فریده رفیعی مقدم

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی وضعیت منابع و خدمات کتابخانه های شهرتهران ازدیدگاه کاربران نابینا وکم بینا است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی – توصیفی است. از بین کتابخانه های شهر تهران، 4 کتابخانه، با توجه به جدول مورگان تعداد 201 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. جامعه پژوهش کاربران نابینا و کم بینای کتابخانه های شهر تهران است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که ضریب پایایی این پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 82 /0 تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از هر دو آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. داده ها با استفاده از آزمون های فریدمن و T تک متغیری، همچنین فراوانی و درصد، میانگین و انحراف معیار تحلیل شد. یافته ها : یافته ها نشان داد که میانگین حاصله از میزان رضایت کاربران از خدمات امانت و رزرو (14/7 = X - ) در مقایسه با میانگین فرضی (6 = X - ) در حدود 14/1 واحد بیشتر بوده است. همچنین کاربران از منابع موجود در کتابخانه ها و میزان امکانات و تجهیزات، میزان همکاری نیروی انسانی شاغل در کتابخانه ها و نیز از خدمات امانت و رزرو کتابخانه های شهر تهران بیش از حد متوسط رضایت دارند. کاربران میزان اطلاع رسانی کتابخانه ها را در حد متوسط و اما میزان رعایت اصول استاندارد سازی ساختمان کتابخانه ها را کمتر از حد متوسط دانسته اند. همچنین معتقدند مهم ترین عامل عدم دسترسی شان به اطلاعات کتابخانه، مسافت زیاد تا کتابخانه است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش، رضایت کاربران نابینا و کم بینا از کتابخانه ها به صورت معناداری بیش از حد متوسط بوده است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت، وضعیت منابع و خدمات کتابخانه های شهر تهران از دیدگاه کاربران نابینا و کم بینا بیش از حد متوسط و در حد مطلوب می باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی نقاط قوت و ضعف امکانات موجود و ملزومات مورد نیاز در ارائه خدمات در کتابخانه مرکزی دانشگاه الزهرا(س) از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه الزهرا (س) است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی-تحلیلی انجام شده است و جامعه آماری این پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه الزهرا(س) بوده است. حجم نمونه از طریق جدول مورگان 327 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به دست آمد. جهت گردآوری اطلاعات، پرسش نامه ای محقق ساخته با طیف لیکرت طراحی شده، که پایایی آن با آلفای کرونباخ 85/0 تأیید شد و تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون های آمار استنباطی شامل آزمون کروسکال و الیس و کای اسکوئر و با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس انجام گرفته است. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که مهم ترین شاخص های مورد بررسی، ارائه خدمات مرجع الکترونیکی، چاپی و وضعیت نیروی انسانی به ترتیب 65/82 ، 46/76 و 38/67 درصد است. پاسخ گویی به سؤالات مرجع از طریق پایگاه های الکترونیکی 3/92 درصد، درک و تشخیص نیاز مراجعه کننده 9/88 درصد، آموزش شیوه بهره گیری دسترسی به اطلاعات الکترونیکی7/85 درصد، از مهم ترین شاخص ها هستند.  در پاسخ به فرضیات پژوهش، یافته ها حاکی از آن هستند که بیش از 70 درصد از دانشجویان اهمیت 22 از 26 شاخص را زیاد و بسیار زیاد می دانند، یعنی اکثر شاخص های مذکور در پژوهش از دیدگاه آن ها قابل تأیید است. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاضر اذعان کرد بین نحوه ارائه خدمات مرجع چاپی، خدمات مرجع الکترونیکی و تسهیلات و امکانات رابطه معناداری وجود دارد.

هدف: پژوهشحاضربه تعیین اضطراب کتابخانه ای و بررسی راه های کاهش آن در انواع جنسیت و مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشکده های مختلف دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال می پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی است. برای بررسی اضطراب کتابخانه ای از پرسش نامه باستیک استفاده شده و جهت بررسی متغیرهای پژوهش از آزمون لونبرای برابری همگونی واریانس ها، آزمون T برای مقایسه میانگین دو متغیر مستقل، آزمون ANOVA برای برابری میانگین یک متغیر در چند گروه مستقل مورد استفاده قرار گرفته است.پس از نمونه گیری به روش تصادفی ساده،ازبین 4589 نفرورودی سال اول تعداد 354 نفر دانشجوی دختر و پسر مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد انتخاب شدند. یافته های پژوهش: یافته ها درزمینه بررسی تفاوتهای جنسیتی نشان داد که اضطراب کتابخانه ای خانم ها از آقایان بیشترو به ترتیب 996/2 و8416/2درصد است ولی از نظر سنی و سطوح آشنایی با رایانه اضطراب آنها تقریبا یکسان است. مقطع تحصیلی نیز تاثیری بر اضطراب ندارد ولی در سیستم کتابخانه ی قفسه بسته به نسبت قفسه باز که به ترتیب9892/2 و 8580/2درصد است و نظام مخزن کارتی به نسبت رایانه ای که به ترتیب 0049/3 و8814/2درصد است اضطراب بیشتری وجود دارد. بیشترین میانگین اضطراب دردانشکده فنی مهندسی و دانشکده شیمی و کمترین اضطراب دردانشکده علوم انسانی و علوم و فنون دریایی است. عضویت در کتابخانه قبل و بعد از ورود به دانشگاه تاثیری بر اضطراب کتابخانه ای ندارد. نتایج پژوهش: بر اساس یافته ها و با در نظر گرفتن نمره اضطراب کتابخانه ای که در این پژوهش تعریف شده است، اضطراب کتابخانه ای دانشجویان ورودی نیم سال اول 89 90در مقاطع تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در سطح متوسط قرار می گیرد.