تفسیر ادبی نوین در فهم معنای آیه «لیس کمثله شیء» (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در باره جنبه ادبی و مدلول عبارت قرآنی «لیس کمثله شیء» دیدگاه های متعددی از سوی مفسران و ادیبان مطرح شده است. توالی الفاظ «کَ» و « مِثْل » در آیه شریفه از جنبه ادبی، توهم حشو و از جنبه معنایی، توهم اثبات مِثْل برای خدا را به دنبال داشته که صاحب نظران در صدد پاسخ به آن برآمده اند. پژوهش حاضر با روش توصیف گزاره ها به همراه تحلیل، استنطاق و مقایسه دیدگاه ها، آراء مفسّران در خصوص آیه فوق را بر اساس ترتیب تاریخی، ذیل عناوین نه گانه استقراء نموده و پس از ذکر دلایل و مستندهای هر رأی، اشکال های هر دیدگاه را نیز مطرح نموده است و این دیدگاه را در باره معنای آیه شریفه یاد شده طرح نموده که لفظ «کَ» در آیه، نفی تشبیه از بعض صفات الهی و لفظ «مِثْل» نفی تشبیه از ذات الهی را بر عهده دارد و این دو لفظ هم پوشانی و اشتراک معنایی ندارند تا اولاً: در معنای آیه خللی پدید آید و در نتیجه موجب اثبات مثل برای خدا شود و ثانیاً: موجب حشو نیستند تا نیازی به زائد گرفتن لفظی در آیه باشد.