سید مهدی مسبوق

سید مهدی مسبوق

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه بوعلی سینا

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۶۹ مورد از کل ۶۹ مورد.
۶۱.

أنماط الشخصیه فی روایه «تحت شمس الضحی» لإبراهیم نصرالله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: السرد الصوره الشخصیات الثانویه المناضل الفلسطین المقاومه الرمزیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۹۶
تسیطر علی روایه «تحت شمس الضحی» الخریطه الفکریه والرمزیه للواقع الفلسطینی، وإن الشخصیه تمثل صوتاً یعبر الکاتب من خلاله عن أفکاره وإیدیولوجیته. تتسم شخصیات هذه الروایه بالعمق والرمز، حیث نجد فیها شخصیات یرمز بها الکاتب إلی المقاومه والمناضله من أجل حریه الوطن والمجاهده ضد العدو الإسرائیلی، ویثیر الحب والفرح وقوه الأمل والنخوه القومیه والغیره الدینیه لتحمیس الإنسان الفلسطینی للدفاع عن وطنه. وفی رأیه أن الاحتلال لا یقتصر علی من یرید القضاء علی الأبطال الذین یضحّون بأنفسهم فی سبیل الوطن، وإنما الذین یحاولون استغلال هذه الأبطال ومن ثم القضاء علیهم لینالوا رغائبهم وأهدافهم هم المحتلون أیضا. یرمی هذا البحث إلی تحلیل الشخصیه فی روایه «تحت شمس الضحی» ووصف أبعادها الجسمانیه والنفسانیه معتمدا علی المنهج الوصفی- التحلیلی.
۶۲.

بینامتنی قرآن و حدیث در شعر شیعی طلائع بن رُزِّیک

کلید واژه ها: بینامتنی قرآن حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۶۶
ارتباط یک متن با مت نهای دیگر از موضوعات مهمی است که مورد توجه پژوهشگرانی چون ژولیا کریستوا)ت 1914 (، رولاند بارت)ت 1915 م(، ژنت)ت 1930 م (، و... قرار گرفته است. این نظریه به روابط بی نمتونی م یپردازد که باعث آفرینش متنی جدید م یشوند. بر پایه این نظریه هر متنی بر اساس متونی که پیشتر خواند هایم معنا م یدهد و استوار به رمزگانی است که پیشتر شناخت هایم. مفاهیم والای قرآن و احادیث نبوی و متن هنری آنها از دیرباز مورد توجه و اهتمام شعرای شیعه بوده است. از جمله آنان طلائع بن رزیک شاعر شیعی عصر فاطمی است که مفاهیم دینی با شعر او چنان ارتباط تنگاتنگ و عمیقی یافته که فهم دقیق آن نیازمند آشنایی با متن پنهان و شناخت چگونگی رابطه آنها با یکدیگر م یباشد. پژوهش حاضر در پی آن است که چگونگی انتقال مفاهیم و تعابیر قرآنی و احادیث نبوی را به شعر شیعی طلائع بر اساس نظریه بینامتنی و در سه محور بینامتنی ترکیبی، واژگانی و مضمون مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
۶۳.

مقایسه مفهوم وطن در کتاب های فارسی ایران و العربیّه سوریه در مقطع ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وطن ایران سوریه مقطع ابتدایی کتاب های فارسی کتاب های العربیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۸۵
بررسی و مقایسه محتوای کتاب های درسی نزد ملل و فرهنگ های گوناگون، از موضوعاتی است که در قلمرو ادبیات تطبیقی قرار می گیرد. وطن و هویت ملّی از مضامینی است که همواره مورد توجّه نهاد آموزش و پرورش بوده و در کتاب های درسی کشور های مختلف به شکل های گوناگون بدان پرداخته شده است. پژوهش حاضر بر آن است تا بر اساس مکتب آمریکایی، به بررسی تطبیقی مفهوم وطن و هویت ملّی در کتاب های فارسی ایران و کتاب های العربیّه سوریه در مقطع ابتدایی بپردازد. آثار مورد بررسی، شش کتاب فارسی و شش کتاب عربی، بر اساس آخرین تغییرات کتب آموزشی در ایران و سوریه است. یافته ها در این بررسی تطبیقی نشان می دهد که در کتاب های فارسی دوره ابتدایی، هویت دینی و مذهبی و مؤلّفه های وطن اسلامی بسامد بالایی دارد. در حالی که در کتاب های العربیّه، ستایش زبان و خطّ عربی از سویی و نپرداختن به مؤلّفه های دینی و مذهبی از سوی دیگر، جلب توجّه می کند. در کتاب های هر دو کشور، ستایش رزمندگان و شهدای راه وطن و معرّفی جاذبه های طبیعی، جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی دیده می شود. کم توجّهی نسبت به هویت قومی از موارد مشترک در کتاب های دو کشور است.
۶۴.

