مهسا صالح نجفی

هدف پژوهش حاضر تحلیل چندسطحی عوامل سطح دانش آموز و سطح کلاس بر بهترین اهداف شخصی دانش آموزان بود. 600 نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر تبریز در پژوهش شرکت کردند. متغیرها از دو سطح دانش آموز (خوشبینی تحصیلی و ارزش تکلیف) و سطح کلاس (خودمختاری ادراک شده، ساختار ادارک شده و درگیری ادراک شده) انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل یابی خطی سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در سطح دانش آموز، اعتماد دانش آموزان به معلمان، احساس هویت دانش آموزان نسبت به مدرسه و ارزش تکلیف رابطه مثبت و معنادار با بهترین اهداف شخصی دانش آموزان دارد. همچنین در سطح کلاس متغیرهای خودمختاری ادراک شده، ساختار ادراک شده و درگیری ادراک شده رابطه مثبت و معنادار با بهترین اهداف شخصی دانش آموزان داشت. در مجموع، یافته ها نقش عوامل سطح دانش آموز و سطح کلاس را بر بهترین اهداف شخصی دانش آموزان مورد تأکید قرار دادند. پیش بین های سطح دانش آموز 49 درصد از واریانس بهترین اهداف شخصی را در سطح دانش آموز و پیش بین های سطح کلاس 88 درصد از واریانس بهترین اهداف شخصی را در سطح کلاس تبیین کردند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی مفهوم اشتیاق تحصیلی در درس ریاضی در میان نوجوانان است. بر همین اساس، با روش کیفی و طرح نظریه داده بنیاد و به شیوه مصاحبه گروه کانونی به بررسی چگونگی مفهوم سازی اشتیاق تحصیلی در درس ریاضی از دیدگاه نوجوانان پرداخته شد. شرکت کنندگان در پژوهش 51 نفر (24 دختر، 27، پسر) دانشآموز بودند. سه گروه کانونی در مدارس دخترانه و چهار گروه کانونی در مدارس پسرانه تشکیل شد. نتایج نشان داد که میتوان اشتیاق تحصیلی در درس ریاضی دانشآموزان را در 4 مقوله «تمایل به درگیری در تکلیف»، «عواطف مثبت»، «چشمانداز آینده و همانندسازی با تکلیف» و «نیاز به شناخت» طبقهبندی کرد. نتایج در رابطه با پیشایندهای اشتیاق تحصیلی در درس ریاضی را میتوان در 3 مقوله خانواده، معلم و ویژگیهای فردی دستهبندی کرد و نتایج پیامدهای اشتیاق تحصیلی در درس ریاضی را میتوان در 5 گروه تاب آوری، امید ، سبک پردازش اطلاعات، اعتماد به نفس و بهزیستی ذهنی قرار داد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی روابط بین نیازهای اساسی روان شناختی، انگیزش تحصیلی و درگیری تحصیلی دانش آموزان در درس انگلیسی به روش الگویابی معادلات ساختاری بود. بدین منظور، 423 نفر از دانش آموزان سال دوم و سوم دوره متوسطه شهر ابهر (127 پسر و 296 دختر) با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه نیازهای اساسی روان شناختی ایلاردی و همکاران (1993)؛ انگیزش تحصیلی والرند و همکاران (1989) و درگیری تحصیلی آسور، کاپلان و روث (2002) پاسخ دادند. یافته های به دست آمده با استفاده از روش الگویابی معادلات ساختاری نشان داد که برآورده شدن نیازهای اساسی روان شناختی، اثر مستقیم مثبت و معناداری بر انگیزش درونی، تنظیم درون فکنی شده و تنظیم همانند شده دارد، اثر مستقیم نیازهای اساسی روان شناختی بر روی بی انگیزگی، منفی و معنادار؛ اما تأثیر آن بر انگیزش بیرونی معنادار نبود. همچنین نتایج نشان داد که رابطه برآورده شدن نیازهای اساسی روان شناختی و درگیری تحصیلی از طریق انگیزش تحصیلی میانجی گری شد. اثر مستقیم انگیزش درونی و تنظیم همانند شده بر درگیری، مثبت و معنادار و اثر بی انگیزگی، منفی و معنادار بود؛ اما اثر تنظیم درون فکنی شده و بیرونی بر درگیری معنادار نبود. