سیر پیشرفت و گرایش طرح های شهری جمهوری اسلامی ایران (پروژه های اجرا شده تهران از 1360 تا 1395) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این مقاله، برآوردی از دیدگاه صاحب نظران در شناسایی طرح های شهری شاخص و اجرا شده تهران در دوره جمهوری اسلامی است. باوجود نقدهای مکرر به نظام طرح های شهری تهران، پیشرفت و گرایش این طرح ها در دوره های اخیر کمتر از شکست آن ها به صورت روشمند بررسی شده است. پرسش این است که این طرح ها چگونه قابل دسته بندی و ارزیابی هستند؟ گرایش طرح های موفق شهری به سمت چه طرح هایی بیشتر یا کمتر بوده است؟ افزون بر ترسیم چشم انداز پیشرفت، آگاهی از گرایش طرح ها، سبب روشن تر شدن و هدایت تصمیم های آتی می شود. در این پژوهش، روش دلفی انتخاب و طبق آن پنج کمیته مختلف تخصصی تشکیل شده است. چهل نفر متخصص در چهار گام نظرسنجی جهت کشف، دسته بندی و امتیازدهی طرح ها مشارکت کرده اند. درنهایت، میان طرح های شاخص، چهار گونه طرح با سه معیار کلی موفقیت و ده ها پروژه شاخص در چهار رتبه شناسایی و امتیازبندی شدند. همچنین مشخص شد که تمام چهار گونه طرح های شهری موفق از دهه 1370 باوجود شکست های برنامه ریزی، افتتاح و رایج شده اند. گرایش به پیاده راه سازی شهری و توجه به گونه «معماری شهری» موفق، بیشتر از اواسط دهه 1380 گسترش یافته و از دهه نود گرایش به طراحی فضاهای باز شهری متنوع زیاد شده است. در سال های آغازین 1400 شمسی شایسته است تا با فعال سازی «مشارکت مردم»، نیروی متخصص و مدیران کارآمد سبب تبلور بیشترین قابلیت ها در طرح های شهری به ویژه طرح های اکولوژیکی، درمانی-بهداشتی، مسکن و توانمندسازی بافت های فرسوده، تاریخی و غیررسمی شد.The Progress and Trend Trajectory in Urban Design Projects of the Islamic Republic of Iran (Implemented Projects in Tehran from 1980 to 2015)
Fewer scholars have dealt with the trends of urban plans in Tehran during recent years. This article aims to obtain a general view of urban thinkers on the most significant and successful urban design projects which have been implemented in Tehran from 1980 to 2015. The main question seeks how professionals categorize and evaluate these projects. To this end, the Delphi method was applied, and five groups of urban experts consisting of 40 members professional in urban sociology, urban design, urban planning, urban management, and architecture, took part. In addition, opinions of mayors, municipalities, city councilors, and consulting engineers for each Tehran district have been taken into the account. Based on the panel view and compared to the literature review, the paper has categorized Tehran’s selected urban designs into four categories including urban frameworks, transportation plans, urban architectures, and public open spaces. It reveals the projects which have not been selected by the panelists contain important categories for Tehran and vary from urban furniture to energy-efficient scales. However, the number of successful projects has grown and especially the peak belongs to public open spaces and urban architectures during the last five years. Based on the current trends, this study suggests that the urban design projects in Tehran in the near future must shift toward projects with participatory and ecological approaches, healthy city studies, focusing on the improvement of distressed urban fabrics and providing housing projects.
تبلیغات
