حافظ مهدنژاد

زمینه و هدف: آمایش سرزمین از راه توجه به شناخت توانمندی ها و ظرفیت های خاص مناطق، کارآمدی اقتصادی، وحدت و یکپارچگی سرزمین، گسترش عدالت و تعادل منطقه ای، حفظ محیط زیست و احیای منابع طبیعی، حراست از میراث فرهنگی و رفع محرومیت ها بر امنیت و گردشگری تأثیر می گذارد. بر همین مبنا، هدف پژوهش حاضر، تحلیل تأثیر آمایش سرزمین بر توسعه گردشگری و امنیت در استان گلستان است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران استان گلستان است که با  استفاده از روش کوکران،  400 نفر از آنها انتخاب شده است. در این راستا از مدل معادلات ساختاری، آزمون سوبل و ضریب رگرسیون برای تجزیه و تحلیل داده ها  استفاده شده است.  یافته ها: یافته ها نشان می دهد متغیر آمایش سرزمین و توسعه گردشگری 64% بر امنیت ملی تأثیرگذار هستند و آمایش سرزمین 11% بر توسعه گردشگری تأثیرگذار است. بین آمایش سرزمین و امنیت ملی (با ضریب مسیر 444/0) و همچنین بین آمایش سرزمین و توسعه گردشگری (با ضریب مسیر  329/0)  ارتباط معنی دار و دوسویه ای برقرار است. رابطه بین توسعه گردشگری و امنیت ملی یک رابطه دو سویه و معنادار است (با ضریب مسیر 329/0 ). بر اساس آزمون سوبل، تأثیر توسعه گردشگری به عنوان یک متغیر میانجی بین آمایش سرزمین و امنیت ملی در سطح 95 % تایید می شود. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد توسعه گردشگری بر امنیت ملی تأثیر مثبت و معناداری دارد. در سطح 95 % تأثیر توسعه گردشگری به عنوان یک متغیر میانجی بین آمایش سرزمین و توسعه گردشگری تأیید شد. توسعه گردشگری با مقادیر (p<0.01، t=7.0212) تأثیر آمایش سرزمین بر امنیت را میانجی گری می کند و نقش تسهیل گیری را بین این دو متغیر ایفا می نماید.

جرم تحت تأثیر مشخصه های مکانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اتفاق می افتد. بروز انواع ناهنجاری های اجتماعی در شهر جدید هشتگرد، از مشکلات عمده این شهر در مقطع کنونی و دغدغه ای برای مدیران شهری و متصدیان قضایی و انتظامی آن است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر تعیین پهنه های مکانی کانون های جرم خیز نزاع و درگیری در شهر جدید هشتگرد است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است و برای شناسایی و تحلیل الگوهای فضایی توزیع جرائم در سطح شهر جدید هشتگرد از آزمون های مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار و آزمون خوشه بندی و شاخص های نزدیک ترین همسایه و تخمین تراکم کرنل استفاده شده است؛ همچنین از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی[1] و نرم افزار جانبی Cime Analysis برای تحلیل یافته ها استفاده شده است. مرکز متوسط جرم شرارت و درگیری در فاز (۳) شهر هشتگرد واقع شده و تمایل آن بیشتر به طرف فازهای (۴) و (۷) بوده است. جهت بیضی انحراف معیار به سمت شمال شرقی-جنوب غربی شهر و به طور مشخص فازهای (۴) و (۷) است. نمره Z جرائم مربوط به بزه نزاع و درگیری در شهر هشتگرد، (۳۳٫۳۴۶۰۰۵) است که نشانگر خوشه ای بودن جرائم در این شهر می باشد. بر اساس تخمین تراکم کرنل، بیشترین تمرکز این بزه در فازهای (۴) و (۱) به وقوع پیوسته است. فقر، تنوع قومی، تحرک اجتماعی و مشخصه های کالبدی در میزان بالای جرم در شهر جدید هشتگرد تأثیر زیادی دارند. مشخصه های کالبدی از جمله وجود پروژه های نیمه تمام مسکن مهر، آپارتمان های بلندمرتبه، فضاهای خالی زیاد و کمبود خدمات و امکانات به خصوص در محدوده های مسکن مهر از جمله فازهای (۴) و (۷) موجب تشکیل کانون های جرم خیز و فراوانی بزه نزاع و درگیری در این شهر شده است.  

