مهرداد کرمی

پژوهش حاضر که با هدف بررسی ارتباط بین دلبستگی و ابعاد آن با سازگاری اجتماعی می باشد، از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش تحقیق در این پژوهش روش پیمایش، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی افراد ۱۸ سال به بالای شهرهای استان کهگیلویه و بویر احمد می باشد که تعداد آن ها بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ در حدود ۵۰۰ هزار نفر می باشد و ۳۸۴ نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. این تحقیق به دنبال بررسی ارتباط بین بررسی ارتباط بین دلبستگی و ابعاد مختلف آن با سازگاری اجتماعی می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین دلبستگی (۳۸/۰) و ابعاد آن یعنی دلبستگی به محله(۴۱/۰)، دلبستگی به شهر( ۳۹/۰)، دلبستگی به خانواده (۳۴/۰) و دلبستگی به کشور (۳/۰) با سازگاری اجتماعی شهروندان استان کهگیلویه و بویر احمد ارتباط وجود دارد. بنابراین نتیجه می گیریم که هرچه میزان دلبستگی در ابعاد مختلف افزایش پیدا کند، میزان سازگاری اجتماعی نیز بالاتر می رود. سازگاری اجتماعی توانایی ایجاد ارتباط متقابل با دیگران است که در زمینه خاص اجتماعی به طریق خاص که در عرف جامعه قابل قبول و ارزشمند است به حقیقت می پیوندد، و فرآیندی است که افراد را قادر می سازد تا رفتار دیگران را درک و پیش بینی کنند،

نیل به عدالت و تعادل در نظام سکونتگاه های روستایی کشور مستلزم بررسی و شناخت منابع و امکانات این سکونتگاه ها است. تحلیل فضایی توسعه، نابرابری و میزان محرومیت نواحی مختلف و اولویت اقدامات را برای ارتقای سطح زندگی مشخص می کند. در پژوهش حاضر با بهره گیری از ۴۱ شاخص مختلف در ابعاد مختلف زیربنایی، اقتصادی، بهداشتی درمانی، فرهنگی - اجتماعی و خدماتی و به کارگیری آن ها در قالب الگو های موریس و تاکسونومی و همچنین روش ضریب تغییرات برای تعیین میزان پراکندگی شاخص ها به تحلیل نابرابری فضایی توسعه روستایی بین ۷ دهستان شهرستان صحنه در سال ۱۳۹۰ پرداخته شده است. نتایج هر دو الگوی به کار گرفته شده به صورت یکسان نشان دهنده وجود تفاوت در سطح توسعه دهستان ها و قرارگیری آن ها در سطوح مختلف است؛ به طوری که در هر دو الگو، دهستان گاماسیاب با ضریب توسعه 60/66 در الگوی موریس و 19/20 در الگوی تاکسونومی و همچنین دهستان حر به ترتیب با ضریب توسعه 99/20 و 11/87 بیشترین و کمترین درجه توسعه یافتگی را دارند. بین شاخص ها، شاخص های فرهنگی و اجتماعی با 67/42 و شاخص های اقتصادی با 03/53 به ترتیب کمترین و بیشترین ضریب تغییرات را دارند. تفاوت ضریب توسعه به تفکیک شاخص ها، بیان کننده وجود تفاوت در سطح توسعه دهستان ها از جنبه شاخص ها و لزوم انتخاب رویکردهای مناسب برای تعدیل این نابرابری ها است. همچنین ضریب همبستگی بین جمعیت و تعداد روستاهای دارای سکنه با ضرایب توسعه، به ترتیب با 509/0 و 07/0- به دست آمد که نشان دهنده همبستگی مثبت و قوی بین جمعیت و ضریب توسعه یافتگی دهستان ها است.

