محمدحسین دهقانی زاده

هدف از این مطالعه بررسی اثر واسطه­ای خودکارآمدی در رابطه­ی بین ادراک از الگوهای ارتباطی خانواده و سرزندگی تحصیلی بود. در این مطالعه 337 دانش آموز (176 دختر و 161 پسر) در مقطع متوسطه­ی شهرستان مهریز در سال تحصیلی 91-90 شرکت داشتند که به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله­ای تصادفی انتخاب شده بودند. مشارکت­کنندگان، پرسشنامه­ی تجدید نظر شده­ی الگوهای ارتباطی خانواده، پرسشنامه­ی خودکارآمدی و پرسشنامه­ی سرزندگی تحصیلی را تکمیل نمودند. برای بررسی پایایی این ابزارها از آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی آن­ها از روش تحلیل عامل و همسانی درونی استفاده شد. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که اول، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده به صورت مستقیم قدرت پیش­بینی­ سرزندگی تحصیلی را دارند. دوم، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده پیش­بینی­کننده­ی مستقیم ابعاد خودکارآمدی هستند. سوم، پس از بررسی ضریب مسیر بدست آمده معلوم شد که خودکارآمدی نقش واسطه­ای میان جهت­گیری گفت و شنود و سرزندگی تحصیلی دارد. یافته­ها با توجه به پژوهش­های پیشین به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی به منظور پژوهش بیشتر در این زمینه مطرح شد.

این تحقیق به منظور بررسی تأثیر ادراک از الگوهای ارتباطات خانواده (الگوی ارتباطی گفت و شنود و الگوی ارتباطی همنوایی) و ساختار کلاس (تکلیف، سخت گیری در ارزشیابی، تأکید بر ارزشیابی و مرجعیت) بر روی سرزندگی تحصیلی با بررسی نقش واسطه ای ابعاد خودکارآمدی صورت گرفت. شرکت کنندگان این پژوهش 337 نفر از دانش آموزان (176 دختر و 161 پسر) در مقطع متوسطه ی شهر مهریز بودند که به روش خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای این پژوهش، نسخه ی ابزار تجدید نظر شده ی الگوهای ارتباطات خانواده، پرسشنامه ی ساختار کلاس، نسخه ی ابعادخودکارآمدی و پرسشنامه ی سرزندگی تحصیلی بودند. برای بررسی پایایی این ابزارها از آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی آن ها از روش تحلیل عامل و همسانی درونی استفاده شد. ابزارها پایایی و روایی مطلوبی را نشان دادند. برای تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل مسیر با به کارگیری رگرسیون همزمان و مطابق با مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986) استفاده شد. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که اول، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و ساختار کلاس به صورت مستقیم قدرت پیش بینی سرزندگی تحصیلی را دارند. دوم، برخی از ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده و همچنین ساختار کلاس پیش بینی کننده ی مستقیم ابعاد خودکارآمدی هستند. سوم، پس از بررسی ضرایب مسیرهای بدست آمده، معلوم شد که متغیر ابعاد خودکارآمدی نقش واسطه ای میان الگوی ارتباطی گفت و شنود، جذابیت تکلیف و مرجعیت از یک سو و سرزندگی تحصیلی از سوی دیگر دارد. یافته ها با توجه به تحقیقات پیشین به بحث گذاشته شده و پیشنهادهایی به منظور پژوهش بیشتر در این زمینه مطرح شده است

