گمانه زنی هایی در باب مادر ضحاک در شاهنامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ضحاک در شاهنامه با راهنمایی های ابلیس کارویژه های اهریمنی چون کشتن پدر، گوشت خواری، انسان اوباری و جهان آشوبی را تحقق می بخشد. این ابلیس در چارچوب تفسیر برون گرایانه از اسطوره با قراینی، مادر ضحاک است. در روایت شاهنامه، کنش های انسانی او، بازتاب توطئه ای خانگی همراه با پسر علیه همسر است. در نمود اساطیری و متون دینی زرتشتی، مادر ضحاک «اودگ» است که با کنش های ابلیسِ همراه ضحاک در شاهنامه همخوان است. به لحاظ تاریخِ اجتماعی نیز حکومت ضحاک بازتاب حکومت های مادرسالاری است که قدرت در دستان مادر است. در این قبایل، مادر (ابلیس) شاه کهن (مرداس) را به کمک شاه جوان (ضحاک) می کشد و برای باروری زمین کشاورزی خون او را بر زمین می ریزد (کشته شدن مرداس در بوستان). به لحاظ تاریخی نیز طبق نظر قاطبه محققان ضحاک یادآور هجوم اقوام غربی ایران است. گویا حکومت ضحاک و ابلیس (مادرش) بازتاب یکی از هجوم های گسترده اقوام غربی به مرزهای ایران است که از مرزهای باختری تا بلخ امتداد داشته است. داستان ضحاک در شاهنامه به نوعی بازتاب دهنده هجمه ملکه سمیرامیس در دوران حکومت پسرش است که با کشتن یا برکناری همسرش محقق شده است. در این مقاله تلاش بر این است که مشروحاً و با روش تحلیلی-تطبیقی چهره مادر ضحاک نمایان گردد.Zahak's mother's footprint in Shahnameh
Zahak in the Shahnameh is an evil character who has produced one of the worst historical-mythical periods. In the Shahnameh, with the guidance of Iblis, he kills his father, carnivores, slaughters and destroys the world. The character of Iblis, with an extroverted interpretation of the myth, with the signs that it is, must be the mother of Zahak. In Shahnameh's account of human actions, he reflects a family plot with his son Zahak against his wife Mardas. In the mythical depiction of the mother of Zahak in the religious epistle Oudg, whose actions in Zoroastrian texts correspond to those of Iblis in the Shahnameh narrative. In the depiction of social history, the Zakah government system is a matriarchal system. In the ancient tribal mother-mother (the devil), the cultivation of the land was flourished by killing the old king (Mardas) and spilling his blood on agricultural fields (killing Mardas in the garden) and marrying a young hero (Zahak). On the historical front, Zahak is also reminiscent of the Western invasion of Iran. One example of a widespread Western invasion of Iran in the Western chronicles is the invasion of the kingdom of Nineus and Nineas with the mighty Queen Samiramis. There are many similarities between the actions of Samiramis and Ninias or Ninius with Iblis (Zahak's mother) and Zahak, which indicates the presence of the powerful female element in Zahak's court.
تبلیغات