بن مایه های عرفانی در سروده های عربی شیخ بهایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادبیات عرفانی شیخ بهایی بن مایه های عرفانی. شعر عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۶
شیخ بهایی از دانشمندان بزرگ عصر صفوی است که در زمینه های مختلف علمی صاحب نظر بوده است. یکی از جنبه های شخصیتی او که در شعرش متجلّی شده سلوک و گرایش عرفانی اوست. شیخ بهایی اندیشه های عرفانی خود را از منابع اصیل آن یعنی قرآن، احادیث نبوی(ص) و اهل بیت(ع) دریافت کرده است؛ که در این میان انس ایشان با صحیفه سجادیه و آشنایی با آثار عرفای ایرانی نقش به سزایی در شکل گیری اندیشه های عرفانی او داشته است. جستار پیش رو با هدف شناخت بن مایه های عرفانی در اندیشه شیخ بهایی و با روش تحلیل محتوا بخشی، سروده های عربی او را مورد نقد و تحلیل قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مضامین عرفانی در اشعار عربی شیخ بهایی شامل طیف وسیعی از معانی می شود که مهم ترین آنها محبت و عشق، ریاستیزی، شراب روحانی، وصال، شهود عرفانی و سماع است. بن مایه اشعار عرفانی او را می توان در عشق و تزکیه نفس خلاصه کرد که منجر به کسب علم شهودی و حضوری می شود و او را از مدرسه و جلسات درس بی نیاز می سازد.
۶۵.

انسان کامل و نمود آن در مدایح نبوی ابن جابر اندلسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان مأثور روش اجتهاد استنباط عرفانی سرالاسراء سعادت پرور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۶۸
انسان کامل از جمله موضوعاتی است که اهل عرفان مطرح نموده اند و مفاد آن تجلی صفات کمالی خداوند در انسان است. برترین نمونه ای که برای این موضوع معرفی می شود وجود مقدس نبیّ اکرم(ص) است که آینه صفات خدایی است؛ این مفهوم نزد عرفا، به حقیقت محمدیّه معروف است. ابن جابر اندلسی از جمله شاعرانی است که دیوان خود را با مدایح نبوی آراسته و در آن دیدگاه های عرفانیخود را بیان داشته که از جمله این مضامین و معانی عرفانی مقوله انسان کامل و حقیقت محمدیّه است که نمود بارزی در اشعار او یافته است. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا به بررسی سروده های عرفانی ابن جابر پرداخته و محورهای مختلف مرتبط با انسان کامل و حقیقت محمدیّه را در اشعار او بررسی و تحلیل نموده است. برآیند پژوهش نشان می دهد که پیامبر از منظر ابن جابر حقیقتی است ورای صورت خود در زمان و مکان خاص، و به نوعی دارای هستی جهانی، ازلی و ابدی است و با ذات مقدّس حق نسبتی خاص دارد. او نبی اکرم(ص) را اولین مخلوق خداوند و سرچشمه نور و هدایت معرفی می کند و به تبیین اختصاصات و برتری ایشان بر سایر انبیا می پردازد و قضیه معراج یا راه رفتن پیامبر در هوا را از جمله مقامات منحصر به فرد ایشان معرفی می کند.
۶۶.

پژوهشی در ویژگی های زبانی و ادبی موشّحات عرفانی ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابن عربی سبک شناسی ادبیات عرفانی موشحات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۰
یکی از ارزشمندترین سرمایههای ادبی، میراث مکتوب عرفا است. اغلب عرفا علاوه بر غور در معانی صوفیانه و اشتغال به سیر و سلوک عملی، در علوم دینی و همچنین در عرصه ی ادبیات و شعر نیز دستی داشته اند. آثار عرفانی گاه زبانی پالوده و گاه زبانی پیچیده و دشوار دارند؛ از این رو علاوه بر تحلیل مضامین و شرح نکات عرفانی و لطایف معنوی مندرج در آن ها، بررسی این آثار از لحاظ سبک شناسی و زیبایی شناسی بسیار مهم و حائز اهمیت است. ابن عربی عارف و شاعر بزرگ سده ششم هجری آثار بسیاری از خود بر جای گذاشته است. یکی از آثار برجسته این عارف بزرگ، موشّحاتی است که شاعر اندیشه های صوفیانه خود را در آن گنجانده است. موشّحات از لحاظ زبان و ساختار پدیده ای نو ظهور بود که در پی عواملی همچون رواج محافل موسیقی وآشنایی ادبای عرب با قالب های شعری نو در پی آمیزش آن ها با بومیان اندلس، پدیدار گشت. از آن جا که موشّحات ابن عربی دارای ویژگی های سبکی و ادبی متمایز از قصاید کلاسیک عربی است پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی به بررسی سبک شناختی یکی از موشّحات او در دو لایه زبانی و ادبی پرداخته است
۶۷.

