خوانش مخاطبان زن از جنسیت و روابط جنسیتی در مجموعه ماهواره ای عروس استانبول (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در پژوهش حاضر خوانش مخاطبان زن سریال ترکیه ای عروس استانبول از جنسیت و روابط معطوف به آن، مورد توجه قرار گرفته است. نظریات مخاطب فعال، فنای نمادین و کلیشه سازی، اهم نظریات مورد توجه در پژوهش حاضر بوده است. روش پژوهش کیفی است. در گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق استفاده شده است. یکی از مهم ترین نکات مورد نظر پژوهشگران توجه به تفاوت های نسلی در بررسی خوانش مخاطبان بوده است و از این رو دامنه سنی 19 تا 65 سال مورد مطالعه قرار گرفته اند. حجم نمونه تحقیق حاضر بر مبنای اشباع نظری تعیین شده است. در تحلیل داده های خوانش مخاطبان از تحلیل مضمون استفاده شده است. تحلیل مضمون در 4 سطح مضامین اولیه، اصلی، مرکزی و هسته انجام شد. بر اساس یافته های پژوهش، تقابل خوانش کلیشه ای و ساختارشکنانه از جنسیت و روابط جنسیتی، مضمون هسته حاصل از یافته ها بود. مضامین اصلی مصرف گرایی زنانه، سرمایه جنسی زنانه، بازنمایی نقش های سنتی و کلیشه ای تشکیل دهنده مضمون بازنمایی زنانگی کلیشه ای بوده اند. مضامین اصلی دموکراتیزه شدن روابط زن و مرد و جرح و تعدیل هنجارهای زنانگی نیز تشکیل دهنده مضمون بازنمایی زنانگی ساختار شکنانه بود. همچنین بر اساس نتایج پژوهش، تفاوت های قابل اعتنایی در خوانش مخاطبان وجود دارد و هر یک از مخاطبان بر اساس سلایق، علایق، تجارب و جهان بینی خود دیدگاه متعارض، توافقی و یا مسلط را اتخاذ کرده اند. همچنین بر اساس یافته ها تحصیلات و وضعیت اشتغال از جمله مؤلفه های مهم تأثیرگذار بر نوع دیدگاه اتخاذی مخاطبان بوده است مؤلفه سن نقش تعیین کننده نداشته و تفاوت های نسلی در بین خوانش مخاطبان دیده نشد