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که نیازهای اساسی روان شناختی با واسطه گری انگیزش تحصیلی بر درگیری در درس انگلیسی تأثیر دارند.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش واسطه ای انگیزش درونی در رابطه بین نیازهای بنیادین و رضایت از زندگی دانشجویان، در قالب یک مدل علّی و براساس نظریه خودتعیینی گری انجام شد. به این منظور، 292 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران (147 دختر، 145 پسر) به مقیاس تک گویه ای رضایت از زندگی (OLS)، و مقیاس های انگیزش درونی (IM) و نیازهای بنیادین روانشناختی (BPN) از پرسشنامه جهت گیری انگیزشی برای یادگیریِ (EFL) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که نیاز به خودپیروی، شایستگی و تعلق به طور مستقیم با انگیزش درونی رابطه دارند. نیاز به خودپیروی و شایستگی با واسطه انگیزش درونی بر رضایت از زندگی اثر غیرمستقیم و مثبت دارد، اما اثر غیرمستقیم نیاز به تعلق بر رضایت از زندگی معنادار نبود. در مجموع نیازهای روانشناختی 29 درصد از انگیزش درونی را تبیین می کنند و 22 درصد از تغییرات رضایت از زندگی توسط نیازهای روانشناختی و انگیزش درونی پیش بینی می شود. با توجه به یافته ها می توان گفت که انگیزش درونی نقش واسطه ای در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و رضایت از زندگی دارد. براین اساس با درنظر گرفتن ارضای نیازهای روانشناختی و افزایش انگیزش درونی می توان میزان رضایت از زندگی را ارتقا داد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری با عملکرد تحصیلی است. بدین منظور، 393 نفر از دانش آموزان سال اول دوره متوسطه شهرستان ازنا با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس راهبردهای یادگیری پاسخ دادند. نمره پایانی ده درس نیز به عنوان نشانگر عملکرد تحصیلی انتخاب شد. یافته های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل همبستگی کانونی نشان داد که راهبردهای شناختی و فراشناختی رابطه معنی داری با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارند. تحلیل کانونی یک مجموعه معنی دار بین راهبردهای یادگیری و عملکرد تحصیلی را نشان داد. در این مجموعه، راهبردهای بسط، نظارت، برنامه ریزی و نظم دهی، رابطه معنی داری با تمامی دروس داشتند. به طور کلی یافته ها نشان داد که هر چه دانش آموزی از راهبردهای بسط و نظارت بیشتر استفاده کند و از راهبردهای برنامه ریزی و نظم دهی کمتر استفاده کند، نمره عملکرد تحصیلی او در تمامی دروس بالاتر خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطهی بین باورهای هوشی، هدفهای پیشرفت و تعلل ورزی در دانشجویان است. به این منظور 280 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران( 150 دختر و 130 پسر ) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به سه پرسشنامه باورهای هوشی، اهداف پیشرفت و تعللورزی پاسخ دادند . نت ایج نشان داد که بین اهداف تبحری رویکرد و تعللورزی رابطه مثبت و معناد ار وجود دارد و بین اهداف رویکرد تسلط و رویکرد اجتناب با تعللورزی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که مؤلفه های باورهای هوشی و اهداف پیشرفت قادر به پ یش بین ی تعلل ورزی دانشجویان میباشد. همچنین نتایج نشان داد که پسران در مؤلفه های تعلل ورزی، اهداف تبحری تسلط، تبحری رویکرد، عملکرد رویکرد، عملکرد اجتناب و باور افزایشی بر دختران برتری دارند.