غلامعلی حاتم

غلامعلی حاتم

مدرک تحصیلی: استاد دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۰ مورد.
۲۱.

تحلیل زیبایی شناسانه فرم و نقش در زیور آلات ملیله طلای ایران( دوره اسلامی تا کنون)

نویسنده:
منبع: نگارینه هنر اسلامی سال اول زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ 19 - 31

کلید واژه ها: تحلیل زیبایی شناسانه زیورآلات ملیله فرم نقش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۲۴۶
    هنر ملیله سازی با برخورداری از پیشینه ی باشکوه تاریخی، غنای فرهنگی و زیبائی کم نظیر، در دوره اسلامی به اوج خود می رسد. در این دوره سنت های دیرینه هنر ملیله سازی ایران علاوه بر ادامه حیات خود، قالبی نو از نقشمایه ها و فرم ها، که تلفیقی از سلایق حکام و حامیان و هنر زرگری عاریت گرفته از آنها با ملیله سازی پیش از اسلام در ایران است، به خود می گیرند.     ملیله سازان دوره های مورد پژوهش، با به کارگیری این هنر در کنار جواهرسازی و زرگری آثاری بدیع و چشم نوازی را در قالب زیورآلات زنانه و مردانه، پیش روی بیننده قرار می دهند.      نوشتار حاضر با گردآوری اجمالی آثار باقی مانده و گزیده ای از پیشینه تاریخی ای این هنر- صنعت، به بررسی تحول نقوش و فرم ها در آثار برجسته ملیله سازی از دوره استقرار حکومت اسلامی تا به امروز خواهد پرداخت.                                       
۲۳.

نگارگری عثمانی با رویکرد به دستاوردهای هنری ایران (بررسی تطبیقی نگارگری عثمانی و نگارگری ایران نیمه نخست قرن دهم هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۱۷ بهار ۱۳۹۱ شماره ۴۹ 19 - 30

کلید واژه ها: مکتب استانبول مکتب تبریز مکتب هرات نگارگری ایران نگارگری عثمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
دولت عثمانی در نیمه دوم قرن نهم هجری با هدف اعتبار بخشیدن به موقعیت سیاسی و فرهنگی خود، اولین کارگاه های هنر استانبول را با اقتباس از ایران که در زمینه فرهنگ و هنر آن روزگار پیشگام بود، تاسیس کرد. تحولات سیاسی و ناآرامی های مختلفی که در طی این سال ها در ایران رخ داد، شرایط را برای خروج بسیاری از گنجینه آثار و دست نوشته های نفیس و همچنین مهاجرت گروهی از هنرمندان و اساتید فن ایران که در جهت یافتن حمایت و پشتیبانی هنری بودند، به استانبول فراهم ساخت. این شرایط، بستر مناسبی را جهت رشد و توسعه نگارگری عثمانی بر پایه دستاوردهای هنری مکاتب ایران در کارگاه های تازه تاسیس استانبول بوجود آورد. بررسی تطبیقی نگارگری ایران با نمونه های عثمانی نیمه نخست قرن دهم هجری تشابهات بارزی را بین آثار دو گروه به نمایش می گذارد و بازتاب این حقیقت است که نه تنها از نسخ مصور ایرانی موجود در خزانه توپقاپی سرای، به عنوان الگو در تولیدات نسخ مصور دربار استانبول استفاده می شده، بلکه فعالیت هنرمندان مهاجر ایرانی در کارگاه های توپقاپی سرای و نیز رهنمون های برخی صاحب نظران بر تولید آثار مکتب استانبول، تاثیرات قابل ملاحظه ای را از دستاوردهای هنر ایران زمین بر نگارگری عثمانی بر جای گذاشته است.
۲۴.

