مبانی انسان شناختی فلسفه سیاسی ملارجبعلی تبریزی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ملا رجبعلی تبریزی از فیلسوفان کمترشناخته شده عصر صفوی است. وی در دربار شاه عباس دوم از منزلت و مقام والایی برخوردار بود. از این رو گاه شاه سؤال هایی را از او می پرسید. مسئله اصلی این مقاله تحلیل و بررسی مبانی انسان شناختی فلسفه سیاسی تبریزی است و با گردآوری کتابخانه ای داده ها و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ می دهد که «زمامداری و حکومت از دیدگاه ملا رجبعلی تبریزی چه شرایطی دارد و مبتنی بر چه مبانی انسان شناختی است». یافته های پژوهش بیانگر آن است که تبریزی در پاسخ به پرسش شاه صفوی درباره مراتب نفس، پس از تقسیم بندی نفوس به نفوس عالی، نفوس متوسط و نفوس سافل، این مراتب را با کارگزاران حکومت مطابقت می دهد. در این میان وی به مرتبه نبی و وصی، مرتبه پادشاهی و برخی مبادی تصوری برای فهم هرچه بهتر این نظریه نیز اشاره می کند و به این ترتیب فلسفه سیاسی او براساس دیدگاه انسان شناختی اش واضح می شود. همچنین مشخص شد تبریزی در مسئله زمامداری و حکومت هرچند از افلاطون و ارسطو تأثیر پذیرفته است و مانند فارابی درباره بایدها سخن می گوید، اما نگاه او درباره زمامداری و حکومت و مراتب کارگزاران، در میان فیلسوفان دوره اسلامی متمایز و برخاسته از مبانی انسان شناسی او است.Anthropological origins of Mulla Rajabali Tabrizi’s Political Philosophy
Mulla Rajabali Tabrizi is one of the Safavid period’s lesser-known philosophers. He held a prominent position at Shah Abbas II’s administration. Therefore, the king occasionally posed queries in his presence. The focus of this article is an analysis and investigation of Mulla Rajabali Tabrizi’s political philosophy. The descriptive-analytical method is used to answer the question, “What are the conditions of leadership and government from Mulla Rajabali Tabrizi’s perspective, and on what anthropological foundations is it based?” After dividing the soul into higher souls, average souls, and lower souls in response to Safavi’'s King’s query about the levels of the soul, Tabrizi applies these levels to government officials, according to the research findings. In the meantime, he also specifies the rank of prophet and successor, the rank of kingship, and some fictitious principles in order to clarify his political philosophy based on his anthropological viewpoint. It has also been discovered that although Tabrizi was influenced by Plato and Aristotle on the issue of leadership and government, and like Farabi, he discusses the dos, his view on leadership and government and the ranks of officials was unique among the philosophers of the Islamic period and stemmed from the foundations of his unique anthropology.
تبلیغات
