تحلیل نقش قدر متیقن در اطلاق گیری و طرق کشف آن با رویکردی به آرای امام خمینی و شهید صدر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
از مسائل پردامنهٔ اصولی پس از عصر سلطان العلما بنا بر رأی مشهور، اثر مقدمات حکمت در تمسک به اطلاق است. طبق دیدگاه آخوند خراسانی یکی از مقدمات حکمت برای تمسک به اطلاق، قدر متیقن و طرق کشف و فهم آن است. قدر متیقن در مقابل فرد یا حصهٔ مشکوک، فرد یا حصه ای از مطلق است که به یقین در شمول حکم قرار دارد. آخوند با تقسیم بندی قدر متیقن به دو قسم قدر متیقن در مقام تخاطب (داخلی) و قدر متیقنِ خارجی، قدر متیقن در مقام تخاطب را مانع اطلاق دانسته است، ولی برخی از اصولیان فرقی بین اقسام قدر متیقن در تمسک به اطلاق قائل نشده اند. این جستار پس از واکاوی دقیق اقسام قدر متیقن، درصدد پاسخ به این پرسش مهم است که مقتضای تحقیق و به کارگیری قواعد اصولی در خصوص اعتبار و حجیت قدر متیقن و نیز مقدمیت آن برای تمسک به اطلاق چیست و این قدرمتیقن چگونه کشف می شود؟ در این پژوهش به روش تحلیلی توصیفی با بررسی دیدگاه های متفاوت و با تکیه ویژه بر آرای امام خمینی و شهید صدر، این نتیجه حاصل شده است که اولاً اجرای مقدمات حکمت، امر ارتکازی نزد عقلا است. ثانیاً قدر متیقن به هر دو قسم خویش مانع اطلاق نیست و در واقع، مقدمیت قدر متیقن به همان احراز در مقام بیان بودن متکلم بر می گردد و قدر متیقن تا به حد انصراف ظهوری نرسد، مُخلّ تمسک به اطلاق نیست و گویی در بیان آخوند خراسانی، بین دلالت کلام بر ذات مقید به وصف حصه ای که مشتمل بر صفت معینی است و کلامی که دلالت می کند بر قیدیت این صفت و دخالت آن در موضوع حکم، خلط شده است. ثالثاً شناخت قدر متیقن به روش عرفی و به کمک مناسبت حکم و موضوع و گاه با استفاده از قراین لفظی به دست می آید.Analyzing the role of the qadr moteyaqan (certain value) in its applicability and its discovery methods with an approach based on the views of Imam Khomeini and Martyr Sadr
According to the popular opinion, the effect of the prerequisites of hikmat (wisdom) in tamasok (seeking) is one of the wide-ranging fundamental issues after the era of Sultan Ulama. According to Akhund Khorasani's point of view, one of the prerequisites of the hikmat is to adhere to the etlagh (application), qadr moteyaghan and methods of discovering and understanding it. qadr moteyaghan is a person or a part of the motlagh (applied) that is definitely within the scope of the ruling. By dividing qadr moteyaghan into two types : qadr moteyaghan in the position of takhatob (communication) that is internal and external qadr moteyaghan , Akhund has considered qadr moteyaghan in the position of takhatob as an obstacle to application, but some usulists have not made a difference between the types of qadr moteyaghan in regard to application. After a detailed analysis of the types of qadr moteyaghan , this essay aims to answer this important question: What is the necessity of researching and applying the basic rules regarding the validity and authenticity of qadr moteyaghan , as well as its priority to adhere to its application, and how is this qadr moteyaghan discovered? In this research, by analytical and descriptive method, by examining different points of view and with special reliance on the opinions of Imam Khomeini and Martyr Sadr, the conclusion has been reached that, first of all, the implementation of the principles of hekmat is a consensus matter for the wise. Secondly, qadr moteyaghan does not prevent application to both of its types, and in fact, the primacy of qadr moteyaghan goes back to the fact that the speaker is in the position of communicating and qadr moteyaghan does not prevent application until it reaches the point of apparent enseraf (reffering to something), and as if in the statement of Akund Khorasani the meaning of the word on the bounded essence is confused with the description of a share that contains a certain attribute and the word that indicates the limitation of this attribute and its involvement in the subject of the ruling. Thirdly, knowing qadr moteyaghan is obtained in the customary way, with the help of the appropriateness of the ruling and the subject, and sometimes by using verbal clues.
تبلیغات
