واکاوی روش های تربیتی بر مبنای سوره یوسف (مطالعه کیفی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
روش های تربیتی یکی از بخش های مهم نظام تربیتی اسلامی هستند که مربی با به کارگیری آن ها متربّی را از وضع موجود، به وضع مطلوب می رساند. در این پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از روش تحلیل محتوا به استخراج مضامین روش های تربیت در سوره یوسف پرداخته شود که با توجّه به ماهیّت موضوع و محدودیّت جامعه پژوهشی، از نمونه گیری صرف نظر شده است و کل جامعه تحلیلی (کل آیات سوره یوسف) مورد بررسی قرار گرفته شد. نتایج حاصل از مقوله بندی نشان داد که روش های تربیتی در سوره یوسف شامل روش های بینشی،گرایشی و کنشی است. روش های تربیتی که خاصیّت پیچیده ادراکی داشته باشند، به «بینش و نگرش» و آن هایی که اراده، میل، رغبت و انگیزش نقش دارد به «گرایش» تعریف مى شود. بینش و گرایش، موجب پیدایش کنش (رفتار) مى گردد. بر اساس یافته ها، روش های کنشی با 51% بیشترین فراوانی، روش های بینشی با 28% و روش های گرایشی با 21% کم ترین فراوانی را در روش های تربیتی در سوره یوسف داشته است. در این راستا، روش های تغافل و همانندسازی از گروه روش های کنشی، سهم بزرگی در پرورش فضایل و اصلاح رذایل متربّی دارد. روش های محبّت و تکریم از روش های گرایشی، روش مؤثّرتری در ایجاد گرایش برای رشد تربیتی فراهم می کند و روش های موعظه و تذکّر از روش های بینشی، نقش بسزایی در بینش سازی متربّی دارد.Analyzing Educational Methods Based on Surah Yusuf (Qualitative Study)
Educational methods are one of the important parts of the Islamic educational system, and by applying them, the educator brings the learner from the existing situation to the desired situation. In this research, an attempt has been made to extract the themes of education methods in Surah Yusuf by using the content analysis method, which due to the nature of the subject and the limitation of the research community, the process of sampling has been omitted and the entire analytical community (all verses of Surah Yusuf) was investigated. The results of categorization showed that educational methods in Surah Yusuf include insight, tendency and action methods. Educational methods that have a complex perceptual characteristic are defined as "insight and attitude" and those that involve will, desire and motivation are defined as "tendency". Insight and tendency lead to action (behavior).
According to the findings, action methods with 51% are the most frequent, insight methods with 28% and tendency methods with 21% are the least frequent in educational methods in Surah Yusuf. In this regard, the methods of ignoring and assimilation from the group of action methods have a great contribution in cultivating the virtues and correcting the vices of the learner. Loving and honoring provide a more effective method in creating a tendency for educational growth, as well as preaching and reminding that play a significant role in creating the insight of the learner, even more effective than insight method.