تحلیل انتقادی برداشت مفسران و فقیهان از عبارت﴿عَنْ یَدٍ وَ هُمْ صاغِرُون﴾ و برگردان آن در ترجمه های فارسی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

دانش ترجمه عهده دار انتقال معارف از زبان مبدأ به زبان مقصد است. این جریانِ انتقال با توجّه به پیچیدگی های خاصّ ساختار و اسلوب زبان مبدأ، گاهی مشکل است. این امر درباره قرآن که از سویی فرهنگِ زبانی مستقلی دارد و از سویی متنی مقدس (غیربشری) است، اهمیّت مضاعف می یابد. یکی از مواردِ مشکل که در اغلب ترجمه های فارسی رخ نموده است، معادل یابی هایی است که از عبارت ﴿ عَنْ یَدٍ وَ هُمْ صاغِرُون ﴾ در آیه 29 سوره توبه صورت پذیرفته و منشأ صدور احکام فقهی نیز شده است. این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی، سعی دارد ضمن ارزیابی آراء مفسران، فقیهان و مترجمان در دلالت یابی و ترجمه آیه، معادل دقیق فارسی آن را ارائه نماید. یافته های تحقیق نشان می دهد بسیاری از مفسران و فقیهان و قریب به اتفاق مترجمان، بر اثبات تذلیل و تحقیر اهل کتاب در حال پرداخت جزیه تأکید کرده اند. این در حالی است که تذلیل جزیه دهندگان با معنای لغوی صاغِر و حوزه معنایی آن در قرآن و با روایات و سنت اسلامی در تعارض است. در نهایت پس از بررسی ها این نتیجه حاصل شد که معنای هماهنگ با لغت و آیات و روایات، عبارت «تا در حد توان در حالی که منزلت پایینی را پذیرفته اند، جزیه بپردازند»، خواهد بود که در غالب ترجمه های مورد بررسی در این پژوهش ، رعایت نشده است.