اندیشه وحدت وجود در شعر عبدالغنی نابلسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحدت وجود عبدالغنی نابلسی شعر عرفانی فنای فی الله عرفان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۷
وحدت وجود یکی از مفاهیم کلیدی در عرفان و تصوف اسلامی است و همواره بخشی از نظرات و آراء عرفا را به خود اختصاص داده است. عقیده وحدت وجود قائل به آن است که وجود حقیقی تنها از آن خداوند است و سایر کائنات و موجودات جلوه ای از وجود باری تعالی هستند. این رویکرد عرفانی در ادبیات عربی بازتاب گسترده ای یافته و شاعران عارف مسلک آن را به گونه های مختلف در شعر خود بیان داشته اند. از جمله از این شاعران عبدالغنی نابلسی عارف، شاعر و نویسنده دوره عثمانی است که موضوع وحدت وجود در شعر او جایگاه ویژه ای داردو بن مایه اصلی سروده های او در دیوان موسوم به «دیوان الحقائق و مجموع الرقائق» را تشکیل می دهد. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا، به بررسی جنبه های مختلف مضمون وحدت وجود در شعر عبدالغنی نابلسی پرداخته است. برآیند پژوهش نشان می دهد که وحدت وجود در شعر نابلسی دارای سه لایه اصلی است؛ تجلی ذات خداوندی در مظاهر هستی، یگانگی روح انسان با روح خداوندی و به تعبیری دیگر فنای فی الله، و لایه سوم شامل استدلال ها و تمثیل هایی است که شاعر در دفاع از این عقیده بیان نموده است.
۶۸.

«مضامین عرفانی در سروده های ابو مَدیَن مغربی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عرفان ابو مدین عرفان نظری عرفان عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۹
عرفان و ادبیات عرفانی در اندلس اسلامی گسترش فوق العاده ای داشت و شاعران و نویسندگان بسیاری در اندلس پدیدار شدند و آثاری در زمینه تصوّف به جای گذاشتند که معمولاً با نوآوری هایی در صورت و معنا همراه بوده است. بررسی تصوّف اسلامی در اندلس ما را با نحله های مهم فکری ای آشنا می کند که برای فهم تصوّف اسلامی بسیار کارساز است. از میان شاخه های ادبیّات عرفانی در اندلس، شعر رشد قابل ملاحظه ای داشت و شاعران پرشماری پدید آمدند که بیش تر آنان در ایران ناشناخته مانده اند. از آن جمله است شاعر و عارف بزرگ سده ششم، ابو مدین مغربی که اشعار نغز و شیوایی در مضامین بلند عرفانی و آموزه های عرفان نظری و عملی سروده است. در این پژوهش می کوشیم بارزترین مضامین عرفانی اشعار این شاعر عارف را با روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
۶۹.

نقد ترجمه عربی انگاره های فرهنگی در رمان چشمهایش با تکیه بر کنایه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رمان چشمهایش ترجمه عربی احمدموسی کنایه الگوی نیومارک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
بی تردید ارتباط بین ملت ها از جمله نیازهای بدیهی انسان و همواره مورد توجه او بوده است. پر واضح است که ساده ترین شیوه برای تعامل با دیگران و دستیابی به تجربه های آنان، پدیده ترجمه است؛ اما نکته قابل توجه در فرآیند ترجمه، تفاوت های فرهنگی بین ملت ها است که این موضوع، باعث ایجاد مشکل در برگردان عناصر فرهنگی شده است. جهت برون رفت از این معضل، ترجمه شناسان روش های متعددی پیشنهاد داده اند. از جمله آنها پیتر نیومارک از بنیانگذاران شاخص و سرشناس مطالعات ترجمه در دهه هشتاد سده بیستم است. وی برای تسهیل فرآیند ترجمه، به ویژه ترجمه انگاره های فرهنگی مختص زبان مبدأ هجده شیوه پیشنهاد داده که با تکیه بر آنها می-توان روش برگردان و معادل یابی انگاره های فرهنگی را مورد ارزیابی و سنجش قرار داد. در پژوهش حاضر، که با شیوه توصیفی تحلیلی و تکیه بر مدل نیومارک سامان یافته است، به نقد و ارزیابی چهل و دو کنایه در ترجمه عربی احمد موسی از رمان چشمهایش بزرگ علوی پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که سی و هفت مورد از کنایه ها به شیوه تحت اللفظی ترجمه شده و چهار مورد با معادل کارکردی و یک مورد هم به شیوه بومی سازی برابریابی شده است. پرواضح است که ترجمه تحت اللفظی شیوه مناسبی برای برگردان تعابیر کنایی به شما نمی رود و بر این اساس ترجمه احمد موسی از خوانایی و سلاست قابل قبولی برخوردار نیست و در انتقال تعابیر و اصطلاحات فرهنگ بنیاد رمان، توفیق چندانی نداشته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان