صورت بندی مسائل و آسیب های اجتماعی در اندیشه ابن خلدون (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ابن خلدون در زمره بنیان گذاران علم تاریخ و جامعه شناسی، طی سده های اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران جهان بوده است. تنوع و گستره ی موضوعات موردتوجه او باعث شده است تا طیف وسیعی از متفکران و پژوهشگران از جامعه شناسی، مردم شناسی، تاریخ، اقتصاد، علوم سیاسی، علوم تربیتی، جغرافیا و جمعیت شناسی، آثار او را مورد توجه قرار داده و تالیفات متعدد درباره اندیشه او، دال بر اهمیت این اندیشمند بزرگ مسلمان است. اما آنچه کمتر در آرا و آثار ابن خلدون مورد عنایت پژوهشگران قرار گرفته است، مباحث مفصل او پیرامون مسائل و آسیب های اجتماعی است. پژوهش حاضر با عطف نظر به رویکرد تحلیلی ابن خلدون در بررسی مسائل و آسیب های اجتماعی که متمرکز بر وضعیت جوامع اسلامی در جغرافیای بزرگ جهان اسلام بوده است، با روش مطالعات اسنادی و تمرکز بر متن اثر اصلی او یعنی «مقدمه»، از منظر رویکردی توصیفی به بازشناسی، استخراج و دسته بندی مضامین و مقولات مرتبط با این موضوع در اندیشه ابن خلدون پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، هفت مسئله و آسیب اجتماعی عمده در جای جای کتاب مقدمه مورد تاکید ابن خلدون بوده است که شامل: مسئله «فقر»، «حاشیه نشینی»، «رفاه اجتماعی»، «اشتغال و معیشت»، «مسکن و سرپناه»، «امنیت اجتماعی» و «جرائم و بزهکاری» می باشد. آنچه از تحلیل ابن خلدون پیرامون مسائل اجتماعی بدست می آید، تمرکز او بر چارچوب مفهومی علم عمران است؛ بدین معنا که کلیه موضوعات اجتماعی را در نسبت با آبادی اجتماع بشری در مقیاس زندگی شهری معنا و تفسیر می کند.A Study of The Formulation of Social Problems and Harms in Ibn Khaldun's Thought
Ibn Khaldun, one of the founders of history and sociology, has been considered by many scholars in the world in recent centuries. The diversity of his subjects has attracted the attention of a wide range of thinkers and researchers in sociology, anthropology, history, economics, political science, educational sciences, geography, and demography. Many writings about his thought show the importance of this great Muslim thinker. But what has received less attention from scholars in Ibn Khaldun's views and works is his detailed discussions of social issues and harms. The present study, focusing on Ibn Khaldun's analytical approach to the study of social problems and harms that has focused on the situation of Islamic societies in the great geography of the Islamic world, with the Documentary Research Method and focusing on the text of his main work the “Muqaddimah” from the descriptive approach has been used to identify, extract and categorize the themes and categories related to this subject in Ibn Khaldun's thought. The results of this study show that seven major social issues and harms have been emphasized by Ibn Khaldun throughout the book, including: the issue of "Poverty", "Marginalization", "Social Welfare", "Employment and Livelihood", "Housing and Shelter", "Social Security" and "Crime and Delinquency". What emerges from Ibn Khaldun's analysis of social issues is his focus on the conceptual framework of Civil Science; That is, it interprets all social issues in relation to the development of human society on the scale of urban life.
تبلیغات
