دلایل فقهی تعارض اصل و ظاهر در عرصه اقتصاد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: تعارض اصل و ظاهر در فقه اسلامی بر حوزه های قضاوت، حقوق، اقتصاد، سیاست اثرگذار است. به همین دلیل هدف پژوهش حاضر، بررسی دلایل فقهی تعارض اصل و ظاهر در عرصه اقتصاد است.مواد و روش ها: روش تحلیل مقاله حاضر تحلیلی و توصیفی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای است.ملاحظات اخلاقی: در نگارش مقاله حاضر، اصل ارجاع دهی دقیق و مستند مورد توجه بوده است.یافته ها: تقدم ظاهر بر اصل در قواعد: حلیت، اشتغال، اباحه و صحت نمود یافته که نشانگر توجه به زندگی اقتصادی و تکیه بر شهادت، اخبار و عدم بطلان ظاهر است. اما تقدم اصل بر ظاهر، به معنای آن است که در فقه اسلامی، حرمت ربا، نفی ضرر و ضرار و مشروع نبودن روزی حرام پذیرفته شده و آن هم به معنای جلوگیری از ترویج شیوه های ناسالم اقتصادی است.نتیجه: مقدم بودن اصل بر ظاهر در قواعد حرمت ربا و لاضرر به دلیل اثبات آثار منفی آنان در زندگی فردی و اجتماعی هستند. اما مقدم بودن ظاهر بر اصل، با ابتناء بر ادله شرعی و عقلی، به دلیل رعایت مصالح جامعه، کنار گذاشتن اصل بی اعتمادی (اصل صحت) و ترویج حسن نیت برای تعامل اقتصادی میان افراد است.Jurisprudential reasons for the conflict of principle and appearance in the field of economics
Background and Aim: The conflict between principle and appearance in Islamic jurisprudence affects the fields of judgment, law, economy, and politics. For this reason, the aim of the current research is to examine the jurisprudential reasons for the conflict of principle and appearance in the field of economics. Materials and methods: The analysis method of this article is analytical and descriptive using library tools. Ethical considerations: In writing this article, the principle of accurate and documented referencing has been considered.Results: Precedence of appearance over principle in the rules: Halit, employment, obfuscation, and correctness was found, which indicates attention to economic life and reliance on testimony, news, and non-invalidation of appearance. But the primacy of principle over appearance means that in Islamic jurisprudence, the sanctity of usury, the negation of harm, and the illegitimacy of a haram diet are accepted, and that means preventing the promotion of unhealthy economic practices.Conclusion: The primacy of the principle over the appearance in the rules of the sanctity of usury and harm is due to the proof of their negative effects in individual and social life. However, the priority of appearance over the principle, with an emphasis on religious and rational evidence, is due to the observance of the interests of society, abandoning the principle of mistrust (principle of integrity) and promoting goodwill for economic interaction between people.
تبلیغات