بشر از دیرباز با هویت و معیارهای تفکیک از و خانواده اش از دیگران در ارتباط بوده است، مفهوم هویت به معنای امروزی به اوایل قرن 19 بر می گردد. در طول تاریخ هویت ها گاهی صحنه رقابت و تنازع بوده اند و گاهی معیاری برای انسجام و حتی صلح اجتماعی شده اند. اما امروزه این مفهوم یکی از مسایل مهم برای برنامه ریزی های اجتماعی است. این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر شکل گیری هویت اجتماعی نوجوانان چرام به روشی پیمایشی انجام شده است و از میان این افراد 100 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه مستقیمی بین بین دینداری و تایید دیگران با همبستگی بسیار قوی ای با ضریب 80/0 وجود دارد و رابطه بین ارتباطات و دینداری با ضریب همبستگی 12/0 دارای همبستگی ضعیفی است، همچنین رابطه بین میزان دینداری با هویت اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری است و در کل ضریب تاثیر پایبندی مذهبی بر هویت اجتماعی (62/0) بوده که به معنای تاثیر مستقیم دینداری بر هویت اجتماعی است. بدین معنی که هرچقدر پایبندی مذهبی بالا باشد، میزان هویت اجتماعی افراد بیشتر می شود و در همین راستا میزان ارتباطات نیز با ضریب بالاتری (69/0) تاثیر مستقیمی بر هویت اجتماعی دارد. همچنین تاثیر متغیرهای تایید دیگران، محیط، طبقه اجتماعی و اقتصادی بر هویت اجتماعی مثبت بوده است و مثبت بودن ضرایب نشان از مستقیم بودن رابطه بین متغیرهای مستقل بر وابسته است.

توسعه پایدار نقطه ایدئال صنعت گردشگری و بسیاری صنایع دیگر در قرن بیست ویکم است. این رویکرد از توسعه بر حفظ یکپارچگی و تنوع زیست محیطی، برآوردن نیازهای اساسی انسان، نگهداری منابع به منظور استفاده نسل های آتی و کاهش بی عدالتی تأکید دارد؛ بنابراین تأکید بر دید بلندمدت و توازن بین افراد، در نسل حاضر و بین انسان ها و سایر ارگانیسم ها در این نگرش وجود دارد. اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس اندازه گیری عملکرد و اثرات جنبه های اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی و زیست محیطی آن در مقصدهای گردشگری، یک ضرورت است. هدف این پژوهش، بررسی پایداری جنبه اجتماعی ـ فرهنگی توسعه گردشگری در مقصد گردشگری جزیره کیش است. این جزیره در میان جزایر ایرانی خلیج فارس، مهم ترین و پُرسابقه ترین کانون گردشگری است. برای سنجش پایداری اجتماعی ـ فرهنگی توسعه گردشگری در جزیره کیش، مراحل تحقیق طی فرایندی هدفمند به کار گرفته شده اند. در نهایت، نتایح حاصل از پیمایش میدانی و پرسشنامه ای تحقیق، دلالت بر تبلورنیافتگی پایداری اجتماعی ـ فرهنگی در توسعه گردشگری جزیره کیش دارد. در پایان پژوهش به همین منظور پیشنهادهایی به منظور هرچه پایدارتر کردن منافع اجتماعی ـ فرهنگی حاصل از توسعه گردشگری برای جامعه میزبان ارائه شده است

