محمدمهدی حسن شاهی

کانابیس محبوب ترین ماده ی غیرقانونی در جهان است. مصرف مکرر کانابیس با سلامت شناختی و روانی نامطلوب همراه است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی کارکردهای اجرایی در بیماران اختلال مصرف کانابیس، افراد بهبودیافته و بهنجار انجام شد. بدین منظور طی یک پژوهش علی- مقایسه ای 50 بیمار مصرف کننده کانابیس که در شش ماهه ی اول سال 1398 به مراکز روان پزشکی شیراز مراجعه کرده بودند، اختلالات روان پزشکی، نورولوژیکی، ناتوانایی شناختی و وابستگی به مواد غیرافیونی نداشتند و روان پزشک برایشان اختلال قطعی مصرف کانابیس تشخیص داده بود، 50 بیمار بهبودیافته که حداقل شش ماه دوره ی بدون مصرف داشتند و 50 فرد بهنجار که سابقه ی مصرف مواد نداشتند، به صورت در دسترس انتخاب و با آزمون دسته بندی کارت های ویسکانسین و مقیاس حافظه وکسلر مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) نشان داد که عملکرد گروه مصرف کننده ی کانابیس نسبت به گروه بهبودیافته و افراد بهنجار و همچنین عملکرد گروه بهبودیافته نسبت به گروه بهنجار در آزمون ویسکانسین و مقیاس حافظه وکسلر تفاوت معنی دار داشت. ولی خطای درجاماندگی درگروه بهبودیافته و بهنجار تفاوت معنی دار نداشت. بنابراین، می توان بیان کرد که مصرف کانابیس موجب اختلال در کارکردهای اجرایی و حافظه افراد مصرف کننده می شود و حتی بعد از ترک ماده ی مصرفی، می تواند ادامه داشته باشد.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان یکپارچه فراتشخیصی بر بهبود مشکلات رفتاری درونی سازی شده، تنظیم هیجان و همدلی کودکان دچار اختلالات اضطرابی انجام شد. پژوهش حاضر یک طرح آزمایشی تک موردی از نوع طرح خط پایه چندگانه با 3 آزمودنی متفاوت (8، 9 و 10 سال) بود که طی 15 جلسه درمانی و دو دوره پیگیری 2ماهه اجرا شد. داده ها با استفاده از روش های ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و درصد بهبودی تجزیه وتحلیل شدند. ابزارهای استفاده شده شامل سیاهه رفتاری کودک (فرم والدین)، چک لیست تنظیم هیجان و پرسشنامه همدلی گریفیث بود. نتایج درمان یکپارچه فراتشخیصی نشان داد هر سه کودک مبتلا به اختلالات اضطرابی، در طی درمان و پس از درمان، کاهش درخورِ ملاحظه ای در نمرات سیاهه رفتاری کودک، تنظیم هیجان و همدلی نشان دادند و دستاوردهای درمانی در دو دوره 2ماهه پیگیری حفظ شد. یافته ها حاکی از اثربخشی درمان یکپارچه فراتشخیصی در نمرات زیرمقیاس های مشکلات رفتاری درونی سازی شده در سیاهه رفتاری کودک، زیرمقیاس های تنظیم هیجان و زیرمقیاس های همدلی، در کودکان دچار اختلالات اضطرابی بود. طبق یافته های این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که درمان یکپارچه فراتشخیصی در بهبود مشکلات رفتاری درونی سازی شده، تنظیم هیجان و توانایی همدلی کودکان دچار اختلالات اضطرابی اثربخش است و براین اساس استفاده از این روش به متخصصان این حوزه درمانی توصیه می شود.