رهیافتی به مبانی اصولی صاحب جواهرالکلام پیرامون دلیل عقل و تطبیق آن با آرای امام خمینی (ره) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
استنباط مبانی اصولی موردپذیرش فقها با استفاده از کتاب های فقهی ایشان، روشی کارا و ارزشمند به شمار می آید؛ به ویژه در مورد فقهای صاحب نظری که کتابی مستقل در اصول فقه ننگاشته اند یا به دست ما نرسیده است. یکی از این فقها نجفی است که در کتاب خویش از مبانی اصولی فراوانی بهره برده است. امام خمینی این کتاب را نمونه پایبندی به شیوه سلف صالح و از مؤثرترین کتاب ها برای خود برشمرده اند؛ نوشتار حاضر تلاش دارد مبانی اصولی موردقبول صاحب جواهر پیرامون دلیل عقل را -با تمرکز بر مسئله حسن و قبح و استفاده از مناط احکام در استنباط -بیابد و آن ها را با دیدگاه های امام خمینی مقایسه و تطبیق نماید. «امکان بهره گیری از دلیل عقل در استنباط احکام شرعی»، «امکان تأویل ادله لفظی به کمک عقل»، «عدم تلازم قطعی میان حکم عقل به حسن و قبح و حکم شرع به وجوب و حرمت» و «بایستگی پایبندی سخت گیرانه به ضوابطِ کشف مناط» را می توان از موارد برجسته موردپذیرش هر دو فقیه به شمار آورد.An Approach to the Fundamental Principles of the Jawahir al-Kalam’s Author about the Reason of Intellect and Its Comparison with Imam Khomeini’s Viewpoints
The acceptable inference of fundamentals of principles from the jurisprudential books by the jurisprudents is a valuable and effective method, particularly by authoritative jurisprudents who have not written an independent book on the principles of jurisprudence or their works have not been handed down to us. One of these jurisprudents is Najafi who has amply utilized fundamentals of principles in his book. Imam Khomeini considered this book an example of commitment to the method of qualified predecessors and one of the most effective books for himself. The present research is an attempt to find out the fundamentals of principles about the reason of intellect – with emphasis on the issue of good and bad and the criteria for inference of the commandments - approved by the author of Jawahir and compare them with Imam Khomeini’s viewpoints. Among the outstanding issues accepted and approved by the two jurisprudents, one may mention “the possibility of using the reason of intellect for inferring canonical commandment”, “the possibility of interpreting the verbal reasons with the help of intellect”, “Lack of definite necessity of the conformity of the verdict of the intellect about good and bad with the religious decree about lawfulness and unlawfulness”, and “the necessity of rigid commitment to the standards of discovering the criteria”.