تهیه نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت به تقویت کودکان(کوپر، استیرلینگ، داو، پاگناقی و کور، ۲۰۱۷)و بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی آن در جامعه ایرانی بود.نسخه انگلیسی پرسشنامه حساسیت به تقویت پس از آماده سازی، روی 314 نفر (179 دختر، 135 پسر) از دانش آموزان پایه های سوم تا ششم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1396-1395 اجرا شد و اعتبار نسخه پرسشنامه حساسیت به تقویت کودکان از طریق همسانی درونی و همبستگی مجموعه مادّه ها بررسی شد. ساختار عاملی مقیاس با شیوه تحلیل عاملی اکتشافی و روش استخراج مؤلفه های اصلی ارزیابی شد و روایی این پرسشنامه از طریق همبستگی بین زیرمقیاس ها و روایی ملاکی بررسی شد. بررسی ساختار عاملی اکتشافی پرسشنامه از الگوی 3 عاملی پرسشنامه حساسیت به تقویت کودکان حمایت کرد که 78/37 درصد از واریانس را تبیین کرد. عامل ها شامل نظام فعال سازی رفتاری، نظام بازداری رفتاری و نظام جنگ/گریز/بهت بود. نتایج نشان داد، سه زیرمقیاس نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت به تقویت کودکان، همسانی درونی خوبی داشتند و دامنه اکثر همبستگی های مجموعه مادّه ها بیشتر از 40/0 بود و تنها مادّه 18 به علت داشتن بار عاملی کمتر از 30/0 از پرسشنامه حذف شد. همچنین، الگوی ضرایب همبستگی زیرمقیاس ها و روایی همگرای پرسشنامه با پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان فرم کودکان(گارنفسکی، رافی، جلسما، ترواگ و کرایج، 2007)بیانگر روایی مطلوب این ابزار بود. با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت، نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت به تقویت کودکان در جامعه ایران اعتبار و روایی مناسب دارد و ابزار مناسبی برای تشخیص رگه های انگیزشی و هیجانی اساسی کودکان است.

مقدمه: انزجار، هیجانی پایه ای است که با احساس تنفر و اجتناب از موقعیت های خطرناک مرتبط است. هدف این مطالعه ارزیابی ساختار عاملی نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت انزجاری است که به منظور اندازه گیری پاسخ های فردی در موقعیت های مختلف برانگیزاننده انزجار طراحی شده است.\nروش: 300 نفر (185 نفر پسر و 115 نفر دختر) از دانشجویان دانشگاه های شهر تبریز (سراسری تبریز، پیام نور و علوم و تحقیقات) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و به پرسشنامه حساسیت انزجاری پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با تحلیل مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس، تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی پیرسون، آزمون T و تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد.\nیافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی یک ساختار چهار عاملی با 25 سؤال را شناسایی کرد. انزجار مرکزی، انزجار آلودگی، انزجار یادآور حیوان و انزجار رابطه جنسی عامل های کشف شده بود. همسانی درونی این عوامل به ترتیب برابر 74/0، 50/0، 74/0 و 58/0 به دست آمد. یافته ها نشان داد که زنان در مقایسه با مردان، حساسیت انزجاری بیشتری دارند. همچنین ارزیابی ساختار چهار عاملی با روش تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که این مدل در مقایسه با مدل اصلی مقیاس و مدل تجدیدنظر شده سه عاملی، برازش بهتری دارد.\nنتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که نسخه فارسی پرسشنامه حساسیت انزجاری، ابزاری مناسب برای اندازه گیری حساسیت افراد نسبت به موقعیت های برانگیزاننده انزجار است.