مطالعات امکان سنجی سعی در بهینه نمودن شرایط موجود دارد. مطالعات امکان سنجی برای برنامه ریزی های مربوطه کاملاً ض رورت دارد. مطالعات امکان سنجی روش بسیار مناسبی است که می تواند شرایط مورد نظر رابیشتر برای ما آشکار سازد و اقتصادی بودن و یا غیر اقتصادی بودن سرمایه گذاری ها را شفاف می سازد. به بیانی دیگر با اتکا به مطالعات امکان سنجی پی برده می شود که آیا بازده مورد نظر از یک فعالیت برای توجیه سرمایه گذاری مقدماتی کافی است و یا خیر. هدف از این تحقیق برآورد و امکان سنجی قابلیت های توسعه گردشگری به منظور نیازسنجی توسعه امکانات و خدمات و زیرساخت های مورد نیاز درگردشگری می باشد. این تحقیق از نظر ماهیت وروش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. درحوزه ی متدولوژیک، مهمترین روش های گرد آوری اطلاعات مورد نیاز مبتنی بر روش های اسنادی و میدانی، اخذ دیدگاه ها و ملاحظات کارشناسان در سطح استان و شهرستان، مشاهدات میدانی در منطقه، تکمیل پرسش نامه بهره گرفته شده است. نتایج مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که منطقه سلطانیه به دلیل قدمت تاریخی سرزمین و دارا بودن اثر جهانی گنبد سلطانیه و دیگر جاذبه ها از یک سو و موقعیت ویژه سرزمین و قرارگیری بر گذرگاه جاده تاریخی ابریشم از سوی دیگر، قابلیت تبدیل به یک منطقه بین المللی با درآمد زایی بالا را داراست و برنامه ریزی و مدیریت فرصت ها وسرمایه گذاری گردشگری در آن منطقه، توجیه و بازده اقتصادی بالایی به دنبال خواهد داشت. اما برای تبدیل شدن این منطقه به یک قطب گردشگری بین المللی باید طرح ها وپروژه های رفاهی خدماتی، مراکز اقامتی، مراکز پذیرایی، مراکز تفریحی- ورزشی، مراکز فرهنگی، مراکز تجاری، فضای باز و محوطه آرایی، تأسیسات زیربنایی، مراکز خدماتی و پشتیبانی درمنطقه مورد مطالعه اجرا شود.

امروزه گردشگردی به یکی از مهمترین منابع اشتغال در جوامع تبدیل شده است. این صنعت باعث ایجاد و رونق سرمایه گذاری های کلان در آن دسته از زیرساخت هایی شده است که شرایط زندگی افراد محلی را بهبود و ارتقاء می بخشند. از طرفی، جوامع پیچیدگی خاص خود را دارند و به عنوان منابع مهمی برای گردشگری محسوب می شوند. با توجه به سمت و سوهایی که در زمینه پایداری بوجود آمده، مشارکت جوامع محلی تحت لوای گردشگری اجتماع محور یکی از محوریت های بسیار مهم برنامه های گردشگری می باشد. چرا که، جوامع تنها تاثیرپذیر گردشگری نیستند بلکه آنها در مقابل آن واکنش نشان می دهند و از فرصت هایی که بوجود می آورد بهره می برند. برهمین اساس هدف این مقاله سنجش پایداری گردشگری از دیدگاه ساکنین جامعه محلی شهر نیاسر می باشد. فرضیه اصلی تحقیق بر این اساس است که منافع ساکنین محلی شهر نیاسر در روند اجرای گردشگری پایدار لحاظ شده است. روش پژوهش این مطالعه پیمایشی(مصاحبه­های عمقی و تکمیل پرسشنامه) و از نوع کاربردی است. یافته های پژوهش حاکی از این است که منافع جامعه میزبان در روند اجرای توسعه گردشگری پایدار شهر نیاسر لحاظ نشده و تا کنون این صنعت منافع پایداری از توسعه گردشگری برای ساکنین محلی به ارمغان نداشته است.

ا مروزه یکی از مسایل اساسی پیش روی مدیران و برنامه ریزان تخصیص منابع به نقاطی است که پتانسیل بازدهی سرمایه را دارند و منافع اقتصادی و اجتماعی برای جامعه به همراه دارند. این نقاط با استفاده از روش­های مکان­یابی که در واقع استعدادهای فضایی و غیر فضایی یک سرزمین را برای انتخاب مکان مناسب کاربری خاص، ارزیابی و تجزیه و تحلیل می کنند، انتخاب می­شوند. مکانیابی مناسب وقتی صورت می پذیرد که یک ارزیابی دقیق، همگون و سریع از جذابیت مکان های مختلف برای کاربری مورد نظر وجود داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر انتخاب مکان بهینه برای ایجاد بازارچه­های صنایع دستی در استان خراسان جنوبی است که با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و به کمک نرم افزار Expert choice به انجام رسیده است. نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که ایجاد چنین بازارچه­هایی در مراکز این شهرستان­ها، از ابعاد مختلف اقتصادی، به علت دو مقوله مهم کارایی و اثربخشی، مقرون به صرفه­تر است. در این میان با توجه به نتایج حاصله شهرستان بیرجند و به تبع آن شهر بیرجند بیشترین پتانسیل برای استقرار این بازارچه­ها را دارا است. و برای استقرار بازارچه­ها در سطح شهر بیرجند به ترتیب: قلعه بیرجند، ارگ کلاه فرنگی و باغ شوکت آباد پیشنهاد شد.

