نقد و بررسی کتاب جامع الصّنایع والاوزان اثر سیف جام هروی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جامع الصّنایع والاوزان از مهم ترین و کهن ترین آثار بلاغی است که در سده هشتم در شبه قاره هند نگاشته شده است. مؤلّف این متن، سیف جام هروی است که در دربار تغلقیان و شخص فیروزشاه و پسر او فتح خان می زیسته است. جامع الصّنایع در سال 1399 در سلسله انتشارات دکتر محمود افشار، با همکاری انتشارات سخن به چاپ رسید. متن کتاب با وجود داشتن نسخ مضبوط، دارای خطاها و ناهمواری های فراوانی است که در این مقاله ذیل دو عنوان کلّی «نقد و بررسی بخش تصحیح متن» و «نقد و بررسی بخش تحقیقی متن» مورد بررسی قرار گرفته است. از خلال این بررسی روشن می شود که این متن علاوه بر دارابودن خطاهای صوری و ویرایشی فراوان، به علّت روش ناصحیح تحقیق، استفاده نادرست و ناکافی از منابع در دسترس، عدم وحدت رویه و نیز روش غیرعلمی در تصحیح متن، دارای لغزش های فراوانی است که نیاز به یک بازنگری کلّی و دقیق را در آن ایجاب می کند. همچنین در این مقاله نشان داده شده است که برخی از ضبط های ناصحیح موجود در نسخه اساس جامع الصّنایع، با استفاده از منابع جانبی به ویژه مجموعه لطایف و سفینه ظرایف، قابل اصلاح بوده که مصحّح از آن غفلت کرده است.Criticism and review of printed book Jame 'as-Sanaye val-Awzan by Seif-e-Jam-e-Heravi
Jame 'as-Sanaye val-Awzan is one of the most important and ancient rhetorical works written in the eighth century AH in the Indian subcontinent. The author of this text is Seif-e-Jam-e-Heravi, who lived in the court of the Tughluqs and the person of Firuz Shah and his son Fath Khan. Jame 'as-Sanaye was published in 1399 in the series of publications of Dr. Mahmoud Afshar in collaboration with Sokhan Publications. The text of the book, despite having valid manuscripts, has many errors and incorrect records that in this work, under the two general headings of "Review of the text correction section" and "Review of the research section of the text" has been examined. Through this study, it becomes clear that this text, in addition to having many formal and editorial errors, due to incorrect research method, incorrect and insufficient use of available resources and lack of unity of procedure and incorrect method in correcting the text, has many errors which requires a general and thorough review. It is also shown in this work that some of the incorrect records in the basic manuscript can be corrected by using additional sources, especially the Majmue-ye-Lataef -va- Safine-ye-Zaraef, which the corrector has neglected.