نقش منابع آبی در جهت گیری مدیریت محصولات زراعی (مطالعه موردی: شهرستان کوهدشت) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

وابستگی کشاورزان و زندگی کشاورزی به منابع آبی و بحران های پیش رو رابطه ای مستقیم با چالش های متعدد این ساختار کلان اجتماعی دارد. در زمینه بحران آب در جهان، نوع کشت متهم و قربانی اصلی به شمار می آید. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش عوامل موجود در ساختار هیدرولوژیکی و جمعیتی در جلوگیری از خشک شدن منطقه بود، که یکی از فجایع زیست محیطی است. مدیریت منابع آبی در هر نقطه، با انتخاب نوع محصول در جلوگیری از هدررفت آب، که می تواند از مصرف بیشتر باشد، برای ممانعت از وابستگی به محصولات زراعی سایر مناطق و افزایش میزان بی کاری صورت می گیرد. برای مدیریت تقاضا بر منابع آبی رهاشده در حوزه انسانی شهرستان کوهدشت، ترکیب داده های توپوگرافی و سایر داده های کمکی از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از روش AHPFUZZY بهبودیافته جهت وزن دهی داده های هیدرولوژیکی و جمعیتی (شامل زیرمعیارهای رودخانه، چاه، چشمه، کاشانه، افراد، زن و مرد) و مکان یابی اولویت ها بر اساس اطلاعات میدانی و تصاویر ماهواره ای و منابع موجود در ادارات استان مرتبط با میزان نیاز محصولات آبی منجر به ایجاد اشتغال با رویکرد حفظ منابع طبیعی انجام شده است. نتایج این مطالعه، علاوه بر جلوگیری از کاهش سطح آب های زیرزمینی و تخریب چاه ها و چشمه ها و قنات ها، شرایط کشت علمی و اصولی و کاهش فقر و ایجاد اشتغال با مدیریت برنامه ریزی شده را در منطقه تحقیقاتی، با توجه به نوع محصول و زمان و شیوه کشت، ارائه می دهد. بر اساس نتایج و نیز تمرکز زیاد فعالیت های کشاورزی در منطقه (مخلوط دیم کاری در مراتع متوسط) منطقه مطالعه در پنج کلاس مدیریتی خیلی ضعیف، ضعیف، متوسط، خوب، و عالی طبقه بندی شد. این تجزیه وتحلیل می تواند به مدیران زمین کمک کند تا شرایط حاکم را به سوی مدیریت قانونمند در استفاده از منابع آبی سوق دهند.