هر کشوری ممکن است باتوجه به توانمندی های سرزمینی خود اقدام به برنامه ریزی جهت توسعه اقتصادی کند. این برنامه ریزی های توسعه براساس ویژگی های هر منطقه تدوین می شود و باتوجه به میزان توانمندی آن منطقه به نتایج مشخصی دست می یابد. در این مقاله نیز نگارندگان سعی دارند با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی خاص منطقه آزاد چابهار به بررسی نقش این عنصر ژئوپلیتیکی در شکل گیری توسعه منطقه ای این منطقه آزاد بپردازند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که: موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار چه نقشی در شکل گیری توسعه منطقه ای آن خواهد داشت؟ فرضیه تحقیق نیز بدین صورت است که: به نظر می رسد موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار نقش مهم و انکار ناپذیری در شکل گیری توسعه منطقه ای آن خواهد داشت. لازم به ذکر است که مقاله حاضر به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. 

اتحادیه اروپا بزرگ ترین واردکننده نفت و گاز دنیا با حدود 29 درصد از کل واردات انرژی دنیا، شدیداً تحت تأثیر تغییرات بازار انرژی است. در همین حال افزایش روزافزون قیمت های نفت به واسطه ورود بازیگران جدید به حوزه انرژی باعث شده است تا نیاز به طراحی استراتژیهای نوین امنیتی و خارجی مشترک در زمینه انرژی به وضوح عیان گردد. به دلیل وابستگی به واردات انرژی از روسیه (که 27 درصد از بازار انرژی اتحادیه اروپا را در اختیار دارد) و بیثباتی سیاسی و ناامنی کشورهای حوزه خلیج فارس، اتحادیه اروپا در پی اتخاذ سیاست های نوینی در زمینه امنیت انرژی و پیریزی استراتژیهای پایدار برای تأمین مطمئن انرژی در آینده است. با فروپاشی شوروی، جمهوریهای جدید به ویژه جمهوریهای حوزه خزر که برخوردار از ذخایر انرژی هستند، با جلب توجه اتحادیه اروپا و دولت های بزرگ موجب شدند سرمایه گذاریهای وسیع در زمینه کشف و استخراج و انتقال نفت در این منطقه صورت گیرد. هدف مقاله حاضر، مطالعه استراتژیهای نوین امنیت تأمین انرژی در سیاست های آتی انرژی اتحادیه اروپا با توجه به منابع موجود در کشورهای حوزه دریای خزر میباشد. با توجه به موضوع امنیت انرژی، ویژگیهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی انرژی در حوزه دریای خزر، شرایط حاکم بر روابط اتحادیه اروپا با کشورهای این حوزه و نیز بازیگران عمده حاضر در این منطقه، این سؤال پیش میآید که گرایش اتحادیه اروپا به منابع حوزه دریای خزر چه نقشی در تأمین امنیت انرژی برای کشورهای اروپایی دارد؟ نتایج تحقیق نشان می دهد سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای ذخایر انرژی حوزه خزر اهمیت ویژه ای قائل است و بدین سبب تلاش فراوانی برای همکاریهای اقتصادی و تجاری گسترده با این منطقه مینماید.

