«استعداد برتر» از مناقشه در نظر تا آشفتگی در عمل؛ چرخشی در سیاست های استعدادیابی و استعدادبانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مفاهیم مهم در حوزه تربیت، مفهوم «استعداد برتر» است. این مفهوم از دیرباز یکی از دغدغه های اندیشمندان تربیتی بوده و در قرن بیستم، جریانی قوی در روانشناسی را به خود اختصاص داده است. در این میان، برخی کشورهای درحال توسعه مانند ایران به دلیل دغدغه های توسعه ای، توجه ویژه ای به آن داشته و سیاست های مختلفی در راستای استعدادیابی و استعدادبانی، طراحی کرده و به اجرا گذاشته اند. این پژوهش از منظری فلسفی-تربیتی و با رویکردی تحلیلی به ارزیابی این مفهوم می پردازد و در گام بعد، دشواری های پیش روی اقدام های عملی ناظر بر آن را مورد ارزیابی قرار می دهد و در گام نهایی نیز با رویکرد استنباطی و استنتاج ضمنی، چرخش هایی در سیاست های استعدادیابی و استعدادبانی پیشنهاد کرده است. چالش های چهارگانه نظری «ابهام در مفهوم برتری»، «چالش در مفهوم ارزشمندی و سودمندی»، «مفهوم استعداد برتر در مقام ایدئولوژی سلطه در آموزش» و «استعداد برتر، توهم ناشی از خودشیفتگی انسان مدرن»، این مفهوم را تهدید می کنند. از سوی دیگر در عرصه عمل، دوگانه هایی چون ذاتی/اکتسابی، بالقوه/بالفعل، دفعی/تدریجی، قضاوت های تربیتی در باب استعداد برتر را دچار ابهام می سازد. با نظر به این منظومه چالش های نظری و عملی، مطلوبیت سیاست های استعدادیابی و استعدادبانی با چالش جدی مواجه است. در پایان نیز چرخش هایی پنج گانه در این سیاست ها پیشنهاد شده است.“Gifted” and “Talented”: From Conflict in Theory to Confusion in Practice; A Turn in Gifted and Talented Policy
One of the significant concepts in the educational area is the concept of the “gifted” or “talented”. This concept has been the concern of the educational intellectuals and in the 20th century has become a main stream in the psychology. Owing to developmental concerns, in some developing countries like Iran this concept has been noteworthy and many gifted policies have been planned and put into action. Using analytic approach, in this paper, we examine this concept from a philosophical-educational view and evaluate its practical challenges. Next we propose some turns in the gifted students policies (gifted casting and developing) by applying inferential approach and tacit deduction. There are four theoretical challenges like ambiguity of the concept of superiority, challenge in the concepts of value and usefulness, the concept of potentiality as an instrument of domination in the educational system and the potentiality as an stemming from the narcissism of the modern man. On the other hand, in the practical domain, some dichotomies like inherent/acquired, potential/actual, and instantaneous/gradual challenge educational judgments about students’ potentiality. Due to these theoretical and practical challenges, the utility and usefulness of the present policies have come under question. At the end we proposed five turns in potentiality policies.
تبلیغات
