سبک شناسی لایه نحوی در داستان قِران حبشی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ساختار نحوی یک متن، یکی از مهم ترین لایه ها و شاخص های تعیین سبک یک متن است. یک اثر هنری به صورت یک سیستم نظام مند است که همه عناصر آن با یکدیگر در ارتباط هستند. ساختار نحوی در خوانش متن بسیار مؤثر است و با معنای آن ارتباط تنگاتنگی دارد؛ به طوری که بخشی از ادراک ما از نشانه ها و شاخص های نحوی آن حاصل می شود. داستان قِران حبشی داستانی زیبا و حماسه ای منثور است درباره دلاوری و عیاری قِران حبشی که روایت پرداز ایرانی، ابوطاهر طرسوسی آن را در قرن ششم نوشته است. در این پژوهش لایه نحوی این داستان و تناسب آن با درون مایه اثر به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است که مهم ترین ویژگی های سبکی آن در لایه نحوی عبارت اند از: بسامد و فراوانی بالای فعل در جملات، فراوانی جمله های ساده، کوتاه و هم پایه، فراوانی وابسته های اسمی، تقدیم فعل بر مسندالیه و جابه جایی ارکان جمله به دلایل زیبایی شناختی و بلاغی، فراوانی فعل های کنشی و حرکتی و ایجاد صدای فعال، کاربرد بسیار افعال ساده و پیشوندی، بروز وجهیت (مدالیته) در فعل جمله، فراوانی وجه اخباری، نقش و سپس تناسب آهنگ افتان و خیزان با معنا و عاطفه موجود در کلام. همچنین پیوند جمله ها آمیخته ای از سبک گسسته و هم پایه است که کارکردی هنری در متن دارد.