تحلیل چگونگی استمرار معماری چهار طاقی از دورة ساسانی به اسلامی در ایران با تکیه بر روش نقد کهن الگویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی تاریخی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلید واژه ها: یونگ کهن الگو دوره ساسانی امر قدسی دوران اسلامی چهار طاقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی هنر و معماری ایران
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی ایران و اسلام
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی تاریخ ایران
تعداد بازدید : ۳۸۹۷ تعداد دانلود : ۱۷۹۵
چهار طاقی از شکل های ارزشمند معماری ایران در دوران پیش از اسلام و بعد از آن بوده که در ساخت بنا های مذهبی و جز آن به کار رفته است. بنابر شواهد موجود باستان شناسی، این نوع معماری در پیش از اسلام به ویژه از دورة ماد در نقشة آتشکده ها مشاهده شده است. پس از مدتی این شکل از معماری کاربرد عام تری یافت و در بنا ی کاخ ها نیز به کار رفت. طرح چهارطاقی در دوران اسلامی نیز مورد استفاده قرار گرفت؛ هرچند در چهار قرن نخست هجری آثار و نشانه های استفاده از آن بسیار محدود بود. باوجود این، از دورة سلجوقی به بعد با لزوم گسترش فضا های معماری مانند مسجدها، این نقشه در ساخت بنا های مختلفی مانند مسجد، آرامگاه و کاخ و کوشک کاربرد گسترده ای یافته است. نگارندگان در پژوهش حاضر برآن اند تا با توجه به نظریة کهن الگویی یونگ، علل و عوامل انتخاب این شکل از معماری و نحوة انتقال آن از دورة ساسانی به اسلامی را با ذکر شواهدی از جنبة امر قدسی در منابع اسلامی بررسی و تحلیل کنند. به بیان روشن تر، این پرسش مطرح است که آیا معماری چهارطاقی الگویی برگرفته از باورهای مسلط جامعه و یا به تعبیری، اندیشة ناخودآگاه قومی مردمان ایران از دورة پیش از اسلام است که در فرهنگ مذهبی و ادبیات دورة اسلامی راه یافته، ریشه دوانده و سپس در ذهن آدمیان این مرز و بوم تحول یافته و در ساخت دیگر بناها ازجمله کاخ ها، کوشک ها، مسجد ها و بناهای آرامگاهی به کار رفته است. هدف این مقاله، یافتن پاسخی برای این پرسش است.
۲۵.

بازتاب شکل گیری دو پدیده اجتماعی بر سفال های زرین فام دوره ی سلجوقیان؛ پیدایش طبقه متوسط و مردمی شدن هنر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال سوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۹

کلید واژه ها: سلجوقیان طبقه متوسط سفال زرین فام هنر مردمی هنر واقع گرایانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹۹ تعداد دانلود : ۲۴۶۳
سفال زرین فام که از سده های ششم تا هشتم هجری قمری در ایران رواجی چشمگیر داشت، کمابیش هم زمان با حکمرانى سلجوقیان بر ایران، پدیدار شد. واکاوی این آثار علاوه بر جنبه هاى فنی، ساختاری و زیبایى شناسى؛ گاه تصویرى روشن از وضعیت این دوره از منظر سیاسى، اقتصادى، فرهنگى و اجتماعى را پیش روى ما مى گذارد. در این پژوهش تلاش بر این است که به هدف شناسایی شرایط و شاکله های اجتماعی این دوره؛ سفال زرین فام سده ششم هـ .ق، مورد بررسی و بازشناسی قرار گیرد. پیدایش و رواج شایان درنگ و فزاینده ی این سفالینه های نفیس در دوره سلجوقیان، پرسش هایی را به ذهن متبادر می سازد، که این نوشتار نیز در پی یافتن پاسخ آنها می باشد. آیا می توان تفسیری جامعه شناختی برای این پدیده ی نوظهورِ هنری ارائه کرد و به بازنمایی شرایط جامعه ایران و واقعیت های پنهان در آن دوره پرداخت؟ آیا می توان با بررسی نقوش این سفال ها، که هماره بُعد زیبایی شناسی آنها مورد توجه بوده است، بخشی از تاریخ اجتماعی هنر در دوره سلجوقیان را شناسایی کرد؟ هدف پژوهش حاضر، تفسیر چگونگی بازتاب شرایط اجتماعی بر سفال های زرین فام سده ششم هـ .ق و تبیین بروز دو پدیده اجتماعی یعنی شکل گیری طبقات جدید در جامعه شهری و مردمی شدن هنر در این زمان می باشد. مبنای کار این جستار از لحاظ نظری، انگاره های جامعه شناختی است. روش پژوهش نیز تحلیل مستندات تاریخی مکتوب و عینی ـ آثار هنری ـ بوده و داده های جمع آوری شده به روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته و در پاره ای موارد نیز رهیافتی تطبیقی استفاده شده است. نتیجه آنکه، به نظر می رسد رشد طبقه متوسط، یکی از دلایل ظهور و نیز سبب رونق تولید سفال زرین فام و این خود سرآغاز دسترسی همگانی به هنر و تمایل به ترسیم موضوع های روزمره و واقع گرا در این دوره باشد.
۲۷.

