فتح الله رشیدزاده

این تحقیق با هدف بررسی وضعیت آموزشی دانشگاه های افسری آجا به منظور طراحی الگوی افزایش کارایی و اثربخشی آموزشی این دانشگاه ها در دو حوزة آموزش نظری و عملی انجام شده است. تلاش محققان پاسخ به این سئوال بود که قوّت ها، ضعف ها و چالش های نظام آموزشی افسران آجا کدامند؟ لذا تحقیق از نوع کاربردی بوده و روش انجام آن ترکیبی از نظریه مبنایی، مشاهده ای و موردی- زمینه ای است. جامعه آماری تحقیق متشکل از خبرگان، آشنا با مسائل آموزشی و نظامی شامل فرماندهان، استادان و کاربرانی که با مأموریت، مقدورات، محدودیت ها، مشکلات، موانع و چالش های کنونی و آتی دانشگاه های افسری ارتش ج. ا. ایران آشنایی دارند، بوده است که از این میان با استفاده از فرمول کوکران، 79 نفر به روش هدفمند غیر نسبتی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. نتیجة تحقیق نشان می دهد که خبرگان معتقدند بهترین الگوی آموزشی برای دانشگاه های افسری آجا الگوی اجتماعی است. بررسی میزان تطابق آموزش های فعلی با رهنامة آموزشی آجا نیز نشان می دهد که دانشگاه های افسری آجا بایستی در مواردی نظیر استفاده از تجربیّات هشت سال جنگ تحمیلی در محتوای آموزشی دروس، تأثیر آموزش های ارائه شده در شکوفایی، نبوغ و خلاقیت دانشجویان، به روز بودن محتوای آموزشی دروس، توجه به استعدادهای فردی، خلاقیت و شکوفاسازی استعداد دانشجویان تقویت گردند.

ارزیابی عملکرد از مفاهیم اساسی حوزه دانش مدیریت و از مهم ترین وظایف مدیران عالی سازمان است. تعلیم و تربیت از مهم ترین و اصلی ترین اولویت های سازمان برای توانمندسازی منابع انسانی و بهبود عملکرد سازمانی است. هدف این پژوهش، ارزیابی عملکرد از طریق سنجش اثربخشی دانش آموختگان دانشگاه افسری امام علی(ع) در 6 بعد توانایی های روحی، علمی- شناختی، نظامی- پرورشی، فکری، اجتماعی و توانایی های جسمی است. بر اساس مبانی نظری و الگوی مفهومی، پرسش نامه سنجش شاخص ها تهیه و با تأیید روایی و پایایی آن، با استفاده از روش دلفی به سؤالات پاسخ داده شده است. نوع تحقیق کاربردی– توسعه ای و روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از خبرگان و فرماندهان یگان های بهره بردار با حجم 450 نفر در کشور است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 205 نفر محاسبه شده و از نرم افزار SPSS19 برای تحلیل آماری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، خبرگان از 221 شاخص عملکردی در طبقات شش گانه تعداد 100 شاخص را تأیید نموده اند؛ بین شاخص های عملکردی دانش آموختگان دانشگاه رابطه معناداری وجود دارد و شاخص ها دارای ضریب اهمیت متفاوتی در سنجش عملکرد دانش آموختگان دانشگاه هستند. دانش آموختگان در نیل به «ایمان»، «انضباط» و «آموزش» دارای عملکرد خیلی خوب و خوب هستند و تقویت معنویت و ارتقای بصیرت دینی و کسب آمادگی های نظامی بالاترین اهمیت را دارد؛ همچنین ضعف ها و آسیب پذیری هایی وجود دارد که بایستی اصلاح و به قوت تبدیل گردند؛ تا بتوان اثربخشی دانشگاه را تحکیم و در حرکت به جلو قرار داد.

مهمترین عنصرِ نیروهای مسلح که موجب کارایی و حرکت به جلو سازمان می گردد، فرماندهی نظامی است. فرماندهی نظامی، حرف های تخصصی و ترکیبی از علم، هنر و تجربه است که علاوه بر مدیریت، جوهره اصلی آن را رهبری تشکیل داده و فکر، دل و جسم فرمانبران را تحت ولایت و هدایت خود قرار میدهد؛ همچنین نوعی اداره همه جانبه و امانتی از جانب خداوند، مردم و نظام اسلامی جهت خدمت گزاری، مجاهدت، هدایت و تربیت نیروهای تحت فرمان، اقامه ی حق و عدل و دفع باطل و ستم است که با بصیرت و آمادگی، امانتدار برترین ارزشها و آرمانهای نظام می باشد. در نظام اسلامی، رفتار علوی به عنوان الگوی فرماندهی، تجلّی اخلاص و صداقت، فداکاری و پاکدستی، کار خستگی ناپذیر و سعی در تعالی هر چه بیشتر علم و عمل در نیروهای مسلح می باشد؛ ازاینرو داشتن الگویی از سیره امیرالمؤمنین (ع) برای فرماندهی نظامی نیروهای مسلح، ضروری است. این مطالعه با هدف ارائه الگوی فرماندهی نظامی راهبردی، درصدد پاسخ به این سؤال است که «آیا آموزه های امام علی (ع)، می تواند به الگوی فرماندهی نظامی رهنمون شود؟». سطح مطالعه، راهبردی و گردآوری اطلاعات، به روش داده بنیاد بوده که با روش تحلیل محتوای متن، مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج تحقیق گویای آن است که فرماندهی نظامی امیرالمؤمنین (ع) در سطح راهبردی، دارای 14 بُعد، شامل: رهبری، هدایت، ارتباط، انگیزش، اقتدار، مدیریت، شایسته گزینی، برنامه ریزی، هماهنگی، ارزیابی، کنترل، نظارت، پیگیری و تحکیم و تقویت می باشد. از پیوستگی 320 مفهوم که به روش مطالعه موردی-زمینهای از نهج البلاغه استخراج گردیده، 60 مؤلفه شکل گرفته و ترکیب مؤلفه ها نیز این ابعاد را به دست داده اند.

امروزه به کارگیری یادگیری الکترونیکی مستلزم ایجاد شرایطی است که از دیدگاه سیستمی آمادگی الکترونیکی نامیده می شود. پژوهش حاضر به دنبال بررسی وضعیت شاخص های آمادگی الکترونیکی در دانشگاه افسری امام علی (ع) بوده است. پس از بررسی مدل های گوناگون ارزیابی آمادگی الکترونیکی، از مدل  CID، ارایه شده توسط دانشگاه هاروارد استفاده گردید. در این پژوهش از دو پرسشنامه مستقل شامل پرسشنامه واقعیت های موجود، جهت گردآوری اطلاعات از مسئولین ICT   دانشگاه و پرسشنامه ادراک، جهت بررسی نگرش کاربران نسبت به وضعیت ICT دانشگاه استفاده شده است. پس از مشخص شدن روایی، اعتبارسنجی پرسشنامه ها توسط ضریب آلفای کرونباخ مقدار 6/7 را نشان داد. در پژوهش توصیفی و با هدف کاربردی فوق که تجزیه و تحلیل داده های آن از طریق نرم افزار AMOS انجام شد، یافته ها نشان دادند که دانشگاه در بسیاری از شاخص ها از وضعیت مطلوب عقب تر بوده و در عین حال در حوزه هایی که مرتبط با کاربران بوده اند تا حدودی وضعیت مطلوب تری وجود دارد.