پیشه های یهودیان مدینه و مدیریت راهبردی پیامبر(ص) با تأکید بر زراعت وکشاورزی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

یهودیان قبل از ظهور اسلام، بنا به دلایلی از جمله جنگ، مهاجرت، تجارت و باور به ظهور پیامبرِ آخرالزمان، به جزیره العرب مهاجرت کردند. آنان با توجه به تجاربی که در امور پیشه وری و کشاورزی داشتند، اقتصاد مدینه و اطراف آن را به انحصار خود درآوردند. با مهاجرت مسلمانان به مدینه، به دلیل عدم آگاهی تخصصی آنان از امور پیشه وری، زراعت و کشاورزی، زمینه ای فراهم گردید تا یهودیان به شکل های مختلف به استثمار مسلمانان بپردازند. ازاین رو، برای فهم چگونگی تعاملات اقتصادی آنان در سال های اوّلیه هجرت، باید به این پرسش پاسخ داد که چه عواملی سبب تسلط یهودیان بر پیشه های رایج در مدینه شده بود؟ و راهبرد پیامبر(ص) برای خودکفایی در عرصه زراعی وکشاورزی چه بود؟ یافته های این پژوهش که با بهره گیری از منابع دسته اوّل و با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی و تبیین موضوع پرداخته، بیانگر آن است که یهودیان به دلیل مکان یابی مناسب، در اختیار داشتن زمین های حاصل خیز، تسلط بر فنون و روش های زراعت و کشاورزی، سبک زندگی متفاوت (یکجانشینی)، بیشتر پیشه های رایج در مدینه را ازآنِ خود کرده بودند؛ اما به تدریج پیامبر(ص)راهبرد مناسبی برای رشد اقتصادی و خودبسندگی مسلمانان در پیش گرفت و با مدیریت بر احیای زمین های بایر، تشویق به کاشت نخل و نظارت بر تقسیم آب، اهداف بلندمدت خود را محقق نمود و خودکفایی اقتصادی مسلمانان را رقم زد