در پژوهش حاضر، رابطه ی حمایت اجتماعی ادراک شده با سرزندگی تحصیلی از طریق باورهای خودکارآمدی تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان پژوهش، 384 دانش آموز (198 پسر، 186 دختر) دوره ی متوسطه ی دوم مدارس دولتی شهر پل دختر بودند که مقیاس حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران، باورهای خودکارآمدی تحصیلی زاژکووا، لینچ و اسپنشاد و پرسشنامه ی سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری، را تکمیل کردند. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که حمایت اجتماعی ادراک شده پیش بینی کننده مثبت سرزندگی و خودکارآمدی تحصیلی است. همچنین، نتایج تحلیل مسیر، نشانگر نقش واسطه ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی در رابطه ی بین حمایت اجتماعی ادراک شده و سرزندگی تحصیلی بود. یافته ها بر نقش حمایت های دلگرم کننده اجتماع جهت تقویت باورهای فراگیران و ترغیب توانایی های آنان در مقابله با ناملایمات تحصیلی و نیل به سرزندگی تحصیلی تاکید دارد. همچنین نتایج در قالب نظریه ی شناختی- اجتماعی، الگوی شناختی لازاروس و ویژگی های خاص بافت اجتماعی اثرگذار بر دانش آموزان دبیرستانی در ایران مورد بحث قرار گرفتند.

مقدمه: مطالعه ی حاضر با هدف بررسی آزمون ساختار عاملی و سنجش همسانی درونی پرسشنامه ی بهزیستی تحصیلی (AWBQ) انجام شد. روش: پرسشنامه ی بهزیستی تحصیلی و پرسشنامه ی تنیدگی تحصیلی بر روی 365 دانش آموز دوره ی متوسطه ی دوم مدارس دولتی شهر پل-دختر (189 پسر و 176 دختر) که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، اجر شد. به منظور تعیین روایی عاملی AWBQ از روش های آماری تحلیل عامل اکنشافی و تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی AWBQ از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین به منظور مطالعه ی روایی واگرای AWBQ، ضریب همبستگی بین نمره ی کل بهزیستی تحصیلی و تنیدگی تحصیلی ادراک شده-ی دانش آموزان گزارش شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که AWBQ از چهار عامل ارزش مدرسه، فرسودگی نسبت به مدرسه، رضایتمندی تحصیلی و درآمیزی با کار مدرسه تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عامل تاییدی بر پایه ی نرم افزار AMOS، وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. همبستگی معنادار بین نمره ی ابعاد بهزیستی تحصیلی با نمره ی کلی تنیدگی تحصیلی، روایی AWBQ را تایید کرد. همچنین همسانی درونی مقیاس ها معنادار برآورد گردید. نتیجه گیری: با توجّه به برازش مدل و اعتبار بالای پرسشنامه، از آن می توان جهت مطالعه و سنجش بهزیستی تحصیلی دانش آموزان ایرانی استفاده کرد.

مقدمه: مطالعه ی حاضر با هدف بررسی آزمون ساختار عاملی و سنجش همسانی درونی پرسشنامه ی بهزیستی تحصیلی (AWBQ) انجام شد. روش: پرسشنامه ی بهزیستی تحصیلی و پرسشنامه ی تنیدگی تحصیلی بر روی 365 دانش آموز دوره ی متوسطه ی دوم مدارس دولتی شهر پل-دختر (189 پسر و 176 دختر) که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، اجر شد. به منظور تعیین روایی عاملی AWBQ از روش های آماری تحلیل عامل اکنشافی و تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی AWBQ از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین به منظور مطالعه ی روایی واگرای AWBQ، ضریب همبستگی بین نمره ی کل بهزیستی تحصیلی و تنیدگی تحصیلی ادراک شده-ی دانش آموزان گزارش شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که AWBQ از چهار عامل ارزش مدرسه، فرسودگی نسبت به مدرسه، رضایتمندی تحصیلی و درآمیزی با کار مدرسه تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عامل تاییدی بر پایه ی نرم افزار AMOS، وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. همبستگی معنادار بین نمره ی ابعاد بهزیستی تحصیلی با نمره ی کلی تنیدگی تحصیلی، روایی AWBQ را تایید کرد. همچنین همسانی درونی مقیاس ها معنادار برآورد گردید. نتیجه گیری: با توجّه به برازش مدل و اعتبار بالای پرسشنامه، از آن می توان جهت مطالعه و سنجش بهزیستی تحصیلی دانش آموزان ایرانی استفاده کرد.