بررسی دیدگاه مفسران در خصوص آیات نخست سوره روم (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

جمعی از مفسران أهل سنت به استناد روایت ابن عباس اتفاق نظر دارند که آیات نخستین سوره روم: «الم غُلِبَتِ الرُّومُ فی أَدْنَی الأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ ...» در فاصله دو جنگ ایران و روم نازل شده است که در جنگ أول ایرانیان پیروز شدند و آیه نازل شد و خبرداد که رومیان پیروز خواهند شد. آنان این موضوع را یکی از معجزات قرآن دانسته اند. با پژوهش در منابع تفسیری، حدیثی و تراجم مشخص شد که این دیدگاه مفسران از نظر سند ضعیف و از نظر محتوا با توجه به شواهدی در این آیات و آیات دیگر و روایات، باطل است. بر أساس روایت صحیحی که از سوی راویان شیعه رسیده تفسیر این آیه را جز إمامان معصوم نمی دانند و از سوی إمامان معصوم(ع) نیز به بنی أمیه و ظهور حضرت مهدی(عج) و حضرت زهرا(س) تفسیر شده است. از این رو تفسیر آیات یادشده، به دو جنگ ایران و روم، نادرست و در وقوع چنین جنگی نیز تردید وجود دارد.