زمینه و هدف: مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (Difficulties in Emotion Regulation Scale یا DERS) ابزار چند بعدی پرکاربردی در مطالعات مرتبط با تنظیم هیجان محسوب می شود. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه دو رویکرد تحلیل عاملی تأییدی (Confirmatory factor analysis یا CFA) و مدل یابی معادلات ساختاری اکتشافی (Exploratory structural equation modeling یا ESEM) در ارزیابی ساختار عاملی DERS بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی و بر اساس داده های مربوط به 250 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شد که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نسخه فارسی DERS برای دستیابی به اهداف پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. داده های پژوهش حاضر با استفاده از روش CFA و ESEM در نرم افزار Mplus تجزیه و تحلیل شد. همچنین، مقایسه روش CFA و ESEM از طریق شاخص ΔCFI صورت پذیرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که برخلاف CFA، ESEM روش مناسبی برای ارزیابی ساختار عاملی DERS بود و دید روشن تری از ساختار نهفته آن ارایه می داد. در نهایت، ساختار 25 سؤالی از مقیاس 4 عاملی که سؤال های دارای نمره گذاری معکوس در آن وجود نداشت، بهترین برازش را کسب نمود. شاخص ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (Root mean square error of approximation یا RMSEA)، شاخص برازش تطبیقی (Comparative fit index یا CFI) و شاخص TLI (Tucker-Lewis index)برای این مدل به ترتیب 064/0، 964/0 و 951/0 به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به ساختار عاملی مناسب مقیاس 25 سؤالی، به نظر می رسد که گویه های معکوس در کاربرد DERS مشکل آفرین باشد. با وجود حذف گویه های معکوس در پژوهش حاضر، پیشنهاد می شود که این گویه ها در پژوهش های آینده با سؤالات دارای نمره گذاری مستقیم جایگزین شوند و برازش ساختار عاملی آن مورد ارزیابی قرار گیرد.

هدف از پژوهش ارزیابی نقش معنا در زندگی، ذهن آگاهی و تاب آوری در شکوفایی دانشجویان بود. براساس روش توصیفی تحلیلی تعداد 240 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه معنای زندگی استیگر، فریزر، اویشی و کالر (MLQ) ، مقیاس تاب آوری کانر و دیویدسون (CD-RISC)، پرسشنامه پنج عاملی ذهن آگاهی بایر، اسمیت، هاپکینز، کریت مه یر و تونی (FFMQ) و مقیاس شکوفایی داینر پاسخ دادند. نتایج براساس روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن بود که معنا در زندگی و ذهن آگاهی اثر مستقیمی بر تاب آوری داشتند، همچنین تاب آوری نیز اثر مستقیمی بر شکوفایی داشت. علاوه بر این، معنا در زندگی و ذهن آگاهی اثر غیر مستقیمی بر شکوفایی با میانجی گری تاب آوری نشان داشتند. در مجموع مدل فرضی پژوهش برازش مناسبی نشان داد. براساس این یافته ها می توان بر اهمیت نقش مثبت معنی در زندگی، ذهن آگاهی و تاب آوری در شکوفایی صحه گذاشت.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی روابط ساختاری سیستم های مغزی- رفتاری و دشواری در تنظیم هیجان با نشانه های اختلال اضطراب فراگیر است. برای انتخاب نمونه، 240نفر (120 نفر پسر و 120 نفر دختر) از دانشجویان دانشگاه تبریز به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شده و به این پرسشنامه ها پاسخ دادند: مقیاس سیستم های بازداری/ فعال سازی رفتاری کارور و وایت، مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (DERS) و نسخه چهارم پرسشنامه اختلال اضطراب فراگیر ((GAD-Q-ΙV برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تأییدی و روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. ارزیابی مدل ساختاری با استفاده از شاخص های مجذور کای، نسبت مجذور کای به درجه آزادی، ریشه میانگین مربعات خطای برآورد، ریشه میانگین مربعات باقیمانده استاندارد شده، شاخص نیکویی برازش، شاخص برازش مقایسه ای، شاخص برازش هنجار شده، شاخص برازندگی فزآینده و شاخص توکر- لوئیس نشان داد که سیستم های مغزی- رفتاری و دشواری در تنظیم هیجان روابط معنی داری با نشانه های اختلال اضطراب فراگیر دارد و مدل فرضی از برازندگی مناسبی برخوردار است. با تکیه بر این یافته ها می توان دریافت، دشواری در تنظیم هیجان می تواند نقش واسطه ای قابل توجهی بین سیستم های مغزی رفتاری و اختلال اضطراب فراگیر ایفا کند.