معشوقِ غزلیات سعدی: هویت و دلالت های طبقاتیِ فاصله گزینی وی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نوع تعامل عاشق و معشوق در ژانر غنایی در ادبیات فارسی از آغاز تا امروز شکل های متفاوت به خود گرفته است. یکی از این موارد، تعامل رایج عاشق و معشوق در غزل کلاسیک فارسی است که بسیار فاصله مند و به ظاهر نامتعارف می نمایاند، در حالیکه وضعیت و موقعیت سوژه ها نیازمند کشف مناسبات طبقاتی بوده؛ که به صورت ضمنی و پنهان در متن گسترانده شده است. تبیین این مسئله مستلزم دلالت یابی کنش ها و وضعیت کارگزاران متنی به مثابه سبک زندگی و فاصله گزینی هویتی-طبقاتی آنها ا ست. بر همین اساس ضمن تبیین وجوه فاصله گزینی عاشق و معشوق، دلایل فاصله-گزینی متفاوت آنها با تکیه بر آرای برخی از متفکران مطالعات فرهنگی، انسان شناسی فضا، جامعه شناسی بدن و با توجه بستر تاریخ اجتماعی-فرهنگی تولید متن، در غزل سعدی دلالت یابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان می دهد که در غزل سعدی سبک زندگی معشوق را می توان در سه سطحِ تعلقات و دارایی، وضعیت-کنش بدنی و در نهایت کنش ها، در مقام نشانگان طبقاتی و فاصله گزینی فردی و اجتماعی وی طبقه بندی کرد. برآیند هر سه سطح، امتناعی مدرج است که به مثابه شکلی از بالا دست نمایی واقعی یا نمایشی از معشوق سر می زند: از شکل خفیف و نسبتاً ضمنی یعنی نمایش دارایی ها و اظهار ژست های خاص بدنی تا امتناع آشکار که برآمده از کنش های تدافعی-وجوهی از بی اعتنایی- است، شروع می شود تا شکل خشن و تهاجمی خود، ذیل انواع یغماگری تداوم می یابد. یغماگری که همسو با فرهنگ ترکانِ حاکم یا غلام و کنیز به مثابه مصداقی از منزلت و افتخار هویتی-طبقاتی و نشانه تن آسایی واقعی یا نمایشی، مفروض است.Beloved of Saadie's sonnets: The identity and class implications of his distance selection
In the Persian Lyrical genre, the relationship between the lover and beloved has varied into different forms from the beginning to now. This relationship seems too distant and unusual in classic Persian odes, while the situation of the subjects must be discovered in the concept of their social class, which is hidden in the context. Explaining this issue requires finding the implication of the textual agents’ actions and situations as the lifestyle and the separation of their identity and social classes. Based on this, in addition to explaining the aspects of spacing between the lover and beloved, the reasons for their spacing are interpreted, based on the opinions of some philosophers of cultural studies, anthropology of space, and sociology of the body, considering the social-cultural background of creating the text, in Saadi's ghazal. The result shows that in Saadi's ghazal, the beloved's lifestyle can be classified into three levels: belongings and possessions, state of physical activity, and actions, as her class and personal and social distance symptoms. All three levels are graded refusals, which appear as a form of natural or stilted superiority by beloved: starts from a mild and relatively implicit form, i.e. displaying assets and expressing specific body gestures or an apparent refusal that arises from defensive actions - forms of disregard- and continue in its violent and aggressive form under all kinds of spoliation. Spoliation in the Turk governors' culture or bondman and bondwoman is assumed as the example of identity and social class dignity and honor and a sign of natural or stilted convenience.
تبلیغات