جغرافیای ایران و نیز امکان سنجی فرصت های اقتصادی قابل سرمایه گذاری در مناطق آزاد این کشور بیانگر آن است که این مناطق می توانند به عنوان منابع اقتصادی کم نظیر و مستعدّ سرمایه گذاری مورد بررسی قرار گیرند. از این رو، در این پژوهش سعی شده با رویکرد توسعة منطقه ای، توان های صنعتی، تجاری و گردشگری منطقة آزاد ارس بازکاوی شود. روش این پژوهش،توصیفی- تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می دهد منطقة آزاد تجاری- صنعتی ارس با توجه موقعیت ژئواستراتژیک، همسایگی با کشورهای C. I. S (کشورهای مستقل مشترک المنافع)، قرارگیری در کریدورهای بین المللی حمل و نقل (6 کریدور) و قرار گرفتن در مسیر جادة ابریشم، نزدیکی به ترکیه به عنوان دروازة اروپا، قابلیت ایجاد ارتباط جاده ای و ریلی بین کشورهای شمالی ایران با حوزة خلیج فارس در کوتاه ترین مسیر، وجود رودخانة ارس به عنوان عامل پیوند دهندة طبیعی، برخورداری از پشتیبانی مادر شهر تبریز، جاذبه های گردشگری و...، و در صورت داشتن برنامة جامع منطقه ای، مستعد توسعة همه جانبة منطقه ای است.

به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهرنشین، عدم آمادگی مناطق شهری برای پاسخگویی به نیازهای جامعه، دیدگاه و روندهای برنامه ریزی بخشی منجربه بروز مشکلات جدی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی در شهرها شده است. چنان که امروزه صدها میلیون فقیرشهری در محلات ناامن، غیربهداشتی و فاقد امکانات اولیه گزینه های بسیار اندکی برای زندگی فراروی خود دارند. برهمین مبنا راهبرد توسعه شهر (CDS) توسط سازمان ائتلاف شهرها برای حل بخشی از این مسائل پدید آمد. راهبرد توسعه شهر در ایجاد فرآیندهای تصمیم سازی مشارکتی در کشورهای در حال توسعه و کاستن از سطح فقرشهری و تامین توسعه پایدار راهبرد بسیار مؤثری است. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به نگرش های سازمان ائتلاف شهرها و پس از آن به تجربیات عملی راهبردتوسعه شهر (CDS)در جهان می پردازد. هدف این مقاله تحلیل تجربیات CDS در جهان به منظور کمک به برنامه ریزان شهری کشور در راستای ارتقای کیفیت زیست و سکونت شهروندان می باشد. در این تحقیق تجربیات عملی CDS در شهر پنوم پن، شن یانگ، امان و اورادآ، سانتوآندره مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

در جهان امروز صنعت گردشگری به مثابه یکی از وجوه توسعه همه جانبه اقتصادی و اجتماعی کشورها پذیرفته شده و ضرورت برنامه ریزی آن در مقیاسی گسترده مورد توجه قرار گرفته است. اثرات مثبت این صنعت بر پیکره اقتصاد ملی در قیاس با آثار و عواقب منفی آن، چنان چشم گیر است که هر گونه تردید در پرداختن به توسعه این بخش را به کلی منتفی می سازد. هدف این پژوهش بررسی نقش گردشگری در توسعه منطقه ای کلپورگان می باشد که با بررسی پتانسیل ها و زیر ساخت های منطقه، امکان سنجی توسعه گردشگری در منطقه را مورد بررسی قرار می دهد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و بازدید میدانی می باشد. یافته های این تحقیق نشان می دهد با توجه به وجود جاذبه ها و پتانسیل های طبیعی و تاریخی در منطقه از جمله کارگاه های سفال سازی که سابقه دیرینه در منطقه کلپورگان دارد، در صورت اعمال مدیریت و تهیه یک طرح جامع منطقه ای می توان بسترهای توسعه گردشگری در منطقه و به تبع آن توسعه منطقه ای کلپورگان را فراهم آورد.