زمینه و هدف: عوامل اقتصادی، اجتماعی و مکانی بر شکل گیری کانون های <br /> جرم خیز تأثیر می گذارند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر تبیین شکل گیری کانون های جرم خیز در منطقه 12 شهر تهران بر اساس مؤلفه های نظریه نابسامانی اجتماعی است.<br /> روش شناسی: روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از روش های کاربردی نظیر بیضی انحراف معیار و تحلیل عاملی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) <br /> می باشد.<br /> یافته ها: مقدار آماره موران برای مجموع جرایم شهری در منطقه 12، 34/0 و نمره Z، 86/15 است که نشان دهنده خوشه ای بودن آنها است. کانون های جرم خیز بر کانون های فقر نظیر ارگ پامنار، فردوسی-لاله زار، بهارستان سعدی، مختاری تختی، قیام، کوثر، شوش و سیروس تمرکز دارند. منطقه 12 با 17/3% کل جمعیت و 7/2درصدکل مساحت شهر تهران، 32/9 درصد جرایم شهر تهران در آن رخ داده است. همین طور تحرک مسکونی بالا و تنوع قومی، خودکنترلی منطقه را کاهش داده است.<br /> نتیجه گیری: مؤلفه های فقر، تراکم جمعیت و تنوع قومی زمینه های تسهیل وقوع جرایم در منطقه 12 را فراهم نموده اند. در واقع، نوعی همبستگی مثبت بین این مؤلفه ها و وقوع جرم در منطقه 12 وجود دارد.

زمینه و هدف : تشکیل کانون های جرم خیز بر کیفیت زندگی، شکوفایی، انتخاب مکان سکونت و حرکت شهر به سمت ناپایداری تأثیر مستقیم می گذارد. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر سنجش و تبیین شکل گیری کانون های مکانی جرایم سرقت در شهر جدید هشتگرد است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از روش های کاربردی نظیر بیضی انحراف معیار، شاخص نزدیک ترین همسایه و تخمین تراکم کرنل می باشد. یافته ها: مرکز متوسط جرایم مرتبط با سرقت در فاز 3 قرار گرفته است. بیضی انحراف معیار این بزه دارای جهت شمال شرقی-جنوب غربی است. نمره آزمونZ  معادل 22.510590- است که تأییدی بر شکل گیری خوشه ای جرم در شهر جدید هشتگرد است. براساس نتایج تراکم کرنل، پراکندگی جرایم مرتبط با سرقت در فازهای 1، 4، 7 و در سطح پایین تری در فاز 2 پررنگ است و شعاع این بزه بیشتر سطح شهر را در برگرفته است. نتیجه گیری: هم افزایی مشخصه های اجتماعی و اقتصادی(فقر، تحرک مسکونی و تنوع قومی) و شهرسازی نظیر نبود پارکینگ در فازهای مسکن مهر، نبود روشنایی کافی در معابر، گسستگی شهری و فضاهای خالی فراوان، پروژه های نیمه تمام، واحدهای خالی و پنجره های شکسته شده از عوامل تأثیرگذار بر سرقت در شهر جدید هشتگرد هستند.

راهبرد رشد هوشمند از جدیدترین و مهمترین انگاره های شهرسازی پایدار بوده و از مهم ترین استراتژی ها در پراکندگی شهری به حساب می آید. پژوهش حاضر به صورت توصیفی – تحلیلی و بهره گیری از مدل تاپسیس و ضریب پراکندگی ضمن تبیین مفهوم، اصول، روش ها و مزایای رشد هوشمند در منطقه 19 شهرداری تهران با استفاده از 7 معیار و 72 به بررسی شاخص های رشد هوشمند و توسعه پایدار در منطقه مورد مطالعه پرداخته است. نتایج حاصل از رتبه بندی نواحی 3 گانه منطقه 19 تهران نشانگر وجود تفاوت و پراکندگی در برخورداری از شاخص ها بین نواحی منطقه 19 تهران می باشد. البته میزان این تفاوت و پراکندگی زیاد نبوده و تا اندازه ای هوشمند بودن توسعه این منطقه را نشان می دهد. در کل ناحیه یک با نمره تاپسیس 8678/0 در رتبه یک (برخوردار)، ناحیه دو با نمره تاپسیس 6463/0 در رتبه دوم (نیمه برخوردار) و ناحیه سوم با نمره تاپسیس 4541/0 در رتبه سوم(کمتر برخوردار) قرار گرفته اند. 

