مطالعه موضوعی و محتوایی طب فراهنجار در متون علوم غریبه دوران میانه اسلامی (بررسی سه نسخه دقائق الحقایق، اسرار قاسمی و حرزالامان من فتن الزمان) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
چکیدهعلم طب و درمانگری از دیرباز با شعبات دیگری از علوم مستور و نامستور تنیده شده است. طب فراهنجار چون قسمی از علوم مکتوم و نامکتوم، سیاقی در پاسخ به ناتوانی طب هنجار محسوب می گشت. از این رو ملاحظه در روابط ساختاری طب و علوم فراطبیعی می تواند خوانش متفاوتی از گفتمان علوم غریبه در ایران، در اختیار محققان و پژوهشگران تاریخ قرار دهد. جستار پیش رو با هدف معرفی و تحلیل موضوعی- محتوایی جنبه های بدیعی از طب فراهنجار در سه متن مشهور و معتبر علوم غریبه دوران میانه اسلامی؛ دقائق الحقایق، اسرار قاسمی و حرز الامان من فتن الزمان به نگارش درآمده است. تلون سنت نگارشی علوم غریبه در سه متن مذکور نشانگر سویه های متفاوتی از ساختار مذهبی، اجتماعی و کنش های انسانیت که معلول بسیاری از دستوالعمل های طب فراهنجار در نسخ خطی می باشند. متون کهن به مثابه منابع شاخصی در استطلاعات تاریخی بازنمودی واقعی از ماهیت جوامع گذشته بدست می دهد. بررسی و مطالعه منابع مذکور از دو منظر موضوع و محتوای طبی مبین سه حوزه حفظ الصحه، دستورالعمل های علاجی و تداوی و طالع بینی بیماری هاست. شیوه ها و راهکارهای علاجی و درمانی پربسامدترین ارجاعات طبی در متون علوم غریبه و استعمال ادعیه و سور قرآنی پرتاکیدترین روش درمان فراهنجار به حساب می آ یند.پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی متون کهن تاریخی منتشر نشده، تلاش می نماید با رویکردی نو به موضع علوم غریبه، قرائتی متباینی از آن را در جایگاه هستی شناختی علوم تفسیر نماید.Thematic and content study of paranormal medicine in the occult sciences of the middle Islamic period (the review of three manuscripts; Daqāiq al-Haqāiq, Asrār Ghāsemi, Herz-Al Amān Men Fetan-Al Zamān)
The science of medicine and therapy has long been associated with other types of pure and strange sciences. Paranormal medicine, like pure science and pseudo-science, was considered a way to respond to the inability of standard medicine. Therefore, considering the structural relations between medicine and supernatural sciences can provide a different reading of the discourse of occult sciences in Iran, to researchers. The following essay was written with the aim of introducing and analyzing thematic-content novel aspects of non-normative medicine in three famous and authoritative texts of occult sciences of the middle Islamic period; Daqāiq al-Haqāiq, Asrār Ghāsemi, Herz-Al Amān Men Fetan-Al Zamān. The difference in the writing tradition of occult sciences in the three mentioned texts indicates different aspects of the religious, social structure and human actions, which are the result of many non-standard medical procedures in the manuscripts. Ancient texts as indicative sources in historical surveys provide a true representation of the nature of past societies. Examining the mentioned sources from the two perspectives of the topic and medical content shows three approaches to maintaining health, treatment instructions and disease prediction. The most frequent medical references in the texts of occult sciences and the use of supplications and Qur'anic surahs are considered to be the most emphasized methods of treating abnormality. The current research, using the descriptive-analytical method of unpublished ancient historical texts, tries to interpret a different perception of it in the ontological position of science with a new approach to the position of foreign sciences.
تبلیغات
