عدالت از منظر ابوریحان بیرونی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ابوریحان بیرونی دانشمند و فیلسوف مسلمان ایرانی از مهم ترین و تأثیرگذارترین چهره های علمی جهان اسلام در قرن چهارم هجری به شمار می آید. هدف ما در این مقاله بررسی نظر بیرونی پیرامون عدالت است. بنابراین به دنبال پاسخگویی به سه سوال در این مقاله هستیم که عبارتند از: برداشت بیرونی نسبت به عدالت، چگونگی تشخیص عدالت و در نهایت، تبیین سازوکار نهادینه شدن عدالت در جامعه. برای این منظور سه کتاب بیرونی یعنی "تحقیق ماللهند"، "الآثارالباقیه عن القرون الخالیه" و "الجماهر فی الجواهر" را مورد بررسی قرار می دهیم. پس از بررسی های به عمل آمده معلوم شد که بیرونی عدالت را بیشتر مترادف با تناسب می داند. بیرونی برای تشخیص عدالت، توجه به ارزش های فرهنگی و اجتماعی هر جامعه را ضروری می داند. بیرونی همچنین معتقد است که عدالت همواره در معرض خطر و نابودی در جامعه است و لذا یک حاکم عادل باید همواره از آن پشتیبانی و حمایت کند تا در جامعه نهادینه شده و تثبیت شود.Abu Rayhan Biruni’s approach to justice
An Iranian Muslim scientist and philosopher named Abu Reyhan-e-Biruni, is one of the most important and impressive thinkers during the 4th century of the Islamic history. This essay seeks to understand Bironi’s approach to justice. Therefore, there is an attempt to address three questions about the issue; first definition of justice according to Biruni, second, the way of distinguishing justice, and third, the process of institutionalizing justice in society. In doing so, three books written by Biruni named “Fi Tahghigh Malolhend”, “Asaar-o-lbaghiyah An Ghoroun-e-lkhaliyah” and “Aljamaher Fi Marefatel Javaher” were focused on, in order to his views on justice be perceived. After investigating the existing relevant data, we found that Biruni believes that justice is analogous to the concept of appropriateness. According to Biruni, in order to recognize justice in society, one needs to consider cultural and social values in society. In addition, Biruni believes that justice is not stable in society, thus a righteous king must protect it.