زن در هنرهای تصویری دوره قاجار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: نقش مایه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۳

کلید واژه ها: زن نقاشی دوره قاجار عکاسی هنر قاجار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در هنرهای تصویری و تجسمی
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری تاریخ هنر تاریخ هنر ایران پس از اسلام زندیه و قاجاریه
  3. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای تجسمی طراحی، نقاشی ایران و اسلام سبک ها
تعداد بازدید : ۴۲۰۵ تعداد دانلود : ۲۲۶۰
در دوره قاجار به سبب مواجهه با غرب، تمایل دربار به تجربه دنیای مدرن و اشتیاق جهان غرب به شناخت دنیای شرق، نوعی دوگانگی سنتی و مدرن در بسیاری از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و هنری جامعه نمایان شد.
۲۸.

بررسی فلزکاری دوره کلاسیک تمدن ایلام (با تاکید بر چند تندیس شاخص)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: نقش مایه سال دوم پاییز و مستان ۱۳۸۸ شماره ۴

کلید واژه ها: هنر ایلام آیین فلزکاری ناپیرآسو سیت شمسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۸
ریشه فلزکاری در ایلام را باید در دوره نوسنگی جستجو کرد. آثار به دست آمده از منطقه شوش حاکی از آن است که فلزکاری در دوره ایلامیان به تکامل رسید....
۲۹.

بررسی تزئینات آجرکاری در مناره خسروجرد سبزوار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: نقش مایه سال دوم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۳

کلید واژه ها: سلجوقی مناره خسروجرد تزیینات آجرکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۵ تعداد دانلود : ۱۱۱۰
تزیینات جزء جدانشدنی و عمده در معماری اسلامی است و شاید کمتر بنای مذهبی وجود داشته باشد که تزیینی در آن نباشد....
۳۴.

تزئینات در معماری سلجوقیان در ایران و ترکیه

نویسنده:
منبع: هنرنامه ۱۳۸۱ شماره ۱۵
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی ایران و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای کاربردی معماری کاربردی جهان
تعداد بازدید : ۳۹۵۹
معماری ایران از دیرباز تا به امروز از یک تداوم و همبستگی خاص برخوردار بوده است و تزیینات ،‌نقش ویژه ای را بر عهده داشته است . در این میان ، عصر سلجوقیان از لحاظ ساختار کلی معماری و از جهت تزیینات و آرایه ها در بین معماری دنیای اسلام دارای اهمیت ویژه ای می باشد . این تداوم و زیباییها را در هنر معماری دوره ی سلجوقیان آسیای صغیر می توانیم ببینیم . با توجه به این شواهد ، در این نوشته به کاربرد و پیشرفت عناصر تزیینی مثل آجرکاری ، گچبری ،‌ کاشیکاری ، مقرنس ، کتیبه نگاری و تزیینات سنگی پرداخته و آنها را مورد مطالعه و مقایسه قرار داده است ...
۳۶.

هنر گچبری

نویسنده:
منبع: هنرنامه ۱۳۸۱ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۷
معماری ایرانی و تزئینات مربوط به آن از گذشته های دور تا به امروز پویایی و تداوم خود را همواره حفظ ک رده است . هنرمندان با بهره گیری از انواع نقوش و طرحهای گیاهی ،‌ هندسی و خطاطی در تمام ادوار اسلامی شاهکارهای بدیع و زیبایی در معماری خلق کرده اند . تزئیناتی چون آجرکاری ،‌ گچبری ، کاشیکاری ، حجاری و ... از عناصر اصلی آرایش معماری ایران بوده و هست . گچ نخستین ماده چسباننده ساختمانی است که پس از تغییر شکل دادن ،‌در کارهای ساختمانی به عنوان عنصر اصلی آرایش در معماری ایران مورد استفاده قرار گرفته است ...

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان