مقایسه تحلیلی بسترشناسانه و انگیزه شناختی مهدویت نگاری نعمانی و شیخ طوسی در کتاب الغیبه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جناب نعمانی و شیخ طوسی از مهدویت نگاران متقدم شیعی، هردو، اثری به نام الغیبه از خود به جای گذاشته اند. با هدف آشنایی روش مند با منابع در زمینه مهدویت و تسهیل در امر مهدویت پژوهی، به روش توصیفی _ تحلیلی، این دو کتاب ایشان، با محوریت دو عامل زمان و انگیزه، بررسی ساختارشناسانه، محتواشناختی و روش شناختی گردید؛ تا ضمن به دست آوردن افتراقات و اشتراکات، نوع نگاه ایشان در پردازش به آموزه های مهدویتی تبیین گردد. در این مقایسه، برخی نقطه تفاوت های دو کتاب از حیث میزان و نوع پرداختن به مواردی مانند مسئله ولادت، ردّ فرقه های مدعی مهدویت و... مورد تحلیل قرار گرفت. بررسی انجام شده به دست داد که نعمانی به شیوه نقلی و با بیان خطابی و احساسی؛ و شیخ طوسی با روش عقلی _ نقلی آموزه های مهدویتی را طرح کرده اند. اما عواملی چون بستر زمان و اقتضائات آن، نیازها و ضروریات وقت، انگیزه و رویکرد نقلی و دغدغه ایمانی نعمانی و رویکرد عقلی و دغدغه کلامی طوسی در میزان، گزینش، پردازش و نحوه ورود ایشان به این آموزه ها تأثیر داشته است.Analytical comparison of contextual and motivational analysis of Nomani's and Sheikh Tusi's Mahdism in Al-Ghaibah
Nomani and Sheikh Tusi, one of the previous Shia Mahdavi writers, both left a work called Al-Ghaibah. With the aim of getting acquainted with the sources in the field of Mahdism and facilitating the study of Mahdism, in a descriptive-analytical way, these two books of them, focusing on the two factors of time and motivation, were structurally, contentologically, and methodologically examined; In order to understand the differences and commonalities, their way of looking at the processing of Mahdavi teachings is explained. In this comparison, some points of difference between the two books were analyzed in terms of the amount and type of dealing with issues such as the issue of birth, rejecting sects claiming Mahdism, etc. The investigation found that Nomani in a narrative way and with emotional expression; and Vashikh Tusi with a rational-narrative method have proposed Mahdavi teachings. However, factors such as the background of the time and its requirements, the needs and necessities of the time, the motivation and narrative approach and the concern of Nomani's faith and the intellectual approach and theological concern of Tusi have had an impact on the amount, selection, processing and the way they enter these teachings.