قرآن کریم علاوه بر مطرحکردن معرفت آفاقی برای معرفت خداوند تعالی، بر معرفت انفسی خداوند نیز دعوت ویژه کرده است. برخلاف معرفت آفاقی که گونهها و مصادیقش در آیات متعدد بیان شده است، آیاتی که به معرفت انفسی توجه داشتهاند، بیشتر به اصل این مسئله پرداخته و کمتر بحث مصداقی یا گونهشناسی کردهاند. در حکمت متعالیه نیز معرفت انفسی خداوند و وصول به معرفت الله ازطریق معرفت نفس از مسائل اساسی در الهیات بالمعنی الاخص و علم النفس است؛ ازاینرو، تحلیل معرفت انفسی که مطلوب قرآن کریم است، و تبیین گونههای مدنظر آن در قرآن کریم، بهمنظور ارائه به سالکان مشتاق این راه و نیز تبیین انطباق حکمت متعالیه با قرآن کریم در این مسئله ضروری به نظر میرسد. در این مقاله، برای رسیدن به این هدف، با روش تحلیلیتوصیفی پس از توضیح دو گونه کلی معرفت انفسی حضوری و حصولی، چهار دسته کلی آیات کتاب الهی در زمینه معرفت انفسی خداوند بررسی شدهاند و نسبت هر کدام از آنها با آن دو گونه کلی سنجیده شده است. نتایج نشان دادند آیاتی از قرآن که معرفت حضوری و شهود باطنی را بهمنظور معرفت رب طرح کردهاند، قابل حمل بر معرفت حصولی و برهانی نفس نیز هستند.
