بررسی تأثیر اعتقاد مرتکب بر عنصر روانی قتل عمد از منظر حقوق کیفری ایران، افغانستان و فقه امامیه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مطابق حقوق کیفری ایران، افغانستان و فقه امامیه یکی از شرایط تحقق قتل عمد آن است که مرتکب قصد قتل بزه دیده خاص را داشته و به هدف خود نیز دست یافته باشد، اما در مواردی از قبیل قتل به اعتقاد مهدورالدم بودن، به رغم فراهم بودن شرایط قتل عمد، فقهای امامیه و قانونگذار ایران، آن را قتل غیر عمد تلقی کرده اند. مسئله اصلی پژوهش حاضر آن است که از منظر حقوق کیفری ایران، افغانستان و فقه امامیه اعتقاد و باور مرتکب در چه صورتی بر عنصر روانی قتل موثر بوده باعث تغییر آن از عمد به غیر عمد می شود؟ هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر اعتقاد خلاف واقع مرتکب بر عنصر روانی قتل عمد در حقوق کیفری ایران، افغانستان و فقه امامیه است. برای این منظور از روش تحقیق تحلیلی، توصیفی با رویکرد کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که مطابق فقه امامیه در دو صورت اعتقاد خلاف واقع باعث تغییر عنصر روانی قتل عمد به شبه عمد می شود. یکی اشتباه در موضوع جرم، اعم از اینکه اعتقاد وی از طرق متعارف یا غیر متعارف باشد. دیگری اشتباه در حکم مسئله، در صورتی که اعتقاد وی از طرق متعارف حاصل شده باشد. قانونگذار ایران نیز با پیروی از فقهای امامیه این موضوع را پذیرفته است. اما در حقوق کیفری افغانستان اشتباه موضوعی و اشتباه حکمی ناشی از اعتقاد نادرست مرتکب، موجب تغییر قتل عمد به خطای محض می شودInvestigating the effect of the perpetrator's belief on the psychological element of murder from the perspective of Criminal Law of Iran, Afghanistan and Imamiyah Jurisprudence.
According to Iranian criminal law, Afghanistan and Imamieh jurisprudence are one of the conditions for the realization of murder that the perpetrator intended to murder a particular offender and achieved his goal. However, in cases such as murder in the belief that Mahdoraldem was in spite of the conditions for murder, Imami jurisprudents and the Iranian legislator have considered it involuntary homicide. The main issue of this study is that from the perspective of criminal law of Iran, Afghanistan and Imami jurisprudence, in what case does the belief and belief of the perpetrator affect the psychological element of murder, it causes its change from intentional to unintentional? The aim of this study was to investigate the effect of contrary belief on the psychological element of murder in Criminal Law of Iran, Afghanistan and Imamieh Jurisprudence. For this purpose, analytical-descriptive research method with a bookhouse approach has been used. The obtained results indicate that according to Imami jurisprudence, in two cases contrary to belief, it changes the psychological element of premeditated murder to pseudo-intentional. One is a mistake in the subject of crime, whether his belief is conventional or unconventional. The other is a mistake in ruling the issue, if his belief has been achieved through conventional means. Iran's legislator has also accepted this by following Imami jurists. But in Afghanistan's criminal law, the thematic mistake and the wrong sentence resulting from the wrong belief of the perpetrator change the murder to pure error.