ﺍﺯﺩیﺎﺩ ﺟﻤﻌیﺖ، ﺗﺮﺍﮐﻢ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺻﻨﻌﺘی ﺷﺪﻥ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑیﺸﺘﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ، ﭘیﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﻔی به ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺭد. ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘیﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻘﺒﻮﻟیﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﻭ ﭘیﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﻨﻔی ﻣﺘﻮﻟی ﮐﻤﺘﺮی ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﭘیﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﻨﻔی پدیده های ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﮐﺮ ﺑﺎﺭی سنگین تر ﺍﺯ ﭘیﺎﻣﺪﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ بر ﺩﻭﺵ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣیﮔﺬﺍﺭﻧﺪ. ﺟﺮﻡ ﭘیﺎﻣﺪی ﻣﻨﻔی ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻓﺮﺍﺩ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺗﺄﺛیﺮ گذار است. هدف این پژوهش تحلیل رابطة بین تراکم جمعیت با نرخ وقوع جرایم ارتکابی در منطقه اسلام آباد است روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. برای تحلیل رابطه جرم و تراکم جمعیت از سامانه اطلاعات جغرافیایی و نرم افزارهای جانبی Crime Analysis و Case استفاده شده است. جامعه آماری مجموعه جرایم ارتکابی است که در دوره زمانی یک ساله در محدوده منطقه اسلام آباد به وقوع پیوسته است. یافته های پژوهش نشان می دهد منطقه اسکان غیررسمی اسلام آباد یکی از مهمترین کانون های جرم خیز در شهر زنجان است و توزیع فضایی جرایم در این منطقه از الگوی خوشه ای و متمرکز پیروی می کند. از میان 321 فقره جرم ارتکابی در منطقه اسلام آباد بزه شرارت با 19.31 و درگیری و بزه سوء مصرف و اعتیاد به مواد مخدر با 19.31 درصد کل جرایم ارتکابی در این محدوده بیشترین فراوانی را دارا هستند. در مقابل بزه کیف زنی و جیب بری با 0.6 درصد جرایم ارتکابی دارای کمترین فراوانی در بین سایر جرایم است. همچنین ارتباط معناداری بین بالا بودن تراکم و ازدحام جمعیت و افزایش ناهنجاری های اجتماعی در منطقه اسلام آباد مشاهده می گردد. به گونه ای که تراکم نسبی جمعیت در این منطقه422 نفر در هکتار سکونت دارند، این در حالی است که تراکم نسبی جمعیت در شهر زنجان 69 نفر در هکتار است. بنابراین، تراکم نسبی جمعیت در منطقه اسلام آباد 6 برابر بیشتر از متوسط تراکم جمعیت در سایر بخش های شهر زنجان است و به همان میزان نرخ وقوع بزهکاری نیز در این منطقه نسبت به سایر بخش های شهر بیشتر است.

مسکن کوچکترین عنصر سکونتگاه ها، مهمترین کاربری شهری و یکی ازشاخص های عمده ارزیابی توسعه یک کشور است. هدف این مقاله، بررسی وضعیت گروه های درآمدی و برآورد مسکن گروه های کم درآمد، با استفاده ازتکنیک های آماری مورد استفاده در برنامه ریزی مسکن بوده. متدولوژی آن بنیادی-کاربردی است.این مقاله سعی دارد با بررسی وضعیت گروه های درآمدی و شاخص های تامین مسکن مانند متوسط سطح زیر بنا متوسط در آمد و... دردهک های موجود به تخمین نیاز مسکونی و برآورد توان مالی گروه های کم درآمد استان هرمزگان بپردازد و نتایج حاصل را برای برنامه ریزی دقیق تر مسکن در استان هرمزگان به کار برد.طبق یافته های تحقیق وضعیت مسکن در گروه های کم درآمد ازسال 75 به بعد در حال بدتر شدن است و عدم توانایی تامین مسکن مناسب از دهک های ا، 2و3 به سمت دهک های 4و5 نیز کشیده شده است. همچنین نرخ اجاره نشینی نشان می دهد که سرمایه گذاری های بخش های مختلف به سمت دهک های درآمدی بالاست و این نیاز به برنامه ریزی دقیق برای این استان برای دهک های پایینی را ضروری می سازد.

مسکن کالایی با دوام، غیرمنقول، چند بعدی، غیرهمگن و بسیار پرهزینه است و در سازمان اجتماعی فضا نیز نقش بسیار موثری دارد. فقر مسکن یکی از جلوه های بارز کشورهای در حال توسعه به شمار می آید. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال 2000 بیش از 600 میلیون نفر دارای مسکن های غیراستاندارد بوده اند. بر همین مبنا و با توجه به نتایج بررسی نویسندگان، هم اکنون نزدیک به دوپنجم جمعیت شهرهای استان لرستان در محله هایی غیرمقاوم و محروم از فضاهای مناسب و زیست درونی استقرار دارند. هدف این مقاله ارزیابی وضعیت مسکن گروه های درآمدی و ارایه برنامه برای اقشار کم درآمد، با استفاده از تکنیک های آماری مورد استفاده در برنامه ریزی مسکن به منظور کمک به این برنامه ریزی در استان لرستان است. روش شناسی (متدولوژی) مقاله بنیادی کاربردی است. متغیرهای مورد بررسی مشتمل بر مساحت زیربنا برحسب دهک های درآمدی، برآورد تابع مخارج خانوار، برآورد تابع پیشنهاد اجاره در نقاط شهری استان به تفکیک دهک های درآمدی، میزان یا درصد مالکیت و اجاره نشینی، وضعیت شغلی سرپرستان خانوارها، گروه های غیرمالک برحسب دهک، توان مالی خانوار، خط توانمندی خانوار، خط فقر نسبی و مطلق خانوار در تامین مسکن، برآورد حجم نیاز سکونتی خانوارهای فقیر، برنامه تامین مسکن گروه های کم درآمد و منابع مالی تامین مسکن است.