تحلیل و نقد پیش فرض های کلامی فریقین در ترجمه آیات امامت و فضایل حضرت علی (علیه السلام) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از مباحث مهم نزد فریقین، بحث پیرامون آیات دلالت کننده بر عظمت و فضایل امام علی (ع) است. ازآنجاکه پیش فرض های کلامی مذهب شیعه و اهل سنت درباره امامت و ولایت یکسان نیست، این دو گروه به مسئله امامت یکسان نمی نگرند؛ بنابراین ترجمه این آیات به زبان فارسی متأثر از پیش فرض های کلامی است. البته مترجمان اهل سنت دراین باره دیدگاه یکسانی ندارند؛ برخی از آن ها آگاهانه و با غرض ورزی، پیش فرض های عقیدتی خود را در ترجمه به کار گرفته اند. برخی نیز این مفروضات را در ترجمه دخالت نداده اند و با موضعی سکوت آمیز از دامن زدن به تعصبات فرقه ای پرهیز کرده اند. این پژوهش بر آن است ضمن بهره گیری از روایات معتبر و آرای مفسّران فریقین پیرامون آیات امامت و فضایل امام علی (ع)، شاخص ترین ترجمه های تفسیری اهل سنت (دهلوی، خرم دل و انصاری) و شیعه (الهی قمشه ای، مشکینی و مکارم شیرازی) را بررسی و تحلیل کند. از این رهگذر می توان پس از بیان ضعف ها و قوّت های احتمالی، تأثیر پیش فرض های کلامی و تعصب های موجود را در ترجمه های اهل سنت دقیق تر نمایان ساخت. افزون بر آن می توان مطابق مبانی کلامی، انتقال صحیح محتوای این آیات را در ترجمه های شیعی مورد سنجش قرار داد.