شدت مهاجرت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران و اقامت خوشه ای مهاجران، موجب گردیده است در این مقاله، این جریان مهاجرتی با رویکرد شبکه ای مورد مطالعه قرار گیرد. با استفاده از روش های تحقیق پیمایش و گروه های متمرکز و نیز چارچوب مفهومی شبکه های اجتماعی مهاجر، سه جریان مهاجرتی شبکه ای، توده ای و دافعه ای از هم تفکیک شده اند که حدود سه چهارم آن از نوع شبکه ای است. بیشترین جابجایی خوشه ای جمعیت از استان آذربایجان شرقی به استان تهران در دهه های 1360 و 1370 صورت گرفته است که در این میان مهاجرت شبکه ای از شهرستان های سراب، میانه و هشترود به شهرستان های رباط کریم، شهریار و اسلام شهر قابل توجه است. در کنار شهرستان مبدأ و سطح توسعه آن، متغیرهای دوره مهاجرت، وضع تأهل، سطح تحصیلات، اشتغال و وضع مالی مهاجر در زمان مهاجرت، در تفکیک انواع مهاجرت های مورد بررسی موثرند. به عنوان نتیجه کلی، مهاجران ازلحاظ ویژگی های اجتماعی و اقتصادی هرچقدر ضعیف تر از همتاهای خود باشند، بیشتر به مهاجرت شبکه ای روی می آورند که این امر اهمیت ضعف مالی و کمبود اطلاعاتی مهاجران را در جهت دادن به مهاجرت های شبکه ای به خوبی نشان می دهد.
