نقش چریک های فدایی خلق در تبدیل مسئله ارضی به مسئله ملی در غائله گنبد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شماره صفحات:
۱۲۶ - ۱۵۰
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
سازمان چریک های فدایی خلق ایران به عنوان گروهی مبارزاتی با ایدئولوژی چپ مارکسیستی که خود را در گرفتن سهم مناسبی از قدرت سیاسیِ پس از پیروزی انقلاب ناکام می دید، از فترت به وجودآمده از زمان سقوط رژیم پهلوی تا تثبیت جمهوری اسلامی استفاده کرد و توانست با ایجاد سازمان هایی با ایدئولوژی مارکسیستی و تمایلات جدایی طلبانه در منطقه ترکمن صحرا، بخشی از فعالان و مردم ناراضی منطقه ترکمن صحرا را به سمت غائله ای سوق دهد که به دو جنگ معروف گنبد در سال های ابتدایی انقلاب ختم شد. هدف: روشن کردن ریشه های اقتصادی غائله گنبد و چگونگی دگردیسی آن به سمت مطالبات جدایی طلبانه و قوم گرایانه توسط چریک های فدایی خلق. دستاوردهای این پژوهش که با روش درون نگر و براساس فهم انگیزه های درونی عوامل دخیل در غائله گنبد انجام شده است حاکی است که انباشت نارضایتی تاریخی مردم منطقه گرگان و دشت (دشت های باز اطراف گرگان) و ترکمن صحرا از مسئله ارضی و غصب زمین های حاصلخیز کشاورزی شان در سال های متمادی، خصوصاً در دوره پهلوی، سبب بدبینی آن ها به حکومت های مرکزی و تمایلات گریزازمرکز بین آن ها شده بود. شرایط دوسویه مسئله ارضی و تمایلات گریزازمرکزِ قوم ترکمن، با شرایط مبارزاتی ایده آل در آموزه های چپ جهانی یعنی «حرکت از مسئله ارضی به مسئله ملی» در جوامع دهقانی، کاملاً منطبق بود و سازمان چریک های فدایی خلق نیز به عنوان یک سازمان مبارزاتی کمونیستی در ایران به آن پایبند بود و همین عامل کلید فهم چرایی و چگونگی حضور سازمان در غائله گنبد است.The Role of the Fedai Guerrillas in Transforming the Land Issue into a National Issue in the Gonbad Uprising
The Organization of Iranian People's Fedai Guerrillas, a militant group with a leftist Marxist ideology, saw itself as having failed to secure a significant share of political power after the victory of the Islamic Revolution. The group exploited the vacuum that arose between the fall of the Pahlavi regime and the establishment of the Islamic Republic. In the Turkmen Sahra region, they formed organizations with Marxist ideologies and separatist tendencies, successfully drawing a segment of discontented activists and locals towards an insurrection, which culminated in the two infamous Gonbad Wars during the early years of the revolution.
Purpose: To elucidate the economic roots of the Gonbad conflict and how it was transformed into separatist and nationalist demands by the People's Fedai Guerrillas. Method and Research Design: This study employs an introspective method, focusing on understanding the internal motivations of the actors involved in the Gonbad conflict. Findings and Conclusion: The findings indicate that the longstanding dissatisfaction of the people of Gorgan and Dasht (the open plains surrounding Gorgan) and Turkmen Sahra, stemming from land issues and the seizure of their fertile agricultural lands over many years—especially during the Pahlavi era—fueled their mistrust of central governments and fostered separatist tendencies among them. The dual nature of the land issue and the separatist inclinations of the Turkmen people closely aligned with the global leftist teachings, particularly the concept of "transitioning from the land issue to the national issue" in peasant societies. The Organization of Iranian People's Fedai Guerrillas, as a communist militant organization in Iran, adhered to this principle, which is key to understanding why and how the organization became involved in the Gonbad conflict.
تبلیغات
