کاوشی نو درباره روایات تفسیری آیه(فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ) با تأکید بر روایت حضرت مهدی(عج) و با روش (تحلیل اسناد _ متن) (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
حدیث و تفسیر قرآن پیوندی دیرین دارند و تفسیر روایی از کهن ترین گونه های تفسیری می باشد که برای توضیح و تبیین آیات الهی شکل گرفته است. از جمله آیاتی که در تفاسیر روایی محل بحث جدی و اختلاف در میان مفسرین بوده، آیهG...فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًىF است. خطاب امری خداوند در آیه، موجب برداشت های گوناگون میان مفسرین شده است و از این رو اهمیت بررسی موضوع به خوبی نمایان می شود. چرایی صدور این دستور از سوی خداوند متعال مسأله اصلی پژوهش بوده و با بررسی روایات تفسیری در تفاسیر و متون روایی عامه و خاصه مشخص گردید هفت دیدگاه وجود دارد که محوریت حکمت این امرِ الهی را بیان نموده است. پردامنه ترین این دیدگاه ها مربوط به جنس نعلین حضرت موسی که از «پوست میته» بوده می باشد. دیدگاه دیگر روایتی از حضرت ولی عصر؟عج؟ است که با رد دیدگاه قبل، علت این فرمان الهی را «خارج نمودن حب اهل بیت ایشان» بیان نموده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی _ تحلیلی و با بررسی رجالی و متنی روایات دو دیدگاه مذکور، انجام گرفته است. مهمترین دستادورد پژوهش آن است که مشخص گردید اولاً قاطبه روایاتِ مربوط به پوست میته در منابع تفسیری روایی اهل سنت بوده است؛ ثانیاً از حیث تکرار، فراوانی روایات اصحاب، بیش از روایات رسول الله؟ص؟ می باشد؛ ثالثاً عمده ی احادیث اصحاب، از نظر سندی متنی دارای ضعف و جعل می باشد. همچنین در منابع تفسیری روایی شیعه، احادیث دال بر پوست میته علی رغم آنکه سندی صحیح دارد، ولی به سبب تعارض با قرآن، عدم موافقت با خانواده ی حدیث و مبنای فقهی شیعه، مشخص گردید که بر مبنای تقیه صادر گردیده و قولِ صحیح، همان روایتِ صادرشده از ناحیه مقدسه حضرت ولی عصر؟عج؟ می باشد. این حدیث به سبب دارا بودن سندی معتبر، پذیرش توسط اندیشمندان شیعه، سازگاری با قرآن کریم و دیگر احادیث هم خانواده، قول ارجح در تفسیر این آیه می باشد که حکمت دستورِ خداوند را خارج نمودن حب خانواده از دل بیان می نماید.A new exploration of hadith interpretations of the verse " fakhla' na'laik" with an emphasis on the hadith of Hazrat Mahdi (a.s.) and with the method (Documentary and Textual analysis)
Hadith and Qur'an interpretation have a long-standing relationship, and Hadith interpretation is one of the oldest types of interpretation that was formed to explain the divine verses. Among the verses that have been the subject of serious debate and disagreement among commentators in the narrative interpretations is the verse "…fakhla’ na’laika innaka bilwaadil muqaddasi Tuwaa ". God's commanding address in the verse has caused various interpretations among the commentators, and hence the importance of examining the issue is clearly visible. Why this order was issued by Almighty God has been the main issue of the research and by examining the interpretation traditions in Sunni and Shiite interpretations and hadith texts, it was determined: There are seven viewpoints that have expressed the centrality of the wisdom of this divine command. The most wide-ranging of these views is related to the type of shoes of Prophet Moses, which were made of "dead skin". The most widespread of these views is related to the type of shoes of Prophet Moses, which were made of "dead skin". Another point of view is a hadith of Hazrat Wali Asr (A.S.) who, rejecting the previous point of view, stated the reason for this divine command as "expelling the love of his family". The present research has been carried out by descriptive-analytical method and by examining the documents and texts of the hadiths of the two mentioned views.
The most important achievement of the research is that it was determined: First of all, the hadiths related to the "dead skin" were written in Sunni commentary and hadith sources; Secondly, in terms of repetition, the frequency of hadiths of the Companions is more than the hadiths of the Holy Prophet (PBUH); Thirdly, most of the hadiths of the Companions are weak and fake in terms of documentation and text.
Also, in the Shia commentary and hadith sources, the hadiths referring to "dead skin" despite having a valid document, but due to the following reasons, it was determined that those hadiths were issued on the basis of taqiyyah: Conflict with the Qur'an, disagreement with the Hadith family and the basis of Shia jurisprudence and the correct opinion is the same hadith issued from the holy region of Hazrat Wali Asr (A.S.). This hadith, due to "having an authentic document", "acceptance by Shia thinkers", "compatibility with the Holy Qur'an" and "compatibility with the family hadiths", is the preferred word in the interpretation of this verse, which is the wisdom of God's order is expressed as "Removing family love from the heart".