بررسی، تحلیل و نقد حماسی های دینی از قرن یازدهم تا چهاردهم هجری قمری با تأکید بر اردیبهشت نامه، شهنشاه نامه، مقامات حسینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
به پیروی از حماسه های اولیّه، گونه دیگری از حماسه شکل گرفت که با نام حماسه های ثانویه یا مصنوع از آن ها یاد می شود؛ گونه ای از انواع حماسه که به تقلید از حماسه های اولیّه شکل گرفته،حماسه دینی یا مذهبی است که سرایندگان آنها بر اساس جنگ هایی که در تاریخ اسلام ،بویژه روزگار نخستین ظهور اسلام، روی داده، به تبعیّت از متون حماسی،به شرح دلاوری های یکی از شخصیت های برجسته تاریخ اسلام که نزد بیشتر مسلمانان جایگاه والایی داشته،پرداخته اند. سرایش چنین منظومه هایی از قرن پنجم آغاز شده لیکن در روزگار صفویّه به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی رواج و ادامه یافته است به گونه ای که در فاصله قرن یازدهم تا چهاردهم فقط در منطقه اصفهان بیش از بیست منظومه حماسی دینی احصاء شده که هنوز به قلمروهای پژوهشی راه نیافته اند.پژوهش حاضر ضمن تبیین جنبه های مختلف حماسه های دینی با روش توصیفی- تحلیلی، به تحلیل و نقد حوزه های گوناگون سه منظومه (نسخه های خطی) اردیبهشت نامه سروش اصفهانی و شهنشاه نامه میرزا جعفر اصفهانی و مقامات حسینی، اثر محمداکبر اصفهانی قائنی به عنوان نمونه های حماسه های دینی پرداخته-است.حاصل پژوهش نشان می دهد سرایندگان آثار به دستگاه زبانی و بلاغی چندان توجه نکرده اند به نحوی که گاهی مختصّات حماسی و غنایی درهم آمیخته شده است؛دستگاه معنایی و محتوایی بسیار مورد توجّه سرایندگان بوده و کوشیده اند متن را محملی برای بیان دریافت های دینی و اعتقادی خویش که آمیزه ای از تاریخ و توان شاعر است، قرار دهند.در این میان اردیبهشت نامه و شهنشاه نامه دارای بسیاری از مؤلفه های حماسه هستند لکن مقامات حسینی غیر از وزن،فاقد بسیاری از مؤلفه های حماسی به نظر می رسد.Study, Analysis and Critique of Religious Epics from the 11to t 14 Century AH Beased on Ordibeheshtnameh, Shahanshahnameh, Maghamat-e-Hosseini
Following the primary epics, another type of epic was formed, which is called secondary or artificial epics; A type of epic that is formed by imitating the original epics is a religious epic whose poets are based on the wars that took place in the history of Islam, especially in the days of the first emergence of Islam, according to epic texts. They describe the heroism of one of the most prominent figures in the history of Islam, who held a high position among most Muslims. The composition of such poems began in the fifth century, shortly after the time of Ferdowsi, but in the Safavid era due to political and social conditions has been narrated and continued and the attention of poets in later periods to this literary form has been much. In the period between the 11th and 14th centuries, more than twenty religious epic poems have been counted in the Isfahan region alone, which have not yet entered the realms of research.The present study, while explaining the various aspects of religious epics with a descriptive-analytical method, has analyzed and criticized the various areas of the three collections (manuscripts) Ordibeheshtnameh,Shahanshahnameh, Maghamat-e-Hosseini as examples of religious epics. The result of the research shows that the poets of the works did not pay much attention to the linguistic and rhetorical system in such a way that sometimes the epic and lyrical elements are mixed; The semantic and content system has been highly regarded by poets and they have tried to use the text as a means of expressing their religious and doctrinal perceptions, which is a mixture of history and the Poetic preparations. In the meantime, Ordibeheshtnameh and Shahnshahnameh have been very much influenced by Ferdowsi's Shahnameh, but Maghamat-e-Hosseini, apart from rhythm, seem to lack many epic components.
تبلیغات
