بررسی پیامدها و آسیب های فتوحات در دهه های نخستین اسلامی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

با شروع فتوحات مسلمانان، دنیای اسلام با مشکلاتی روبه رو شد که خلفای نخستین برای برطرف کردن آن، روش های خاصی پیش گرفتند. سرازیرشدن غنایم به پایتخت خلافت، تصاحب اراضی کشاورزی ساکنان سرزمین های تازه فتح شده، تأسیس پادگان شهر و مهاجرت مسلمانان عرب به ایران، از جمله پیامدهای فتوحات بود که با وجود منافعی که برای مسلمانان داشت، آسیب هایی را هم برای جامعه نوپای اسلامی از یک سو، و مناطق تازه فتح شده ایران از سوی دیگر، همراه داشت؛ آسیب هایی چون: کنار گذاشته شدن صحابه بزرگ، تقسیم نامساوی غنایم، ایجاد طبقه اشراف، ترکیب ناهمگون جمعیت در پادگان شهرها، احیای تعصبات قومی و نژادی، عدم تبلیغ اسلام به صورت بنیادی، عدم نظارت بر رفتارکارگزاران در دریافت خراج و ایجاد دسته ای از مالکان بزرگ در حجاز. پژوهش حاضر، به بررسی و نقد پیامدها و آسیب های فتوحات به روش وصفی تحلیلی می پردازد.