اطلاع رسانى فقهى-سوال و جواب فقهى از قطب راوندى (مقاله ترویجی حوزه)

متنى را که پیش رو دارید یکى از کهن ترین متون فقهى شیعى به زبان فارسى است که دربردارنده ء چند پرسش فقهى از قطب راوندى (م 573ق.) مى باشد و او نیز به آنها پاسخ گفته است.
خواننده با مطالعه این متن، گذشته از این که با پاره اى از دیدگاه هاى فقهى قطب راوندى آگاه مى شود، با نثر فارسى فقهى،در قرن ششم نیز آشنا مى گردد.
این متن در پایان نسخه خط ى النهایه، تالیف شیخ طوسى آمده است و به کتابخانه شخصى آقاى محمد امین خنجى اختصاص دارد. نسخه، توسط وى تصحیح و در سال 1334ش.
در فرهنگ ایران زمین، جلد سوم، صفحه 263 به بعد، چاپ شده است و مصحح،افتادگى ها و آنچه خواندنى نبوده، به صورت احتمال، در پاورقى آورده است.
کتابت نسخه به سال 579 باز مى گردد. جهت آشنایى خواننده با رسم الخط آن دوران،ازاین جهت، در رساله دست نبردیم.
بسم اللّه الرحمن الرحیم
مسائلى جند(چند) برا کنده از شیخ امام سعید قطب الدین کافى الاسلام ابوالحسین سعید بن هبه اللّه الراوندى برسیذند (پرسیدند) و او جوابش کرده است:
مسئله:
 شخصى کى(که) یک نمازفایت شوذ از بنج (پنج) نماز و نذانذ (نداند)کى کذام است بعینه شریعت جنان(چنان) فرموذه است کى سه نماز بکنذ ثلاثى و رباعى وثناى اکنون در رباعى نیت جه کنذ بفضل بیان کند.
الجواب:
 قضا جهار (چهار)رکعت نماز فرض مى کنم کى در ذمه منست تقربا الى اللّه تعالى وجایز باشذ کى از بس این() ظهرا او عصرا او عشا الاخره.
مسئله:
 نوافل روز اذینه(آدینه) شازده شانزدهرکعت کى از نوافل روز است بیفتد ازمکلف وبسنت اذینه خوذ دکر(دگر) عباداتى بود با جهار دکر درآن مضاعف شوذ در روز اذینه و دردکر روزها شازده رکعت زانجه نیت کنذ نیت نوافل ظهر و عصر یانیت ظهر مطلق.
الجواب:
 این بیست رکعت نوافل اذنیه است و روایتى کى آمذه است کى شانزده رکعت بجهار رکعت نوافل جمع شذند مناقض آن نیست اما شانزده رکعت در دکر روزهانوافل ظهر است و هشت() نوافل عصر.
مسئله:
 آن کس را کى قضا برکردن (گردن) بوذ، نماز اداش برطریقى کى اولى تر بوذ وبراه ذمه حاصل شوذ کى توانذ کرد بفضل بکوید.
الجواب:
 آخروقت.
مسئله:
 نیه روزه تعیین کذام بوذ و قربه کذام و اکر (اگر) از شب اول ماه.() و نیه قربه نکرده باشذ در دیکر شبها نیه قربه تواند کردن بفضل بیان کند.
الجواب:
 جون گویذ اصوم هذا الشهر قربه الى اللّه درماه رمضان نیه قربه کرده باشذ و اکرکویذ اصوم شهر رمضان الحاضر لوجوبه تقربا الى اللّه نیه تعیین باشذ و جون اول شب ماه رمضان نیه جمله بکرده باشذ و شب دوم یا سوم یا آخر نیه انج(آنچه) مانده بوذ توان کردن مثل مسافر کى مقیم شوذ درمیانه ماه رمضان و حایض که پاک کردذ و مانند این.
مسئله:
 اگر کسى غسل جنابت کنذ اولى تر آن بوذ کى وضو باز کند تا بمجرد غسل نماز کنذو اگر حدثى بکنذ بقصد کویذ تا وضو نیت کرده باشم شایذ یانه.
الجواب:
غسل جنابت را بوضو حاجت نباشذ بمجرد آن نماز بکنذ اگر کسى کویذ بى وضونماز شایذ کردن بعد غسل جنابت متدع بوذ اما اگر از بعد غسل جنابت عمدا اوخطا حدثى بکنذ لابد وضو باز کنذ تا نماز توان کردن و اکر درمیانه غسل حدث کنذ همجنین بنزدیک غسل با سرکیرد و بنزدیک بوجعفر طوسى رضى اللّه عنه حاجت بوضو نباشد.
مسئله:
اگر کسى در آب روان بوذ و غسل کنذ در میان آب بترتیب آن که اعضا کى بربیرون بود باحتیاط بشویذ و آن قدر کى درمیان آب بود خوذ بذان آب تر شود غسل مجزى باشذ یانه یا بایذکى آب کى بردوش نهذ تا بقدم برسد بفضل بیان کنذ.
الجواب:
 غسل مجزى باشذ اکر جه بعضى بدان آب کى بر کرفت تر شذ و بعضى بذان آب کى درش نشسته بوذ.
مسئله:
 امام صلوات اللّه علیه جون بیرون ایذ توبه از منکران وى کى از جمله اهل اسلام اند،قبول کند.و شیعت را در غیب وى نام وى بمحمد یا مهدى شایذکى برندامروزبفضل بیان کنذ.
الجواب:
 قل یوم الفتح لاینفع الذى کفرو() معذرتهم حق تعالى اکر او ازسرحقیقت ایمان آورذ و حال وى حال تکلیف باشذ قبول کند و اکر امام حد قتل بروى برانذ و سمى رسول اللّه صلى علیه و اله()و مهدى شایذ کى کویذ اما تصریح بمحمدنام بردن منهى عنه است.
مسئله:
 زکوه جند قدر بایذ کى حاصل ایذ تا واجب شوذ و کدام اخراجات است کى بیرون بایذ کردن بس زکوه بداذن.
الجواب:
جنانک درهمه کتاب مذکور است نصاب غلات است اما آنج وضع بایذکردن بیش از اخراج زکاه حق سلطان کى مقرر و معین باشذ و موونه و عمارت زمین و جوى آب و بذرحق برزیکر.